Geri Dön

Şemseddin Ahmed el-Hayâlî'nin kelâmî görüşleri -Hâşiye alâ Şerhi'l-Akâidi'n-Nesefiyye bağlamında-

Shemseddeen Ahmad al-Khayali's theological views -In the context of Hashiya ala Sharh Aqaid al-Nasafiyyah-

  1. Tez No: 784349
  2. Yazar: MEHMET BİRLİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDÜLGAFFAR ASLAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Hayâlî, Teftâzânî, Şerhu‟l-Akâid, Hâşiye alâ Şerhi‟l- Akâid, Kelâm, Khayalî, Taftazani, Sharh Aqaid, Hashiya ala Sharh Aqaıd, Kalam
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 91

Özet

Ele aldığımız eser üç kısımdan meydana gelmektedir. Bu çalışmayı ele almamızdaki asıl hedefimiz Molla Hayâlî‟nin kaleme aldığı eserindeki kelâm metodu ve akâid konulara bakış açısıdır. Diğer yandan bulunduğu toplumun sosyo-kültürel ve ilmi birikiminin müellifin eseri üzerindeki etkilerini ve dolayısıyla kelâm kültüründeki pozisyon ve boyutunu da gözler önüne sermektir. Eserin ilk bölümünde Hayâlî‟nin kişisel bilgilerine yer verilmiştir. Yaşadığı ortam, eğitimi ve bunların bir sonucu olarak ortaya koyduğu ilmi kişiliği titizlikle incelenmiştir. Bilinen eserleri zikredilirken, yoğunluk tez konusu olan Hâşiye alâ Şerhi‟l-Akâid üzerine olmuş ve bu eserin dakikliği ile yetkinliği ifade edilmiştir. İkinci bölümde ise öncelikle bilgi bahsi işlenmiştir. Bilginin tanımı ile başlayan bu bölüm, bilginin hangi yollardan elde edileceği ve bilginin doğrulunu ifade eden kıstasların ne olduğu yönündeki izahatlarla devam edilmiştir. Daha sonrasında varlık konusu işlenerek Allah ile mahlûkat arasındaki farklar ve Allah‟ın varlığı ile birliğini ispat etme çabasında kullanılan deliller zikredilmiştir. Üçüncü bölüme gelince, bu bahiste Allah‟ın selbî ve subûtî sıfatları işlenmiş ve etraflıca açıklanmıştır. Ardından kulun iradesi ve kudreti dâhilinde nelere kudretinin yetebileceği, cüz-i iradenin sınırları ve ilâhi irade konusu mevcut eser dikkate alınarak işlenmiştir. Nübüvvât ile sem‟iyyât konularının işlenmemesinin ve tezimizin üç başlıktan oluşmasının sebebi, Hayâlî‟nin bu konular hakkında detaylı açıklamalarda bulunmamasıdır. Dolayısıyla, bu tez kapsamında Hayâlî‟nin ağırlık verdiği bilgi ve ilâhiyyât konuları üzerinde yoğunlaşmasına özen gösterilmiştir.

Özet (Çeviri)

Our work consists of three parts. Our main goal with this study is the method of kalam and his point of view on doctrinal issues in Molla Khayali's work. On the other hand, our goal it is to reveal the effects of the socio-cultural and scientific accumulation of the society on the author's work and therefore his position and dimension in the kalam culture. In the first part of the work, Khayali's personal information is given. The environment he lived in, his education and his scientific personality as a result of these were diligently examined. While his known works were mentioned, the focus was on Hashiya ala Sharhi'l-Aqaid, which is the subject of the thesis, and the punctuality and competence of this work were expressed. In the second part, firstly, information was discussed. This section, which starts with the definition of knowledge, continues with explanations about the ways in which knowledge will be obtained and what the criteria are that express the accuracy of knowledge. Afterwards, the subject of existence is discussed and the differences between Allah and creatures and the evidences used in the effort to prove the existence and unity of Allah are mentioned. As for the third part, the selbi and subuti attributes of Allah arcüzie discussed and explained in detail. Then, the subject of what the servant can do within his will and power, the limits of the partial will and the divine will are handled by considering the current work. The reason why the sublects of prophethood and semiyyat are not covered and our thesis consists of three titles is that Khayali does not give detailed explanations about these subjects. Therefone, within the scope of this thesis, is has been paid attention to focus on the subjects of knowledge and theology, which Khayali gives weight to.

Benzer Tezler

  1. Hatib Şirbînî'nin tefsirinde müteşabih ayetlerin yorumu

    Commentary on the mutashabihat verses in the interpretation of Hatip al-Shirbini

    HÜSAM EL-HAYIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM GÖRENER

  2. Şemsüddîn es-Semerkandî ve el-Muʻtekadât adlı eseri: Tahkik ve tahlili

    Critical edition and analysis of Kitab al-Mu'tekadat by Shams al-Din al-Samarqandi

    FATİH KÖKSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL TAŞKIN

  3. Hatîb eş-Şirbînî'nin es-Sirâcü'l-Münîr adlı tefsirinde Kur'ân'ı yorumlama yöntemi

    Al-Khatib al-Shirbini's method of interpreting the Qur'ân in his tafsir al-Siraj al-Munir

    MÜKRİME DİLEKÇİ ZENGİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CELİL KİRAZ

  4. İstanbul müze ve kütüphanelerindeki Ahmed Karahisari hatlı yazma eser ciltlerinin incelenmesi

    Examination of Ahmed Karahisari's calligraphy manuscript bindings in the museums and libraries of Istanbul

    SELMAN KÜÇÜKKÖMÜRLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. SACİT AÇIKGÖZOĞLU

  5. Şemseddin el-Enbabi'nin Risale Fi İlmi'l-Vad' adlı eserinin tahkiki ve değerlendirilmesi

    Risalah Fi ilmi al-Wad' of Shams al-din al-Anbabi: A critical adition and its analysing

    AHMED IBRAHIM EIDIBRAHIM

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    DilbilimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM SARMIŞ

  6. Murad Buhari'nin hayatı eserleri ve tasavvufi görüşleri

    Murad Buhari's life, works and his mystics opinions

    HATİCE TAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    BiyografiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULHAKİM YÜCE