Muhammed Âbid el-Câbirî'nin İbn Rüşdçülüğü
Mohammad Âbid al-Jâbirî's averroism
- Tez No: 778082
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HARİS MACİC
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Din-Felsefe İlişkisi, İbn Rüşdçülük, Rasyonalizm, Çağdaş Arap-İslâm Düşüncesi, Milliyetçilik, İrrasyonalizm, Religion-Philosophy Relationship, Averroism, Rationalism, Contemporary Arab-Islamic Thought, Nationalism, Irrationalism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Muhammed Âbid el-Câbirî Arap-İslâm düşüncesinin çağdaşlaşması yolunda atılması gereken adımlara ihtiyaç duyulduğunu her fırsatta dile getirmiş bir düşünürdür. Kendisinin fikirleri hâlâ tartışılmakta ve son dönemlerde dikkatleri üzerine çekmektedir. Rasyonalist bir söyleme sahip olan Câbirî, İslam düşüncesinin ilerleyebilmesini evrensel aklın etkin bir şekilde kullanılmasına bağlamaktadır. Felsefî mirası çağa uygun olarak okumak ve yorumlamak ancak Arap-İslâm geleneği içerisinde bu geleneği anlayan, geçmişe bağlı kalmak yerine geçmişi rasyonel, eleştirel, gerçekçi bir gözle okuyan İbn Rüşd'ün sistemi ile mümkün olabileceğini savunur. Câbirî tespit etmiş olduğu problematiğin (din- felsefe uzlaşımı) çözümünü İbn Rüşd'de bulur. Aradığı orijinallik ve çağdaşlaşmanın İbn Rüşd'de olduğunu belirterek burhân epistemolojisine dikkat çeker. Yapısalcı yöntemi benimseyen Câbirî İslâm düşüncesinin bütünlüğünü bozacak tarzda bir inceleme girişiminde bulunur. Ona göre bir tarafta din ve felsefeyi uzlaştıran ve Doğudaki nazarî düşünceyi temsil eden İbn Sînâcı ruh, diğer tarafta din ve felsefeyi birbirinden ayıran ve Batıdaki nazarî düşünceyi temsil eden İbn Rüdçü ruh yer almaktadır. Câbirî, İbn Rüşd'ü din-felsefe ilişkisinde uzlaştırmadan ziyade uyumdan söz ettiği için öne çıkardığını, İbn Sînâ'yı ise uzlaştırma fikrinden dolayı eleştirdiğini iddia etse de onun ulusçu fikirlerinin baskın olduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışma Câbirî'nin yapmış olduğu analizler ışığında çözüm olarak sunduğu“İbn Rüdçülük”fikrini, bu fikrin çıkış noktası ile savunduğu temel iddiaları, bu iddiaların İbn Rüşd'ün düşüncelerini ne kadar yansıttığını ortaya koymaya çalışacaktır. Câbirî“İbn Rüşdçülük”düşüncesini temelde din-felsefe ilişkisini uyum içerisinde gördüğü ve aklı ön plana çıkardığı için savunmaktadır. Günümüzde aklın rasyonel temsilcisinin“İbn Rüşdçülük”fikri olduğunu savunan Câbirî, İbn Rüşd'ün epistemolojisine pek de sadık olmayan bir İbn Rüşdçülük fikri benimsemektedir.
Özet (Çeviri)
Mohammad Âbid al-Jabiri is a thinker who has expressed at every opportunity the need for steps to be taken for the modernization of Arab-Islamic thought. His ideas are still being discussed and have attracted attention recently. Jâbirî, who has a rationalist discourse, attributes the progress of Islamic thought to the effective use of the universal reason. He argues that reading and interpreting the philosophical heritage in accordance with the age is only possible with the system of Ibn Rushd, who understands this tradition within the Arab-Islamic tradition and reads the past with a rational, critical and realistic eye instead of being attached to the past. Jâbirî is determined that the solution of the problem (reconciliation of religion-philosophy) lies in Ibn Rushd writings. He draws attention to the epistemology of burhân by stating that the originality and modernization he sought is in Ibn Rushd. Adopting the structuralist method, Jâbirî makes an attempt to analyze the Islamic thought in a way that will disrupt its integrity. According to him, on the one hand, there is the Avicennaist spirit, which reconciles religion and philosophy and represents the theoretical thought in the east, and on the other hand, there is the Averroan spirit, which separates religion and philosophy and represents the theoretical thought in the west. Although Jâbirî claims that he brought forward Ibn Rushd because he spoke of harmony rather than reconciliation of religion and philosophy, and criticized Avicenna for his idea of reconciliation, it is noteworthy that his nationalist ideas were dominant. This study will try to reveal the idea of“Ibn Rushdism”which he presented as a solution, in the light of the analyzes made by Jâbirî, the basic claims he defended with the starting point of this idea and how these claims reflect Ibn Rushd's thoughts. Jâbirî defends the idea of“Ibn Rushdism”movement mainly because he sees the religion-philosophy relationship in harmony and brings reason to the fore. Arguing that the rational representative of reason today is the idea of“Averroism”Jâbirî adopts the idea of Averroism that is not very faithful to Ibn Rushd's epistemology.
Benzer Tezler
- Akılcılık ve aydınlanma bağlamında İbn Rüşd'ün felsefe tasavvuruna modern yaklaşımlar: Muhammed Abid el-Câbirî örneği
Modern approaches to the concept of Ibn Rushd philosophy within context of rationalism and enlightenment: A case study of Muhammed Abid al-Jabiri
ABDUL-AUWAL SIDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN KUTLUER
- Muhammed Abid el-Cabiri'nin İbn Sina yorumu
Mohammad Abed el-Jabiri's interpretation of avicenna
BETÜL AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİÇEK
- Muhammed Abid el-Câbirî'nin Şiîlik bağlamında irfan eleştirisi
Muhammed Abid al-Jâbirî's critique of gnosticism in the context of shi'ism
ERSOY GÖVEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER YILDIRIM
- Muhammed Âbid el-Câbirî'nin dini anlama yöntemi
Başlık çevirisi yok
ARSLAN BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LATİF TOKAT
- Muhammed A'bid el- Câbirî'nin edebiyat, dil ve fikir bağlamında arap edebiyatını eleştirisi
Criticism of arabic literature by mohammed Abed al-Jabri in terms of literature, language and tought
SAWSAN ALAFYONI
Yüksek Lisans
Arapça
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SOYUPEK