Türk kültüründe kün-ay imgesi ve çağdaş resim sanatına yansıması
The sun and the moon image in Turkish culture and its reflection on contemporary painting art
- Tez No: 783423
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL ARDA
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Türklerin kurdukları devletlerin bayraklarından, insanların kullandıkları isimlere kadar birçok alana nüfuz etmiş olan kün, ay ve kün-ay imgeleri Türk topluluklarının yaşamında önemli bir yere sahiptir. Türklerin yaşamının hemen her alanında etkili olan bu imgelerin, sanat anlayışına yansıması kaçınılmaz olduğu gibi, Çağdaş Türk Resim sanatına da yansıması kaçınılmazdır. Bu araştırmada, Türk kültüründeki kün, ay ve kün-ay imgelerinin Çağdaş Türk Resim sanatına yansımalarını incelemek ve yorumlamak amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı kapsamında Türk kültüründe kün ve ayın neyi/neleri imgelediği, Çağdaş Türk Resim sanatı içinde eserlerinde kün ve ay imgesini kullanan sanatçıların kimler olduğu ve bu sanatçıların eserlerinde kün ve ay imgelerini Türk kültürü bağlamında mı ele aldıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden kültür analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılacak nitel verileri elde edebilmek için doküman incelemesi ve etnografik görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma 1950 yılından günümüze kadar olan süreyle (2022) ve en az 3 eserinde kün, ay ve kün-ay imgelerini kullanan sanatçıların eserlerinin incelenmesiyle sınırlandırılmıştır. Araştırma kapsamında yapılan doküman incelemesi soncunda Türk kültüründe kün ve ayın hükümdarlık, erkeklik-dişilik, sıcaklık-soğukluk, güzellik ve yönler gibi sembolik anlamlarda kullanıldığı; Ahmet Özel, Berna Türemen, Cihat Burak, Ertuğrul Ateş, Gültekin Serbest, Hüsamettin Koçan, İhsan Cemal Karaburçak, Sait Günel, Orhan Zafer ve Zühal Arda'nın eserlerinde kün ve ay imgelerini kullanan sanatçılar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sanatçıların eserleri üzerinde incelemeler ve kendisine ulaşılabilenler ile görüşmeler yapılmıştır. Yapılan incelemeler ve görüşmeler sonucunda Berna Türemen, Ertuğrul Ateş, Gültekin Serbest, Hüsamettin Koçan, Orhan Zafer ve Zühal Arda'nın eserlerinde kün ve ayın kültürel anlamlarını ön plana çıkartarak kullandıkları tespit edilmiştir. Cihat Burak, İhsan Cemal Karaburçak ve Sait Günel'in ise eserlerinde kün ve ay imgesini çoğunlukla kompozisyonda tamamlayıcı bir unsur olarak kullandıkları ancak, Ahmet Özel'in eserlerinde hem kün ve ayın kültürel anlamlarını ön plana çıkarttığı hem de bu imgeleri kompozisyonlarında tamamlayıcı bir unsur olarak kullandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Sun, the Moon, and the Sun-Moon imagery, which have permeated many aspects of life in Turkish communities—from the flags of the nations the Turks formed to the names people use—play a significant role. These images, which are influential in practically every aspect of Turkish society, are bound to have an effect on how people see art, and it makes sense that this would also have an effect on contemporary Turkish art. The goal of this study was to examine how the images of the Sun, the Moon, and the Sun-the Moon in Turkish culture affect contemporary Turkish art. The study tried to determine what the Sun and Moon symbolize in Turkish culture, which artists in contemporary Turkish art use the Sun and Moon in their works, and whether these artists take the Sun and Moon into consideration in the context of Turkish culture. The study used cultural analysis as one of its qualitative research methods and techniques. To collect qualitative data for the study, ethnographic interviewing and document analysis were both used. The research is limited to the works of artists who, between 1950 and the present (2022), employed imagery of the Sun, the Moon, and the Sun-the Moon in at least 3 of their works. The document analysis conducted in the research revealed that the Sun and the Moon are used in Turkish culture in symbolic meanings such as sovereignty, masculinity-femininity, warmth-coldness, beauty, and aspects. It was found that the artists who use the images of the Sun and the Moon in their works are as follows: Ahmet Özel, Berna Türemen, Cihat Burak, Ertuğrul Ateş, Gültekin Serbest, Hüsamettin Koçan, İhsan Cemal Karaburçak, Sait Günel, Orhan Zafer and Zühal Arda. These artists' works were examined, and those who could be reached participated in interviews. The research and interviews revealed that Berna Türemen, Ertuğrul Ateş, Gültekin Serbest, Hüsamettin Koçan, Orhan Zafer and Zühal Arda highlights the cultural significance of the Sun and the Moon in their works. Cihat Burak, İhsan Cemal Karaburçak and Sait Günel mostly use the image of the Sun and the Moon as complementary elements in their compositions. It was observed that Ahmet Özel emphasizes the cultural significance of the Sun and the Moon in his works and incorporates these images as a complementary element in his compositions.
Benzer Tezler
- Psychometric properties of the cumulative trauma scale: Evaluation of the validity and reliability in a Turkish sample
Kümülatif travma ölçeğinin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirliğin Türk örnekleminde incelenmesi
SELEN ELTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NURAY KARANCI
- Özbek Türkçesinin leksikolojisi
Başlık çevirisi yok
SELAHİTTİN TOLKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiEski Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ YÜCE
- Türk kültüründe dini törenler ve mevlid kutlamaları
Religious ceremonies in Turkish culture and celebrations of mawlid
R. BAHAR AKARPINAR
Doktora
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN YILDIRIM
- Türk kültüründe ve Türk musikisinde 'tuvıl' üzerine bir inceleme
A careful study relating t 'tuvıl' in Turkish culture and Turkish music
OKAN SAĞLAMBİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN FEYZİOĞLU