The Armenians and the development of photography in the Ottoman Arab lands
Ermeniler ve Osmanlı Arap topraklarında fotoğrafın gelişimi
- Tez No: 776381
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. TALHA ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Tarih, Art History, History
- Anahtar Kelimeler: fotoğrafçılık, Ermeniler, Osmanlı fotoğrafçılığı, Kudüs, görsel tarih, erken fotoğrafçılık
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Osmanlı İmparatorluğu'nda çeşitli ticaret ve zanaatların gelişmesinde Ermeni cemaati büyük rol oynamıştır ve fotoğrafçılık da bunlardan biridir. Bu çalışma, Ermenilerin neden fotoğrafçılığı bir meslek olarak ilk ele alanlar arasında sayıldıklarını anlamaya ve analiz etmeye çalışarak, genel olarak Arap topraklarında ve özel olarak da Kudüs'te fotoğrafın gelişmesi ve yayılmasında son dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilerin öncü rolünü incelemektedir. Ayrıca, Ermenilerin bu yeni alanda öne çıkmalarına, Osmanlı fotoğrafçılığının öncüleri haline gelmelerine yol açan faktörleri, Ermenilerin bu alandaki faaliyetleri ve katılımları konusundaki anlayışımızı genişletmek için arşiv ve görsel materyalleri kullanarak araştırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Ermeni toplumunun ilk günlerinden itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nda fotoğraf alanına katılımına yol açan ve buna katkıda bulunan faktörleri, İstanbul'u başlangıç noktası alarak, ardından Kahire'den Beyrut'a, Bağdat'a ve nihayet Kudüs'e kadar, birkaç Osmanlı vilayetinden gelen önemli Ermeni fotoğrafçılarının yaşamlarını ve kariyerlerini izleyerek ve analiz ederek keşfetmek ve açıklamaktı. Ayrıca Ermeni toplumunun Yakın Doğu'da fotoğraf ve kartpostal üretiminde aktif olduğu sosyal ve politik bağlamın izini sürmeye çalıştım. Dördüncü bölümde, Ermeni fotoğrafçıların özellikle Osmanlı Kudüs'ündeki faaliyetlerini, faaliyetin bölgedeki bu alanın yerel uygulama üzerindeki etkisini anlamaya çalışırken, yerel Ermeniler ve Ermeni olmayanlar arasında fotoğrafçılık becerilerini geliştirme ve yaymadaki rollerini inceledim. Bu çalışma, Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu'ndaki fotoğraf alanına katılımlarını, stüdyolarının Osmanlı İmparatorluğu'nun her yerine yayılması ve örneğin Kudüs'te ilk fotoğraf atölyesini ve ticari fotoğraf stüdyosunu kurmaları ile temsil edilen açık ve belirgin olarak göstermektedir. Kraliyet fotoğrafçısı, Osmanlı sarayı resmi fotoğrafçısı, resmi kurumların fotoğrafçısı ve önemli makamlar gibi önemli mevkilerinde bulunmayı başardıklarını ve bu onlara pek çok ayrıcalığın getirdiği prestijli bir sosyal statü kazandırdığını da göstermektedir. Patrik Yessayi Garabedian'ın kariyeri, Ermeni dini liderlerinin Ermeni toplumu üyelerini farklı türde beceri ve zanaatlarda ustalaşmaya teşvik etmede nasıl önemli bir rol oynadıklarının harika bir örneğiydi ve fotoğrafçılık da bunlardan biriydi. Ermeni dini kurumunun da bu tür faaliyetlere mali destek sağlanmasında rolü olmuştur ve Avrupalı misyonerlerin İstanbul'da giderek yaygınlaşması, Ermenileri fotoğrafçılık dahil birçok sanat ve zanaatı öğrenmeye teşvik ederek Ermeniler üzerinde de etkili olmuştur. Ayrıca Ermeni toplumunun Batı ile, özellikle de Avrupa ile olan ilişkilerinin Ermeni bilimsel, pratik ve kültürel rönesansı üzerinde nasıl büyük etkisi olduğunu görmüş olduk. Bununla birlikte, Müslümanların ilk yıllarında Osmanlı yerel fotoğraf sahnesinden yokluğunu, İslam'ın görüntülerin üretimini ve dağıtımını yasakladığını, Hıristiyanlığın izin verdiğini söyleyerek haklı çıkarmak, Ermeni veya Rumlar gibi gayrimüslimlerin başlangıcından beri fotoğrafçılıkla uğraşmalarına dair sağlam bir argüman değildir. Osmanlı padişahları birçok kez fotoğraflarının çekilmesini talep ettikleri ve ayrıca saray için resmi fotoğrafçılar görevlendirdikleri için bu iddiayı destekleyecek güçlü referanslar veya kanıtlar bulamadım. Ayrıca farklı sosyal sınıflardan Müslümanlar da fotoğraf çektirmek için sık sık fotoğraf stüdyolarına gidiyorlardı. Bu çalışmada incelediğim fotoğrafçıların yaşamlarından elde edilen birkaç kanıt, Ermeni toplumunun bu yeni alanda ustalaşmak için gerekli bilgi ve becerileri kazanmalarına yardımcı olan zengin zanaatkar ve zanaatkar yeteneklerine sahip olduğunu gösterdi.