Gruplararası bağlamda karşılıklılık normu
The norm of reciprocity in intergroup context
- Tez No: 781677
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAP AKFIRAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Karşılıklılık, gruplararası ilişkiler, norm, Reciprocity, intergroup relations, norm
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışmanın amacı sosyal bilimlerde ve sosyal psikolojide önemli bir yer tutan, kısaca diğerlerinin size davrandığı gibi davranmak şeklinde tanımlanabilecek karşılıklılık olgusunun, gruplararası davranışlara etkisini incelemektir. Bu çalışmayla, pozitif ve negatif karşılıklılığın, gruplararası davranış üzerinde tanımlayıcı, buyruksal sosyal ve buyruksal ahlaki norm olarak etkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Bu amaca yönelik olarak dört farklı deneysel çalışma gerçekleştirilmiştir. İlk çalışmada pozitif karşılıklılık normunun tanımlayıcı ve buyruksal sosyal norm olarak etkisinin araştırılmıştır. Minimal grup paradigmasından faydalanılmış, norm tipi manipüle edilerek tanımlayıcı ve buyruksal norm koşulları oluşturulmuş, katılımcıların, bir dışgrup üyesinin adil davranışına ne düzeyde aynı şekilde karşılık verdikleri ölçülmüştür. Bulgular her iki koşulda da normların herhangi bir etki yaratmadığını göstermiştir. İkinci çalışmada ise minimal grup bağlamında, negatif karşılıklılık tanımlayıcı normunun destekleyici ve çelişen biçimlerinin, katılımcıların bir dışgrup üyesinin kendi grubunu kayıran davranışına ne düzeyde aynı şekilde karşılık verdikleri incelenmiştir. Bu çalışmanın bulguları da norm manipülasyonlarının bağımlı ölçümde herhangi bir değişim yaratmadığını göstermiştir. Üçüncü çalışmada yine minimal grup paradigmasından faydalanılmış, ancak normları manipüle etmek yerine dışgrup üyesinin davranışı adil veya içgrubu kayırıcı olarak manipüle edilmiştir. Bulgular katılımcıların dışgrup üyesinin içgrubu kayıran davranışına aynı şekilde karşılık verdiğini, ancak adil davranış koşulunda aynı şekilde karşılık verme eğilimin mevcut olmadığını göstermiştir. Son deneyde pozitif ve negatif karşılıklılığın buyruksal ahlaki norm olarak etkisi, gerçek bir gruplararası bağlamda incelenmiştir. Bunun için ilk olarak Bireysel Karşılıklılık Normu Ölçeği'nin adaptasyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Ardından üçüncü deney psikoloji (içgrup) -- rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencileri (dışgrup) bağlamında tekrar edilmiş, bunun yanında katılımcıların karşılıklılık normunu içselleştirme, içgrupla özdeşleşme, algılanan dışgrup homojenliği ve algılanan dışgrup bütüncüllüğü düzeyleri ölçülmüştür. Bulgular deneysel manipülasyonun anlamlı bir farklılık yaratmadığını ve ölçülen değişkenlerin bağımlı değişkenle ilişkisi bulunmadığını göstermiştir. Ede edilen bulgular ilgili alanyazın bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the influence of the concept of reciprocity, an important construct in social sciences and social psychology which can be defined as acting unto others like they treat one, on intergroup behavior. It is aimed to examine the effect of positive and negative reciprocity on intergroup behavior as a descriptive, injunctive social and injunctive moral norm. To this, four experimental studies were conducted. In the first study, the effect of positive reciprocity as a descriptive and injunctive social norm was investigated. The minimal group paradigm was employed, and the type of norm was manipulated, descriptive and injunctive norm conditions were created, while participants' level of reciprocating a fair behavior of an outgroup member was measured. The results indicated that the norms had no significant effect in both conditions. In the second study, the influence of the supportive and contradictory types of the descriptive negative reciprocity norm on reciprocating an outgroup member's ingroup favoring behavior in the minimal group context was examined. The results of this study also indicated that norm manipulations did not create any variance in the dependent variable. In the third study, the minimal group paradigm was employed again, however, instead of the norms, the behavior of the outgroup member was manipulated as fair or ingroup favoring. The findings showed that the participants reciprocated the ingroup favoring behavior of the outgroup member, but such this was not the case in the fair behavior condition. The last experiment aimed to examine the effect of positive and negative reciprocity as injunctive moral norm in a real intergroup context. For this, firstly, an adaptation study of the Personal Norm of Reciprocity Scale was conducted. Then, the third experiment was replicated in the context of psychology (ingroup) –– guidance and psychological counseling (outgroup) student. In addition, the participants' levels of internalizing the reciprocity norm, ingroup identification, perceived outgroup homogeneity and perceived outgroup entitativity were measured. The results showed that the experimental manipulation did not create a significant difference and the measured variables are not related to the dependent variable. The results are discussed in the context of the relevant literature.
Benzer Tezler
- An experimental study on homophily and in-group bias in poverty and pension games
Yoksulluk ve emeklilik oyunlarında homofili ve grup içi yanlılık üzerine deneysel bir çalışma
EMİNE ÖZGE YURDAKURBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
EkonomiGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA
- Morality as a moderator of the relationship between ingroup identification and ingroup favoritism
İç grupla özdeşleşme ve iç grup kayırmacılığı arasındaki ilişkide ahlakın düzenleyici rolü
FATİH BAYRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. LEMAN KORKMAZ
- The effect of academic rumination on goal orientations in perfectionist adolescents
Mükemmeliyetçi ergenlerde akademik ruminasyonun hedef yönelimleri üzerindeki etkisi
AYBÜKE YARDIMCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Perception of minority toleration from the eyes of the majority: The role of perceived threat
Gruplararası toleransta çoğunluk grubun bakış açısı: Algılanan tehdidin rolü
BERFİN ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiSabancı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABAHAT ÇİĞDEM HEMŞİNLİOĞLU
- Sanal gerçeklik ortamı ile uyarılmış pozitif huşu ve tehdit edici huşunun özgecilik üzerindeki etkisinde gruplararası ilişkiler
Intergroup relations in the impact of virtual reality-induced positive awe and threat-based awe on altruism
MEHMET AKİF AYDIN
