Geri Dön

Pîrî Reis'in Kitâb-ı Bahriyye'sine göre Livâ-i Menteşe (Muğla) sahilleri ve adaları

Livâ-i Menteşe (Muğla) beaches and islands according to the Kitâb-i Bahriyye of Piri Reis

PDF İndir

  1. Tez No: 783964
  2. Yazar: RUKEN ARICA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN ÇEVİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 125

Özet

Araştırmanın konusu XVI. yüzyılın meşhur Osmanlı kartograf ve denizcisi Pîrî Reis'in 1526 yılında tamamlayarak Kanuni Sultan Süleyman'a sunduğu meşhur eseri Kitâb-ı Bahriyye'de yer alan Menteşe vilayeti sahilleri ve bu sahiller karşısında bulunan adalar hakkındaki bilgilerin, güncel harita ve dipnotlarla derlemesidir. Bu araştırma, Kitâb-ı Bahriyye nüshalarını esas almak suretiyle Anadolu sahillerini inceleyen ilk akademik çalışmadır. Kitâb-ı Bahriyye haritalarına göre, günümüzde büyük oranda Muğla ilini kapsayan 16. yüzyıldaki Menteşe vilâyeti sahil sınırı; kuzeyde bugün Aydın Didim'e bağlı bulunan ortçağın meşhur liman şehri Balat yakınlarında denize dökülen Menderez (Büyük Menderes) nehrinden başlar ve Fethiye'nin güney doğusundaki Patara sahilinden denize dökülen Göksu (Eşen) çayında son bulur. Müellifimiz haritalarla detaylandırdığı bu sahil şeridini, eserinde Balat-Marmaris ve Fethiye-Marmaris hattı olmak üzere iki farkı bölümde incelemektedir. İlk bölüm eserin baş tarafında yer alır ve Menderes nehrinden başlar ve sırasıyla Acı Su kıyıları (Güllük Körfezi), Sirevolos kıyıları (Güverçinlik-Yalıkavak arası), Gör Dil (Yalıkavak) ve Karabağ (Turgutreis) ve Gümüşlük Sahilleri, Kereme (Gökova) Körfezi ve Tekir Limanı (Datça yarım adası) kıyıları ile son bulur. Menteşe Livâsı sahillerinin ikinci kısmı ise Kitâb-ı Bahriyye'nin son bölümünde yer alır ve Bu Fasıl Menteşe'de Göksu ve Yediburun Kıyılarını Beyân ider faslıyla vilayetin Antalya sınırını belirleyen Göksu (Eşen) çayını esas alarak başlar ve batı, kuzey-batı istikametinde; İblis Kenarları ve Meğri (Fethiye) Limanı, Köyceğiz sahillerini takiple Karaağaç (Aksaz körfezi) Limanı ardından da Marmaris nam limanı beyân ider başlığıyla son bulur. Böylece Pîrî Reis, günümüz Muğla sahillerinin tamamını hem metin hem de haritalarla, kimi yerleri detaylı kimi yerleri daha yüzeysel olmak üzere anlatmakta ve bu sahil şeridinde yer alan koy, körfez, liman, su kaynağı, dağ, tepe, kale ve yerleşimleri tanıtmaktadır. Ayrıca söz konusu sahil şeridinin hemen karşısında yer alan Ege adalarını da aynı şekilde anlatmaktadır. Bu bağlamda incelediğimiz adalar, kuzeyden Balat sahili karşısında bulunan Hımârân dimekile meşhur olan adaları beyân ider faslıyla başlayarak; günümüzdeki adlarıyla Eşek (Gaydaros), Nergisçik (Arki), Lipso, Leros (İleryos), Kelemez (Kalimnos), Bulamaç (Farmako), Keçi (Pserimos), İstanköy (Kos), İncirli (Nisiros), Sömbeki (Simi), İleki (Tilos), Harki (Karki) adaları ve nihayet Rodos adasıyla son bulmaktadır.

