Bağımsızlık öncesi Kırgız sinemasında Sovyet ideolojisinin sunumu
Presentation of Soviet ideology in pre-indepence Kyrgyz cinema
- Tez No: 782662
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKSEL AYMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo Televizyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Sinema egemen sınıfların ideolojilerini sunmakta yararlandıkları önemli bir kitle iletişim aracıdır. Egemen sınıfların ideolojilerini kabullendirme ve toplum üzerinde hegemonya kurmada yararlandığı sinemadan, kuruluşundan itibaren Sovyetler Birliği'de yararlanmış, halkı Marksist-Leninist ideoloji çervevesinde dönüştürmeyi hedeflemiştir. Brejnev iktidarıyla birlikte artan baskı ve sansür politikaları tüm Sovyetler'de olduğu gibi Kırgızistan SSC'yi de etkilemiştir. Hayatın her alanında görülen baskı ve sansürün sinemayı da etkilemesi sonucu Sovyet yönetmenler risksiz gördükleri edebiyat eserlerine yönelmiştir. Kırgızistan SSC'de sinemada ulusallaşma hareketleri olarak bilinen bu dönemde yönetmenler Aytmatov'un eserlerini sinemaya uyarlamıştır. Dönem her ne kadar ulusallaşma hareketleriyle öne çıksa da milli edebiyat eserlerinden uyarlanan filmler Marksist-Leninist ideoloji çerçevesinde dönüştürülerek rejimin çizgisinde çekilmiştir. Bu bağlamda, rejimin sinemayı ideolojik aygıt olarak kullanımını da inceleyen çalışmada, Kırgız sinemasının bağımsızlık öncesi döneminde Sovyet ideolojisinin sinema üzerinden nasıl sunulduğunu, örneklem bağlamında seçilen, Brejnev döneminde Kırgızistan SSC'de çekilen Aytmatov uyarlamaları İlk Öğretmen (1965), Kızıl Elma (1975), Erken Gelen Turnalar (1979) adlı filmler üzerinden ortaya koymak amaçlanmıştır. Roland Barthes'in“göstergebilimsel analiz modeli”ile çözümlenen filmlerde, ulaşılan bulgularda, Sovyet ideolojisinin, rejimin çıkarları çerçevesinde, Brejnev iktidarının inşa politikalarından“Sovyet İnsanı”kimliği öne çıkarılarak, tek tipleştirmelere yer verilerek, Marksizm-Leninizme göndermeler yapılarak sunulduğu saptanmış, rejimin bu süreçte sinemayı ideolojik aygıt olarak kullandığı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Cinema is an important mass communication tool used by the dominant classes to present their ideologies. The dominant classes used cinema to impose their ideologies and establish hegemony over society. Since its establishment, the Soviet Union has also benefited from cinema aiming to transform the public within the framework of Marxist-Leninist ideology. The increasing repression and censorship policies of the Brezhnev government affected the Kyrgyz SSR as much as they did the entire Soviet Union. As a result of the repression and censorship seen in all areas of life, Soviet directors began to adapt literary works to the cinema. In the Kyrgyz SSR, during this period known as the nationalization movements in cinema, directors adapted Aitmatov's works to the cinema. Although the period was characterized by nationalization movements, films adapted from national literary works were transformed within the framework of Marxist-Leninist ideology and produced in line with the regime. In this regard, by examining the regime's use of cinema as an ideological apparatus, the study aims to reveal how Soviet ideology was presented through cinema in the pre-independence period of Kyrgyz cinema through a sample of Aitmatov adaptations filmed in the Kyrgyz SSR during the Brezhnev era, namely The First Teacher (1965), The Red Apple (1975), Early Cranes (1979). The findings of the films analyzed using Roland Barthes'“semiotic analysis model”revealed that the regime used cinema as an ideological apparatus in this period by emphasizing the“Soviet Man”identity, which was one of the construction policies of the Brezhnev government, and by including uniformization and references to Marxism-Leninism within the interests of Soviet ideology and the regime.
Benzer Tezler
- Sovyet dönemi ve bağımsızlık sonrası Kırgız sinemasında ideolojik bir bakış
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA AKARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sahne ve Görüntü SanatlarıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KAYA
- Эгемендиктен мурунку жана кийинки мезгилдердеги кыргыз киносу менен кыргыз адабияттарынын бири бирине болгон таасири
Bağımsızlık öncesi ve sonrası Kırgız sineması ile Kırgız edebiyatı etkileşimi
STAMBULBEK MAMBETALİYEV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2007
GazetecilikKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. KADIR ÖMÜRKULOV
- Bağımsızlık öncesi Kırgızistanda ilmi ateizm dersi
The Scientifik atheism lesson in Kyrgyzstan before independence
SAYFULLA BAZARKULAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TOSUN
- Kırgız aydınlarının dini ve sosyolojik görüşleri (Bağımsızlık öncesi)
Religious and sociological opinions of Kyrgyz intellectuals (Before independence)
JYLDYZBEK TASHTANOV
Doktora
Türkçe
2021
SosyolojiAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ AKYÜZ
- Tanıkların gözünden Kırgızistan'ın yakın tarihi (1991-2010)
Contemporary history of Kyrgyzstan through the eyewitnesses (1991-2010)
GÜLNURA SABIROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS EMRE GÜRBÜZ