Örneğin, hem Vicen hem de Kevork Abdullah, film geliştirmek, kağıt boyamak, el boyaması yapmak, fotoğraf rötuşlamak için gerekli olan yüksek sanatsal becerilere sahipti. Aynı şey, fotoğrafçılıkta ustalaşmadan önce suluboya ressamlığı yapan ve Ermenilerin sanata olan ilgi ve yeteneklerinin bir göstergesi olan Gabriel Lekegian için de geçerli. Genellikle eczacı, kimyager ve doktor olarak çalışan Ermenilerin profesyonel geçmişleri de fotoğrafçılık becerilerinin kazanılmasında büyük rol oynamıştır. Bu, fotoğraf üretmek için gerekli olan doğru kimyasalların karıştırılmasına büyük ölçüde bağlı olduğundan, fotoğrafçılık pratiği yapmak için gerekli becerileri edinmelerine yardımcı olmuştur. Bununla birlikte, fotoğrafçılığı bir meslek olarak seçmelerinin nedeni, hayatlarını kazanabilmeleri ve nereye giderlerse gitsinler ailelerinin geçimini sağlayabilmeleri için kendilerinden alınamayacak becerilere duydukları ihtiyaçtı. Bu, Ermeni toplumunun Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemine kadar Anadolu topraklarında coğrafi kısıtlamalar olmaksızın barış içinde yaşamasından sonra yüzleşmek zorunda kaldığı bir gerçektir. Bu, Ermeni cemaatinin üyeleri arasında, fotoğrafçılık gibi çeşitli zanaatlarda açıkça aile varlığını haklı çıkarır; bu, o dönemden sonra çeşitli faktörler nedeniyle her durumda zorunlu olarak devam etmeyen bir olgudur ve Abdullah ve Krikoryan aileleri buna çok iyi bir örnektir. Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu'nda fotoğrafın yayılmasına ve fotoğrafın belirli yönlerinin sanatsal ve üretken olarak gelişmesine büyük katkıları olması, bu alanda etkin olan tek etnik grup oldukları anlamına gelmez. Erken dönem Osmanlı fotoğrafçılık faaliyeti sahnesinde Yunan fotoğrafçılar da göze çarpıyordu. Bununla birlikte, Ermenilerin katılımı hala çok açık ve bu da bazı araştırmacıların Ermenileri neden baskın bulduğunu, diğerlerininse işgalin etnik tekeli olarak adlandırdığını haklı çıkarıyor. Ermenilerin fotoğraf işindeki yoğun varlığı, aynı dönemde, yerel pazarın talebini bilmeleriyle desteklenen fotoğraf ekipmanı ve malzemelerinin pazarlanmasıyla da kendini gösteriyordu. Bu müdahale, Ermenilerin hayatlarını kurtarmak ve yeni hayatlar kurmak için kaçmak zorunda kaldıkları ve öğrendikleri fotoğrafçılık becerilerinin bir geçim kaynağı olarak işe yaradığı Birinci Dünya Savaşı sırasında daha belirgindi. Ermeniler, Beyrut'taki Sarrafian kardeşlerin dev işletmesi örneğinde gördüğümüz gibi, fotoğrafçılık bağlamında Kodak gibi köklü şirketler için acenta olarak çalışıyorlardı. Ermeni fotoğrafçıların da devletle çeşitli bağlantıları olması, en son teknolojiye ayak uydurmalarının yolunu açtı. Dahası, on dokuzuncu yüzyılda Osmanlı başkentinde ikamet eden ve Ermeni toplumunun üyeleri arasında teknoloji ve beceri transferinin dinamiğini şekillendiren Avrupa topluluğuyla çok iyi bağlantıları vardı. Sonuç olarak, Ermenilerin Osmanlı fotoğrafçılığı alanında öncü olarak ortaya çıkmalarına katkıda bulunan birçok faktör olmasına rağmen, bunun bir tesadüf veya şans meselesi olmadığını belirtmek gerekir. Ermeni cemaatinin üyeleri arasında sahip oldukları güçlü ağlarla desteklenen, sürekli hareket etmeleri ve o dönemde yaşadıkları zor koşulların bir sonucu olarak ortaya çıkmış olabilecek uzun vadeli bir vizyona sahip oldukları kimse için