Şanlıurfa geleneksel dövme motiflerinin dijital baskılı yaygı tasarımlarında kullanımı
The usage of Şanlıurfa traditional tattoo motifs in digital printed floormat designs
- Tez No: 781268
- Danışmanlar: DOÇ. NAİME DİDEM ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halı Kilim ve Geleneksel Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
inançların, kültürlerin, değerlerin ve bireysel kimliğin sembolleridir. Kadim geçmişe sahip ilkel dövmelerle ilgili bilgileri ilk aktaranlar Heredot, Marko Polo, James Cook, Prof. Kindler Spindler ve Sergei I. Rudenko'dur. Asya, Afrika kıtalarıyla Okyanusya Adaları'nda (Markiz, Samoa) dövmenin ilk izlerine rastlanmaktadır. Tarihi veya ilkel adını verebileceğimiz dövmeler; Mısır, Mezopotamya, Cezayir, Ural-Altay Dağları, Anadolu, Yunanistan, Avusturya, İtalya Japonya, Yeni Zelanda, Amerika ve kutuplarda köklü bir geçmişe sahiptir. Günümüzde ise ülkemizde tarihi dövmelerin örneklerine Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bazı illerimizde hâlâ rastlanmaktadır. Şanlıurfa ilinin Harran İlçesi'nde nicelik olarak dövme taşıyıcıları diğer illere oranla daha fazladır. Geleneksel dövme konusunda araştırma yapılmasını zorunlu kılan en önemli etken; bu geleneğin taşıyıcılarının ileri yaşlarda olmasıdır. Geleneğin günümüzde devam etmemesi sebebiyle de bu kişiler son temsilciler konumundadır. Bir başka önemli etken ise; Mümtaz Fırat'ın Kaybolan İzler adlı eserinde aktardığı,“Dövme ile halı ve kilimlerde benzer motiflerin kullanılmasının yanı sıra, bazı motiflerin de benzer şekilde isimlendirildikleri görülmüştür. Dövme motifleri arasında görülen: Yıldız, ay, güneş, insan, çiçek, ağaç, başak, ceylan, akrep, ayna, tarak motifleri ve adlandırılmaları ile halı-kilim motifleri ortaklık taşımaktadır.”bilgisidir. Farklı yazılı kaynaklarda da geleneksel dövmelerin halı ve kilimlerimizdeki motiflerle büyük benzerlik taşıdığının aktarılması sebebiyle geleneksel dövmelerin tarihsel sürecinin araştırılması, dövmelerin anlamlarının incelenmesi ve dövme taşıyıcıları için saha araştırmasının yapılması bu tez çalışmasının başlangıç aşamasını oluşturmaktadır. İlerleyen bölümlerde ise geleneksel halı sanatı tarihimize değinilerek, çağımızın teknolojik gelişmeleri sayesinde, farklı malzemeler kullanılarak tasarımcıya yeni yorumlar geliştirme olanağı sunulmasıyla dokumadan dijitale halının yeni çehresine değinilmiştir. Dijital baskılı sistemlerde üretilen dijital baskılı yaygıların, makinelerde dokunmuş halılardaki sınırlılıkların aksine sektöre sağladığı avantajlar ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Dijital baskılı yaygıların üretim sürecini daha iyi açıklayabilmek adına; dijital kavramlar, renk yönetim sistemleri (ICC Profil, RIP yazılımlar), dijital inkjet ve dijital süblime transfer baskı sistemleri iş akışı dahilinde anlatılmıştır. Tez çalışması süresince edinilen ayrıntılı bilgilerin ışığında, renk sınırlaması gözetmeden Adobe Photoshop, Adobe Illustrator programları kullanılarak geleneksel dövme motiflerinden ilham alınarak yaygı tasarımları yapılmış; dijital süblime transfer baskı sistemlerinde üretimleri gerçekleştirilerek bu tez çalışmasının son bölümüne eklenmiştir. Günümüzde ihtiyaç, beklenti ve imkânların değişip evrimleşmesiyle moda olgusunun iç mekânlarda da kendisini göstermesi, yaygıların da sıklıkla değiştirilebilecek hızlı tüketim ürünü hâline gelmesini sağlamıştır. Çünkü, gelişen koşullar daha ucuz ve daha ergonomik ürünlere talebin artmasına neden olmuştur. Son yıllarda baskı teknolojisindeki gelişmelerle birlikte baskı türlerinin çeşitliliği artmış ve farklı yaygı grupları oluşturulmaya başlanmıştır. Mekânlarda bütünlük sağlayan yer yaygıları, bulundukları alan içerisinde çeşitli anlatımlarla farklı bir hava yaratmada önemli bir işlev üstlenerek her geçen gün yenilenerek gelişme kaydetmektedir.
