COVİD-19 pandemi döneminde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde çalışanların sağlık sorunlarının omaha sistemi ile değerlendirilmesi
Assessment of employee health problems in small and medium-sized enterprises with the omaha system during the COVID-19 pandemic period
- Tez No: 777487
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE AKTAŞ BAJALAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu çalışma, işyeri ortamı riskli olan gıda sektörü KOBİ çalışanlarının COVID-19 pandemi sürecinde problemlerinin belirlenmesi, uygun girişimlerin planlanması ve uygulanmasında Omaha Sistemi'nin kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel tasarım tipinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Beyoğlu ilçesindeki gıda sektörünün imalat ve satış (fırın, pastane vb.), satış ve gıda servisi (kafe, otel işletmeleri, restoran vb.) ve perakende satış (büfe, market vb.) yapan 129 KOBİ oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklem büyüklüğü kapsamında haritalama yöntemi ve kura örnekleme yöntemiyle belirlenen 47 işletmede çalışan 47 kişi çalışma evrenini oluşturmuş, araştırmaya dahil edilme kriterleri kapsamında çalışmanın asıl örneklemini ise 35 kişi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; gıda sektöründe çalışan KOBİ'lerin sosyodemografik özelliklerini içeren, 51 sorudan oluşan Sosyodemografik Veri Formu; SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği“Genel Sağlık”alt boyutu, araştırmacı tarafından ilgili literatür doğrultusunda geliştirilen İşyeri Ortamı Değerlendirme Anketi ve Omaha Sistemi Bileşenleri Formları ile toplanmıştır. Verilerin analizi, Microsoft Excel ve SPSS 25 paket programında tanımlayıcı ve ilişki arayıcı analizler kullanılarak yapılmıştır. Omaha Sistemi Problem Sınıflama Listesi'ne göre en çok belirlenen ilk 10 problem; Yaşanılan Mahalle İş Yeri Güvenliği, Ruh Sağlığı, Bulaşıcı İnfeksiyon Durumu, Fiziksel Aktivite, Sağlık Bakım Denetimi, Beslenme, Sosyal Etkileşim, Uyku ve Dinlenme Düzeni, Dolaşım ve Madde Kullanımı olmuştur. Omaha Sistemine göre en çok ve aynı oranda tanılanan belirti/bulgular;“fiziksel tehlikeler”(%3,6),“kimyasal tehlikeler”(%3,6),“oyun ve egzersiz alanlarının yetersiz olması/ güvenli olmaması”(%3,6) ve“sağlığı teşvik etmek için kaynakların/alanların yetersiz olması”(%3,6) dır. Gıda sektöründeki KOBİ'lerin Omaha Sistemi PSL'ye göre belirlenen problemlerine yönelik toplamda 76 hedeften 56 hedef ve 11447 girişim kullanılmıştır. Omaha Sistemi girişim kategorilerinde en çok Sürveyans (%48) belirlenmiştir. Omaha Sistemi Problem Değerlendirme Ölçeği ile Bilgi, Davranış ve Durum parametreleri değerlendirilmiş; ilk ve son izlemler arasında ilk 10 problemin Bilgi ve Davranış durumlarının hepsinde anlamlı fark bulunurken, Durum parametresinde yalnızca“Bulaşıcı/İnfeksiyon Durumu”,“Yaşanılan Mahalle/İş Yeri Güvenliği”ve“Madde Kullanımı”problemlerinde anlamlı fark bulunamamıştır. Omaha Sistemi ile yapılan girişimlerin ardından çalışma sonunda çalışanların genel sağlık algısı tekrar değerlendirilmiş ve son ölçüm ile ilk ölçüm arasındaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak bu çalışmada, işyeri ortamı riskli ve genel sağlık algısı düşük olan gıda sektöründeki KOBİ çalışanlarının problemlerinin belirlenmesi, belirlenen problemlere yönelik girişimlerin uygulanması ve bakım sonuçlarının değerlendirilmesinde Omaha Sistemi'nin kullanılabilirliği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to evaluate the utility of Omaha System in the planning of appropriate enterprises and their applications, in the determination of employees problems working in (Small-and Medium-Sized Enterprises) SME food sector whose working envirionment is risky at COVID-19 pandemic period. The research was carried out in the type of descriptive and cross-sectional designment.129 SME that are retailing (buffet ,market etc.), manufacturing and distributing (bakery, patisserie etc.), and giving distribution and food service (cafe, hotel utilities, restaurant etc.) in Beyoglu District of Istanbul Province constituted the system of the research .Within the sampling size scope of the research, 47 people working in 47 enterprises that were determined by mapping method and lot sampling method formed the nature of the research, but 35 people formed the original sampling of this research within research inclusion criteria scope. The data of the research were as follows; Sociodemographic Data Form involving 51 questions and sociodemographic features of SME's working in food sector; SF-36 Life Quality Scale“General Health”subdimension, Workplace Environment Assessment Questionnaire developed oriented to the literature by the researcher and Omaha System. The analysis of data was conducted by using descriptive-correlational analyses in Microsoft Excel and SPSS 25 package program. According to the Problem Classification Scheme of Omaha System, the top 10 problems were Neighbourhood/Workplace Safety, Mental Health, Communicable/ Infectious Condition, Physical Activity, Health Care Supervision, Nutrition, Social Contact, Sleep and Rest Patterns , Circulation and Substance Use. According to the Omaha System, the findings determined as the most and the same rate were;“physical hazards”(3,6%),“chemical hazards”(3,6%),“inadequate/unsafe play/exercise areas”(3,6%) and“inadequate space/resources to foster health”(3,6%). 56 out of total 76 targets and 11447 enterprises were used directed to the problems determined according to PSL of Omaha System in SME food sector. However, in the enterprise categories, the highest one was found as surveillance(48%). With the Omaha System Problem Rating Scale, Knowledge, Bevaviour, and Status Parameters were evaluated; among the first and the last parameters, while a significant difference was found in all the Knowledge, Behaviour and Status of the first 10 problems, in the Status Parameter only in the“Contagious Infection Condition”,“Neighbourhood Residence Workplace Safety”and“Substance Abuse”problems, no significant difference was found. Furhermore, the general health perception of the employees was assessed again after the attempts and the difference between the first and the last evaluation was found significant. As a result, in this study, the utility of the Omaha System in the evaluation of caring results, in the appications of enterprises directed to the determined problems, and in the problem identication of SME employees working in the food sector and having low general health perception and having risky working environment was revealed.
Benzer Tezler
- KOBİ'lerin B2B (işletmeden işletmeye) e-ticaret uygulamalarına yönelik bir araştırma-Bursa örneği
A research on B2B (Business to Business) e-commerce applications of SMEs-the BURSA example
GÜLDEN ÇOLAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Ekonomi Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL YILDIRIR KESER
- Dijitalleşme ve hibrit çalışmanın karbon ayak izi etkisine yönelik bir model önerisi
Digitalisation and the impact of hybrid work on carbon footprint: A model proposal
MÜGE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA PINAR ÇAKMAK
- Şantiyelerde işçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda tutum ve davranışları: Isparta ili örneği
Attitudes and behaviors of workers on occupational health and safety at constructions: The case of Isparta
MUHAMMED SAİD TÜFEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU BALABAN ÖKTEN
- The impact of social media intervention on the performance of SMEs during the Covid-19 pandemic
Covıd-19 pandemisi döneminde sosyal medyanın KOBİ'lerin performansına etkisi
HARMAN AHMED RASHİD RASHID
- Impact of Covid-19 on Islamic and conventional stock indexes
Covıd-19'un İslami ve geleneksel hisse senedi endeksleri üzerindeki etkisi
ALMABROK F AHMİD