bir sır değildir. İşbirliğini ve fotografik bilgi, beceri ve teknolojinin akışını kolaylaştırdı. Ayrıca stüdyolarının yerlerini seçerken bilinçli bir strateji izlediler ve yerel halkın, turistlerin ve önemli şahsiyetlerin ve yetkililerin geniş ve çeşitli bir kesimine hitap ettiğinden emin olarak sağladıkları hizmetlerin doğasını akıllıca seçtiler. Bunun kendileri ve stüdyolarının bulunduğu merkezlerdeki ekonomi ve turizm faaliyetleri için büyük ekonomik faydaları oldu. Ermeni fotoğrafçılar, fotoğrafçılık mesleğinde çalışarak hayatlarını kazanmak için çok çalıştılar ve bu onlara yaşadıkları topluluklarda varlıklarını güvence altına alan bir sosyal statü sağladı. Ermenilerin değişen koşullar altında yaşamaları ve sürekli olarak yer değiştirmek zorunda kalmaları, onları eğitim, zanaat veya sanat gibi statülerini yükseltecek ve yaşam koşullarını iyileştirebilecek her şeye yatırım yapmaya sevk etmiş olabilir. Onlar için fotoğraf, geniş bir coğrafyada kendilerini kanıtlamanın en önemli araçlarından biriydi. Bu tez, özellikle az çalışılan Kudüslü Joseph Toumayan ve Bağdatlı Zorapapel Krikor Donatossian gibi bazı Ermeni fotoğrafçılara ışık tuttuğu için, ve genel olarak Yakın Doğu'da fotoğraf tarihi ve özel olarak da Ermenilerin fotoğrafın gelişmesi ve yayılmasındaki rolü üzerine büyüyen literatüre katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, Ermeni fotoğrafçıların tüm bir kuşağının başlangıcına işaret eden Kudüs'teki Ermeni fotoğrafçıların faaliyetleri hakkında ayrıntılı bir fikir verdim. Ayrıca bu fotoğrafçıların bıraktıkları görsel modeller ve bu alandaki faaliyetlerinin sosyo-politik yönleri ve etkilerinin daha fazla araştırılmasının yolunu açmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki birkaç Ermeni fotoğrafçının çeşitli illerdeki katılımını incelemeye çalıştıysam da fotoğraf alanına katkıları ve daha fazla çalışılması gereken birçok fotoğrafçı hakkında bilmediğimiz birçok bilgi ve detay var ki, gelecekteki çalışmalarda bunları yeterince sunmayı umuyorum.
Özet (Çeviri)
The Armenian community played a major role in the development of various trades and crafts in the Ottoman Empire, and photography is one of them. This study examines the leading role of Armenians in the late Ottoman empire in the flourishing and spreading of photography in the Arab lands in general and Jerusalem in particular, seeking to understand and analyze why Armenians were among the first to take up photography as an occupation. It also explores the factors which paved the way for Armenian to stand out in this new field and become pioneers of Ottoman photography, using archival and visual materials to expand our understating of their activity and involvement in this area.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde fotoğrafçılığın gelişimi ve fotoğrafın tarihsel kaynak değeri
Progress of photography in Ottoman Empire and the historical resource value of photograph
FATİH ÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıUludağ ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BASRİ ÖCALAN
- 19. yüzyıl Osmanlı Sarayı'nda ressam Manas Ailesi
Manasses: A family artist working for the Ottoman Court in the 19th century
NURDAN SÜRBAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNSEL RENDA
- Kurtuluş (Tatavla) semti kentsel koruma projesi
Urban conservation project for Kurtuluş (Tatavla) district
ÇAĞLASU ARTUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Trabzonda cephanelik binası restorasyonu
The Restoration project of the ommunition building in Trabzon
FULYA ŞAHİNKAYA
- Kocaeli Bahçecik Amerikan misyoner okulu Chambers Hall binası koruma projesi
Kocaeli̇ Bahçeci̇k American missionary school Chambers Hall building conservation project
AYNUR ACARALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES