Moğol-İlhanlı hâkimiyeti altındaki Anadolu'da çıkan isyanlar (1243-1335)
Revolts in Anatolia under Mongolian-İlkhanid domination (1243-1335)
- Tez No: 776917
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EMİN ŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: İsyanlar, Türkmen Ahmed İsyanı, Oyuz Melik İsyanı, Ağaç-eriler İsyanı, Karamanoğulları İsyanı, Hatiroğlu İsyanı, Moğol İdarecilerinin İsyanları, Revolts, Turkmen Ahmed Revolt, Oyuz Melik Revolt, Agac-eris Revolt, Karamanoğulları Rebellion, Hatiroğlu Revolt, Revolts of Mongolian Administrators
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 478
Özet
XII. yüzyılın başlarında Moğolistan'da göçebe kavim ve kabileleri bir araya getirerek tarih sahnesine çıkan Cengiz Han, güçlü bir siyasi teşekkül oluşturarak Çin üzerinde hâkimiyet kurduktan sonra batıya yönelerek İslam dünyasının önemli şehirlerini ele geçirmeye başladı. Moğollar evvela Hârizmşâhlar ile mücadeleye girişerek üstünlük sağladıktan sonra Türkiye Selçuklu Devleti ile komşu olmaya başladılar. Bu tarihten sonra Bilad-ı Rum'daki dâhili hadiseleri çok yakından takip eden Moğollar, Türkiye Selçuklu Devleti'nin 1240 senesinde Babâiler ayaklanmasının bastırılması sırasındaki zafiyetini ve acziyetini gördükten sonra şartların oluştuğuna kanaat getirerek 1243 senesinde vuku bulan Kösedağ Muharebesiyle Anadolu'ya hâkim oldular. Türkiye Selçuklu Devleti'nin Moğol hâkimiyeti altına girmesiyle birlikte batı Anadolu ve uçlardaki Türkmen kitleler nufûz ettikleri sahalarda bunu kabullenmeyerek bağımsız hareket etmeye başladılar. Selçuklular ve İlhanlılar ise bağımsız hareket eden bu Türkmenler üzerine birbiri ardına seferler düzenlerken, onlar da çoğu kez bu ittifaka karşı mücadele ve isyan içinde oldular. Bu dönem Anadolu'da çıkan isyanların ardı arkası kesilmemiş İlhanlıların ağır vergileriyle Selçuklu idarecilerinin Moğollara yaranmak için uç bölgesinde yaşayan Türkmenlere yaptığı baskı ve tazyikler meydana gelen ayaklanmaların asıl sebeplerini teşkil etmiştir. Türkmenler zamanla devletin önemli mevkilerinden uzaklaştırıldığı, ötekileştirildiği ve yalnızca vergi kaynağı ve askeri güç olarak hatırlandıkları için devlete küskünken, Moğol tahakkümü altına girmesiyle birlikte de bu devletin güdümlü politikalarına isyankâr olacaklardı. Anadolu'daki Moğol vali ve Noyanlarının XIII. asrın ikinci yarısından itibaren görülen isyanları ise merkezi otoriteyi sekteye uğratmış ve aynı zamanda isyan halinde olan Türkmenler tarafından büyük destek görmüştür.
Özet (Çeviri)
XII. Genghis Khan, who came to the stage of history by bringing together nomadic tribes and tribes in Mongolia at the beginning of the century, established a strong political organization and established dominance over China, and began to seize the important cities of the Islamic world by turning to the west. After the Mongols gained superiority by struggling with the Harizmshahs, they started to be neighbors with the Seljuk State of Turkey. After this date, the Mongols, who followed the internal events in Bilad-1 Rum very closely, saw the weakness and incapacity of the Turkish Seljuk State during the suppression of the Babais revolt in 1240, and came to dominate Anatolia with the Battle of Kösedağ, which took place in 1243, believing that the conditions were met. After the Turkish Seljuk State came under the rule of the Mongols, the Turkmen masses in western Anatolia and the fringes did not accept this and began to act independently in the areas they penetrated. Seljuks and Ilkhanids, on the other hand, organized campaigns one after another against these Turkmens, who acted independently, and they often struggled and rebelled against this alliance. The revolts that broke out in Anatolia in this period did not cease, the heavy taxes of the Ilkhanids and the pressures and pressures exerted by the Seljuk administrators on the Turkmen living in the extreme region in order to favor the Mongols constituted the main reasons for the uprisings. While Turkmens were resentful of the state because they were removed from important positions of the state, marginalized and remembered only as a tax source and military power, they would rebel against the directed policies of this state when it came under Mongol domination. XIII. Mongol governors and Noyans in Anatolia. The revolts seen since the second half of the century disrupted the central authority and at the same time received great support from the Turkmen who were in rebellion.
Benzer Tezler
- İlhanlılar döneminde Anadolu'da yaşanan askeri ve siyasi olaylar
The military and political events experienced in Anatolia at Ilkhanate period
SEMİHA SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH BAKIR
- Bayburt tarihi (Tarih, kültür, yer adları)
Bayburt's history (History, cultere, the names of places)
GÜLCAN MEMİŞ
- Türkiye Selçuklu Devleti tarihinde İlhanlı Valisi Tâceddin Mu'tez ve dönemi
Ilkhanid governor Taceddin Mu'tez and his period in the history of Turkey Seljuks State
ÇAĞDAŞ KURT
- Anadolu'daki Moğol vali ve komutanları
Mongolian governors and commanders in Anatolia
BÜŞRA BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AKKUŞ
- İlhanlı-Ermeni ilişkileri (1220-1335)
Ilkhanid-Armenian relations (1220-1335)
İLHAN ASLAN
Doktora
Türkçe
2023
TarihAnkara ÜniversitesiKafkas Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH GÜNDOĞDU