Diyarbakır ilinde pamukta zararlı Lygus (Hemiptera: Miridae) türleri yayılış alanları, popülasyon gelişimi ve bitki fenolojisiyle ilişkisi
Distribution and population development of harmful Lygus (Hemiptera: Miridae) species in cotton crop in Diyarbakır province and their relationship with plant phenology
- Tez No: 776779
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇETİN MUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Önemli bir sanayi bitkisi olan pamuk (Gossypium hirsutum L.) endüstri bitkileri arasında Türkiye'de üretim miktarı açısından ilk sırada yer almaktadır. Bu üretim içerisinde Güneydoğu Anadolu bölgesi birinci sırada yer almaktadır. Pamuk üretimi boyunca birçok zararlı etmen ortaya çıkmakta ve önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Bunlar içerisinde yer alan Lygus spp. (bitki tahtakuruları) pamuğun generatif döneminden başlayarak meydana getirdikleri zarar ile önemli ürün kayıplarına yol açabilmektedir. Bu çalışma Diyarbakır ili pamuk üretim alanlarındaki Lygus spp., popülasyon dinamiği ve zararlıların bitki fenolojisiyle olan ilişkisini belirlemek amacıyla 2020 ve 2021 yıllarında yürütülmüştür. Lygus türlerini belirlemek için Diyarbakır ilinde 7 ilçeden toplam 244 adet tarladan örneklemeler pamuğun fenolojik dönemine göre atrap ve böcek toplama aleti (D-Vac.) kullanılarak yapılmıştır. Popülasyon değişimi çalışmaları ise her iki yıl Sur ve Çınar ilçelerinde iki farklı tarlada pamuğun 3-5 yapraklı olduğu dönemden itibaren haftalık olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Lygus gemellatus (HerrichSchäffer) and Lygus pratensis (Linnaeus) olmak üzere toplam iki bitki tahtakurusu türü saptanmıştır. Bu iki tür arasında Lygus gemellatus en yoğun ve yaygın tür olduğu, 2020 yılında 91.2%, 2021 yılında ise 74.7% oranında bulunduğu belirlenmiştir. Zararlıların çalışma yapılan her iki yılda, mayıs ayı sonunda (çiçeklenme döneminden önce) pamuk alanlarında görüldüğü belirlenmiştir. Bu dönemden sonra popülasyonun arttığı görülmüş ve özellikle L. gemellatus popülasyonunun pamuğun taraklanma (koza oluşturma) döneminde en yüksek seviye ulaştığı tespit edilmiştir. Buna karşın L. pratensis popülasyonu ise koza (olgunlaşma) döneminde en üst düzeye çıkmıştır. Bunun yanı sıra, örnekleme yöntemlerinden D-Vac.'ın atrap metoduna göre daha fazla bitki tahtakurusu yakaladığı ve daha kullanılabilir olduğu ortaya çıkmıştır. Biyotik ve abiyotik faktörlere bağlı olarak her iki zararlının popülasyon yoğunluğunun yıldan yıla değişebildiği sonucuna varılarak, pamuğun generatif döneminden itibaren bu zararlılara karşı yapılacak sürveylerle dikkatli olunması gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Cotton (Gossypium hirsutum L.) is an important industrial plant in Turkey, and Southeastern Anatolia region is the top cotton producing region in the country. Several diseases and pests infest cotton crop, incurring significant quantitative and qualitative losses. Among these pests, Lygus species cause significant losses starting from vegetative period of cotton. This study determined the relationship between population dynamics of Lygus species and phenology of cotton in Diyarbakır province during 2020 and 2021. For determining Lygus species, samples were collected from 244 fields in 7 districts of Diyarbakır province by using either D-Vac. or sweep net based on the phenological period of cotton. Population dynamics studies were carried out weekly in two different fields in Sur (Gencan village) and Çınar (Şükürlü village) districts in each year, starting from 3-5 leaf growth stage of cotton. Two species, i.e., Lygus gemellatus (HerrichSchäffer) and Lygus pratensis (Linnaeus) were identified during the study. Among these species, Lygus gemellatus was the most dense and widespread, found in 91.2% and 74.7% of the surveyed fields during 2020 and 2021, respectively. The pests were recorded in cotton fields at the end of May (before the flowering period) in both years. It was observed that population increased after this period and L. gemellatus population reached the highest level during boll setting period. On the other hand, population of L. pratensis peaked during boll maturation period. Besides, it was also found that D-Vac. caught more tarnished plant bugs than the atrap method and usable fort the pests survey. It is concluded that population density of both pests can change from year to year depending on biotic and abiotic factors. It is suggested that surveys to detect these pests must be conducted at the start of vegetative period of cotton.
Benzer Tezler
- Diyarbakır ili pamuk üretim alanlarında görülen bitki koruma sorunlarının çözümünde çiftçilerin bilgi düzeylerinin belirlenmesi
Determining the knowledge level of farmers in solution of plant protection problems in cotton production areas in Diyarbakir province
MEHMET GÜLMEZ
- Diyarbakır ilinde çiftçilerin organik üretime devam etme eğilimleri üzerine bir araştırma
A research on the tendency of farmers to continue organic farming in Diyarbakir province
ŞENAY SEVİM
- Futbolun sosyal bütünleşmedeki rolü (Diyarbakır ili örneği)
The role of social integration(The city of Diyarbakir as an example)
MUSTAFA MURAT ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SporFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEBAHATTİN DEVECİOĞLU
- Diyarbakır ilinde anestezi uygulayıcılarında tükenmişlik sendromu sıklığının araştırılması
The investigation of burnout sydrome among the anesthesia operators in the province of Diyarbakir
MUSTAFA BIÇAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Anestezi ve ReanimasyonDicle ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ÇELİK
- Diyarbakır ilinde faaliyet gösteren bağcılık işletmelerinin yapısı üretim ve pazarlama sorunları
The structure, production and marketing problems of viticulture enterprises operating in Diyarbakır province
ÖMER YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLİSTAN ERDAL