Geri Dön

Form and meaning of the neolithic round structures in the Near East and Europe

Yakın Doğu ve Avrupa'daki neolitik yuvarlak yapıların biçimi ve anlamı

  1. Tez No: 778166
  2. Yazar: SÜMEYYE ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ UZAY PEKER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Mimarlık, Archeology, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 235

Özet

Benzer kanıtlar üzerinde çalışan mimarlık tarihi ve arkeoloji, pek çok ortak yönü olan iki alandır. Bu tez, Yakın Doğu ve Avrupa Neolitik yuvarlak yapılarının analizi ile bu ortak noktayı daha derin bir şekilde araştırmaktadır. Yayılmacı ve öyküleyici yaklaşımlardan kaçınılarak, Yakın Doğu ve Avrupa'daki Neolitik yuvarlak yapılar arasında süreklilik veya bağlantı kurma amacı güdülmemiştir. Bunun yerine, Umberto Eco'nun mimari semiyotik kuramına dayalı bir okumayla, binaların ve anıtların biçim, strüktür, mekânsal düzenlemeler ve sembolizm ilişkilerine odaklanır. Neolitik yuvarlak formun arkasında sembolik bir anlam olup olmadığını incelemek için, Jerf el-Ahmar gibi, yeraltı dairesel ve yer üstü dikdörtgen yapılarının bir arada bulunduğu Çanak Çömleksiz Neolitik yerleşimler incelenmiştir. Ayrıca, Göbekli Tepe ve Aşıklı Höyük gibi Neolitik yerleşim yerlerinde dairesel yapıların dikdörtgen yapılardan daha önce inşa edildiği düşünüldüğünde, dikdörtgen forma geçişin, Neolitik toplumların inşa etme becerilerinin geliştirilmesini içeren bir süreci mi zorunlu kılıp kılmadığı tartışılmıştır. Tartışmayı bir ileri seviyeye taşımak ve gelecekteki araştırmalar için dairesel Neolitik yapılarla ilgili kapsamlı bir yayın oluşturmak adına, aynı zamanda dairesel Avrupa Neolitik anıtlarını da incelenmiştir: mezar-türbeler ve çevirmeler. Birlikte ele alındığında, çalışma, Yakın Doğu'da iki yapı türünün bir arada var olduğu durumlarda yuvarlak form seçiminin faillik temelli bir tercih olarak kabul edilebileceğini, öte yandan bu formların art arda geliştiği yerlerde ekolojik parametreler ve doğa yasalarının, yani yapının, bir sonucu olduğu savunmaktadır. Avrupa anıtları incelendiğinde ise, yuvarlak formun genellikle sembolik bir tercih olduğu görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Working on similar evidence, architectural history and archaeology are two fields that have much in common. This thesis analyses Near Eastern and European Neolithic round structures to explore further this commonality. Avoiding the diffusionist and narrativist approaches, the study does not pursue establishing continuity or connection between the Neolithic round structures in the Near East and Europe. Instead, it focuses on the form, structure, spatial arrangements, and symbolism relationships of the buildings and monuments through a reading based on the architectural semiotic theory of Umberto Eco. To examine whether there was a symbolic manifestation behind the Neolithic round form, Pre-Pottery Neolithic settlements where subterranean circular and above-ground rectangular structures coexisted together like Jerf el-Ahmar are studied. Furthermore, considering that circular subterranean structures were built before rectangular above-ground buildings in Neolithic settlements such as Göbekli Tepe and Aşıklı Höyük, it has been discussed whether the shift to rectangular form necessitated a process that included the development of Neolithic societies' construction skills. To advance the argument and to provide an extensive publication concerning circular Neolithic structures for future research, the thesis also examines the circular European Neolithic monuments: tomb-shrines and enclosures. Taken together, the study asserts that the choice of round form in the Near East can be considered as an agency-based preference where two forms coexisted together, whereas it was an outcome of ecological parameters and natural laws, i.e. structure, when they evolved in succession within different periods. Regarding European monuments, the round form was usually a symbolic choice.

Benzer Tezler

  1. Anadolu'da insan topluluklarının hareketleri, kültürel etkileşimi ve mekansal etkileri: Tarihsel bir okuma

    The movement of human communities, cultural interaction and spatial impact in Anatolia: A reading through history

    ATİLLA ŞAHLANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN ERKUT

  2. Geçmişten Barok'a taş heykel sanatı

    The Art of stone sculpture from the past to the Baroque

    FUNDA GÜLAY GÜNAYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    ArkeolojiMarmara Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. MÜMTAZ IŞINGÖR

  3. Klasik Dönem Ege dünyasında serpens (yılan) figürü

    The figure of serpens (snake) in the Aegean world at Classical Period

    ÖZKAN DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE KALKAN

  4. Ana tanrıça kültünün sembolik ifadelerle günümüz heykel sanatına yansımaları

    Reflections of the cult of mother goddess into today's art of sculpture through symbolic expressions

    TENNUR GÜLSÜM BARIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Güzel SanatlarAtatürk Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. NEVİN AYDUSLU

  5. Mardin Müzesi'nde bulunan Assur dönemine ait bir grup silindir mühür

    A group of cylinder seals from the Assyrian period found in the Mardin Museum

    MERVE ERİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ArkeolojiBatman Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA KAÇMAZ LEVENT