Özet (Çeviri)

The subject of the research is the compilation of the information about the coasts of Menthese province and the islands across these coasts, with updated maps and footnotes, according to the famous work Book of Navigation (Kitâb-ı Bahriyye), which was completed in 1526 by Pîrî Reis, the famous Ottoman navigator of the 16th century and presented to Suleiman the Magnificent.This research is the first academic study examining the Anatolian coasts based on the copies of the Kitâb-ı Bahriyye. According to the Kitâb-ı Bahriyye maps, the coastal border of the Menthese province in the 16th century, which is mostly covers the city of Muğla, it starts from the Meander river flowing into the sea near the famous medieval port city of Balat (current Didim) from north side, and ends at the Göksu (Eşen) stream which flows into the sea from the Patara coast in the southeast of Fethiye. Pîrî Reis examines this coastline, which he detailed with maps, in two different parts, namely the Balat-Marmaris and Fethiye-Marmaris lines. The first part is located at the beginning of the book and starts from the Balat stream (Meander river) and follows the Acı Su shores (Güllük gulf), Sirevolos shores (Bodrum peninsula), Kör Dil, Karabağ and Gümüşlük beaches, Bodrum castle, Kereme (Gökova) bay and it ends with the shores of Tekir harbor (Datça peninsula). The second part of the Menthese shores is located in the last part of the Book of Bahriyye and begins with the chapter“This Chapter Declares the Göksu and Yediburun Coasts in Menthese”based on the Göksu (Eşen) Stream, which determines the Antalya border of the province, and runs in the west, north-west direction. It continues Iblis Edges and Makri (Fethiye) Harbor follow the coasts of Dalaman, Ortaca and Köyceğiz, and ends with Karaağaç (Aksaz gulf) Harbor and then with the title“Marmaris Nam Harbor Declares”. Thus, Pîrî Reis describes all of current Muğla coastlines both in text and maps, some places in detail and some more superficially, and introduces the bay, gulf, harbor, water source, mountain, hill, castle and settlements on this coastline. It also describes the Aegean islands, which are just across the aforementioned coastline, in the same way. The islands we examined in this context, starting with the chapter“Declare the islands famous for saying Hımârân”, located opposite the Balat coast from the north; followed by Eşşek island, Nergisçik island, Illyus (Leryoz/Leroz) island, Kelemez (Kalymnos) island, Keçi (Pserimos) island, Bulamaç island, İstankoy (Kos) island, Zönbeki (Sömbeki) island, Incirli (Nisiros) island, Ileki (Tilos) island, Herke island and finally ends with the island of Rhodes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    820102

    Pîrî Reîs'in Kitâb-ı Bahriyye adlı mensur eseri (Giriş-inceleme-tenkitli metin-açıklamalı dizin)

    Pîrî Reîs' prose work titled Kitâb-ı Bahriyye (Introduction-analysis-critical text-annotated index)

    İNCİ PAMUK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT ŞEN

  2. Tez No

    573216

    Kitab-ı Bahriye'deki Akdeniz liman şehir bilgilerinin kar-tografik ve jeodezik açıdan incelenmesi

    Cartographic and geodetic investigation of Mediterranean port cities within Kitab-i Bahriye

    ILGIN GERBOĞA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeodezi ve FotogrametriAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM YILMAZ

  3. Tez No

    511056

    Tarihi Akdeniz haritalarında konum doğruluğu

    Location accuracy on historical Mediterranean maps

    ESMANUR KIVRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Jeodezi ve FotogrametriAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAYRAM TURGUT

    DOÇ. DR. MUSTAFA YILMAZ

  4. Tez No

    775710

    17. yüzyılda Çanakkale Boğazı ve kıyı yerleşimlerinin tasviri

    Depiction of Dardanelles and its coastal area in the 17th century

    MERVE YILDIRIM ÖZBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYGÜL AĞIR

  5. Tez No

    594022

    Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul

    Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri

    FATMA SARIKAYA IŞIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN

Geri Dön