Özet (Çeviri)
Traditional tattoo; they are symbols of societies that have lived and mixed together throughout history, forgotten beliefs, culture, values and individual identity. Heredot, Marko Polo, James Cook, Prof. Kindler Spindler ve Sergei I. Rudenko who were the first people to convey information about primitive tattoos with ancient history. The first traces of tattoos were found in Asia, Africa and Oceania Islands (Marquise, Samoa). Tattoos that we can call historical or primitive; it has a long history in Egypt, Mesopotamia, Algeria, Ural-Altai Mountains, Anatolia, Greece, Austria, Italy, Japan, New Zealand, the Americas and the poles. Today, examples of historical tattoos in Turkey can still be found in some provinces in the Southeastern Anatolian Region. In the Harran District of the Şanlıurfa province, tattoos carriers are more quantitatively compared to other provinces. The most important current factor necessitating greater research on traditional tattooing is; that the remaining bearers of this tradition are at an advanced age and both the tradition and its cultural meaning is in danger of being lost. Since the tradition of tribal tattoing is not being continued widely today, these people are its last representatives. Another important factor; as Mümtaz Fırat cites in his work titled Disappearing Traces,“In addition to the use of similar motifs in tattoos and carpets and kilims, it has been observed that some motifs are named similarly. Among the tattoo motifs: Star, moon, sun, human, flower, tree, spike, gazelle, scorpion, frog, mirror, comb motifs and their naming and carpet-rug motifs bear a common theme. is knowledge”. Researching the historical process of traditional tattoos in Turkey, examining the meanings of tattoos and conducting field research of tattoo bearers constitutes the initial stage of this thesis, since it is reported in multiple written sources that traditional tattoos are very similar to the motifs on our carpets and kilims. In the following sections, the history of traditional carpet art is mentioned, and the new face of the carpet, from weaving to digital design, is mentioned, providing the designer with the opportunity to develop new interpretations of the traditional craft, thanks to the technological developments of our age. The advantages of digitally printed mats produced in digital printed systems to the sector and the user, contrary to the limitations of machine-woven carpets, have been examined in detail. In order to better explain the production process of digitally printed mats; digital concepts, color management systems (ICC Profile, RIP software), digital inkjet and digital sublimation transfer printing systems are explained within the workflow. In order to better explain the production process of digitally printed mats; digital concepts, color management systems (ICC Profile, RIP software), digital inkjet and digital sublimation transfer printing systems are explained within this paper. With the ever evolving needs, expectations and possibilities of our age, the fashion trends manifesting in interior design spaces has made mats and carpets become fast consumption products that can be changed frequently. Cheaper and more ergonomic products are being demanded. In recent years, with the developments in printing technology, the diversity of printing types has increased and different types of fabrics have been created. Floor mats, which provide integrity in spaces, take on an important function in creating a different atmosphere with various expressions in the space they are located in, and are undating and improving every day.
Benzer Tezler
- Mardin ve çevresinde dövme geleneği ve giysi tasarımlarına uygulanabilirliği
Tattoo tradition in Mardin and around and applicability to garment designs
HAMDİYE ÖNAL ÇAPIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. NURGÜL BEGİÇ
- Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde yapılan bakırcılık sanatının incelenmesi
Examination of coppersmith art in Gaziantep and Şanlıurfa provinces
FATMA OZAN KAYA
- Şanlıurfa geleneksel evlerinde cephe elemanlarının oransal analizi
Facades in Şanlıurfa traditional houses proportional analysis of elements
MERAL KONCAK
- Şanlıurfa geleneksel kent dokusunun ekolojik tasarım kapsamında değerlendirilmesi
The evaluation of sanliurfa traditional city center in the frame of ecological design
HÜLYA ÖZTÜRK TEL
Doktora
Türkçe
2014
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMAS ERDOĞAN
- Şanlıurfa geleneksel sivil mimarlık örneklerinden karaçizmeliler evi'nin mimari açıdan irdelenmesi ve yeniden işlev kazandırılması
Architectural examination of the karaçi̇zmeli̇ler house, an example of Şanliurfa traditional civil architecture, and its re-functional restoration
İBRAHİM İDEMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUPHİ SAATÇİ