Karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda sağlık okuryazarlığının immünsupresif ilaç uyumuna etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of health literacy on immunosuppressive drug adherence in patients with liver transplantation
- Tez No: 782565
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA VURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: hemşirelik, immünsupresif ilaç, karaciğer nakli, sağlık okuryazarlık, uyum, adherence, health literacy, immunosuppressive drug, liver transplantation, nursing
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Bu çalışma karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda sağlık okuryazarlığının immünsupresif ilaç uyumuna etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma İzmir ilinde bulunan bir üniversite hastanesinde dahil edilme kriterlerine uygun çalışmaya katılmayı kabul eden 150 gönüllü hasta ile yapılmıştır. Çalışmada Hasta Tanıtıcı Özellikler Formu, Sağlık Okuryazarlık Ölçeği, İmmünsupresif İlaç Kullanımına Uyum Ölçeği (İİKUÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS 25.0 (Statistical Package for Socical Sciences) kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen 150 hastanın yaş ortalaması 55,62±13,55 yıl, nakilden sonra geçen süre 103,84±79,52 ay, %70,7'si erkek, %61,4'ünün eğitim durumu ilk-ortaokul, %70,7'i primer karaciğer hastalığı kronik karaciğer yetmezliği, %79,3'ü immünsupresif ilaç konusunda eğitim almış, %74,7'si ilaç kullanımına destek yöntemi kullanmıyor, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalaması 112±12,29, İİKUÖ puan ortalaması 48,22±5,02'dir. Eğitim durumu lise olan hastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. İmmünsupresif ilaç konusunda eğitim alma durumu ile Sağlık Okuryazarlık Ölçeği toplam puanı ve Bilgiye Erişim ve Bilgileri Anlama alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. İİKUÖ puan ortalaması ile Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Uygulama/Kullanma alt boyutu puan ortalaması arasında anlamlı pozitif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur. İİKUÖ puanı 50-55 olan hastaların Sağlık Okuryazarlık Ölçeği Uygulama/Kullanma alt boyutu puan ortalamasının diğer gruplara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda karaciğer nakli olan hastaların sağlık okuryazarlığının ve immünsüpresif ilaç uyumunun yüksek olduğu, Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Uygulama/Kullanma alt boyutu puan ortalaması ile İİKUÖ puan ortalaması arasında anlamlı pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu ve immünsupresif ilaç konusunda eğitim alanların sağlık okuryazarlık seviyelerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the effect of health literacy on immunosuppressive drug compliance in patients who underwent liver transplantation. The research was conducted with 150 patients who agreed to participate in a university hospital in the province of Izmir, which was not included. In the study, the Patient Descriptive Characteristics Form, the Health Literacy Scale, and the Scale of Adjustment to Immunosuppressive Medication Use (SAIMU) are used. Data were analyzed with SPSS 25.0 (Statistics Package for Social Sciences). Mean age of 150 patients included in the study was 55.62±13.55 years, time after transplantation was 103.84±79.52 months, %70.7 were male, %61.4 had primarysecondary education, % 70.7 of them had primary liver disease chronic liver failure, %79.3 of them were educated about immunosuppressive drugs, %74.7 of them do not use medication support method, Health Literacy Scale mean score is 112±12.29, mean SAIMU score It is 48.22±5.02. It has been determined that the health literacy levels of the patients whose education level is high school are high. It has been observed that there is a significant relationship between the status of being educated about immunosuppressive drugs and the Health Literacy Scale total score and the mean scores of Access to Information and Understanding Information sub-dimensions. A significant, positive and weak correlation was found between the mean score of SAIMU and the mean score of the Health Literacy Scale Practice/Using subdimension. It was determined that the mean score of the Health Literacy Scale Practice/Using sub-dimension of the patients with a SAIMU score of 50-55 was higher than the other groups. As a result of the study, it was seen that the health literacy and immunosuppressive drug compliance of the patients with liver transplantation were high, there was a significant positive weak correlation between the Health Literacy Scale Practice/Using sub-dimension score and the SAIMU score average, and the health literacy levels of those who received training on immunosuppressive drugs were higher.
Benzer Tezler
- Karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda dengenin, fonksiyonel kapasitenin, yorgunluğun, kas kuvvetinin, fiziksel aktivite ve performans düzeyinin sağlıklı bireylerle karşılaştırılması
Comparison of balance, functional capacity, fatigue, muscle strength, physical activity and performance level between patients with liver transplantation and healthy individuals
UMİT AKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonDokuz Eylül ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DİDEM KARADİBAK
- Karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda Roy uyum modeline göre temellendirilen hemşirelik girişimlerinin bakım sonuçlarına etkisi
Effects of Roy's adaptation model-based nursing interventions on care outcomes in liver transplant recipients
ÖZGE İŞERİ
Doktora
Türkçe
2016
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜL KARAYURT
PROF. DR. SEZAİ YILMAZ
- Karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda yaşam kalitesinin, özbakım gücünün ve yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi
Determination of the life quality and the self care ability of the patients who had liver transplantation and the difficulties experienced by them
SEVİM GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HemşirelikHarran ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA KARATAŞ
- Karaciğer nakil hastalarında preoperatif sodyum değerlerinin postoperatif döneme etkilerinin retrospektif araştırılması
Retrospective investigation of the effects of preoperative sodium values on postoperative period in liver transplant patients
TUÇE MERVE KALAYCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Anestezi ve ReanimasyonAnkara ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ABBAS YILMAZ
ÖĞR. GÖR. SÜHEYLA KARADAĞ ERKOÇ
- HIV, kronik hepatit C ve hemodiyaliz hastalarında okült hepatit B prevalansının ve okült hepatit B saptananlarda HBV pol/S geni mutasyonlarının araştırılması
The evolutaion of occult hepatitis B prevelans and HBV pol/S gen mutation in the patients with HIV, chronic hepatitis C and hemodialysis
MEHTAP ALEV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ATAMAN HATİPOĞLU