Geri Dön

Tarihi yapı çevrelerinde yer döşemeleri için alternatif harç önerisi: Topkapı Sarayı örneği

Alternative mortar proposal for flooring in historical building environments: Example of Topkapi Palace

  1. Tez No: 784688
  2. Yazar: ÖZLEM ÖZKAN ÖNÜR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR YERLİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, İnşaat Mühendisliği, Architecture, Landscape Architecture, Civil Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Düzce Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kompozit Malzeme Teknolojileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 192

Özet

Kültür mirasının en önemli yapılarından biri olan Topkapı Sarayı'nın çevre düzenlemesi Osmanlı dönemi yaşantısına uygun olarak tasarlanmıştır. Sarayın fiziksel, kültürel, sosyal ve tarihsel bütünlüğü içinde belgelenmesi, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi, bu değerlendirmeler doğrultusunda da korunmasına yönelik veri tespitlerine gidilerek kararların alınması gerekir. Yer döşemeleri, kullanım işlevine göre farklı malzemeler ile kaplanmış ve biçimlendirilmiş mekânın oluşumunda en temel peyzaj elemanlarıdır. Malzeme açısından estetik uyumluluğu, işlevi, iklim ve kullanım üzerindeki basınca karşı dayanıklılığı, ekonomik olarak kullanım süresinin belirlenip maliyetin ortaya konulması yer döşemeleri için belirleyici önemli etkenlerdir. Bu tez çalışmasında, Topkapı Sarayı çevresindeki yer döşemelerinde kullanılan doğal kaplama taşların türleri ve bozulma durumları hakkında bilgi verilmesi, bu doğal taşların hızlı bir şekilde hasara uğramasını engelleyip sürdürülebilirliğini sağlamak için çimento içerikli olmayan yer döşemesi harçlarının üretilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanın mevcut yer döşemelerinde kullanılan malzemeler için Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Daire Başkanlığı'ndan izin alınarak, çalışma alanı fotoğraflarla belgelenmiştir. Tarihi yapının çevresine ait yer döşemeleri için kullanılan ve farklı nedenlerle deformasyona uğrayan taş ve harç malzemeler araştırılmış, ancak harç içeriğinde çimento bağlayıcı malzemesinin kullanılmasından dolayı özgün harçlara ulaşılamamıştır. Literatür kapsamı doğrultusunda, İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü ile İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü'nün denetiminde yapılan, sarayın mutfaklar bölümünün zemin kotuna yakın duvarına ait harç analizi referans alınmıştır. Korumanın sürekliliği açısından onarım çalışmalarında kullanılmak üzere doğal taşlarla uyumlu çalışabilecek çimento içerikli olmayan puzolanik, organik ve kompozit malzeme katkılı alternatif yer döşemesi harçlarının üretilmesi gerçekleştirilmiş, üretilen harçlar üzerinde fiziksel, mekanik ve petrografik özellikler açısından FESEM, EDS, XRD analizleri yapılmış, harçların analiz sonuçlarından elde edilen verilere göre ölçümler arasında farklılığın karşılaştırılmasında tek yönlü ANOVA Tukey testi kullanılmıştır. Üretilen yüksek gözenekli, düşük birim hacim ağırlıklı ve yeterli basınç dayanımlı çimento katkısız Seri 4 ve Seri 5 harçlarının tarihi yapı çevrelerine ait sert zemin yürüyüş yollarında, Seri 2 ve Seri 3 harçlarının da revak altları gibi kapalı alanlarda yer döşemesi harcı olarak kullanılması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The landscaping of Topkapı Palace,which is one of the most important structures of the cultural heritage was designed in accordance with the Ottoman period life. It is necessary to document, analyze and evaluate the palace in its physical, cultural, social and historical integrity and to take decisions based on data determinations in line with these evaluations. Floor coverings are the most basic landscape elements in the formation of the space, which is covered and shaped with different materials according to the usage function. Aesthetic compatibility in terms of material, function, resistance to pressure on climate and use, determining the usage period economically and revealing the cost are important determining factors for floor coverings. In this thesis study, types of natural facing stones used in floor covering around Topkapı Palace and giving information about deterioration conditions, in order to prevent these natural stones from being damaged quickly and to ensure their sustainability it is aimed to produce non-cement floor flooring mortars. The work area was documented with photographs by obtaining permission from the Presidency of the National Palaces Department for the materials used in the existing floor coverings of the study area. The stone and mortar materials used for the flooring of the historical building's surroundings and which were deformed for different reasons were investigated, however, original mortars could not be reached due to the use of cement binder material in the mortar content. In line with the literature, the mortar analysis of the wall near the ground level of the kitchen section of the palace, which was carried out under the supervision of the Istanbul Directorate of Surveying and Monuments and the Istanbul Restoration and Conservation Regional Laboratory Directorate was taken as reference. Alternative flooring mortars with non-cement-containing pozzolanic, organic and composite material additives that can work in harmony with natural stones to be used in repair works in terms of continuity of protection were produced FESEM, EDS, XRD analyzes were made on the produced mortars in terms of physical, mechanical and petrographic properties, one-way ANOVA Tukey test was used to compare the difference between the measurements according to the data obtained from the analysis results of the mortars. Cement-free Series 4 and Series 5 mortars with high porosity, low unit volume weight and sufficient compressive strength produced on hard ground walking paths belonging to historical building environments, ıt is recommended to be used as a floor covering mortar Series 2 and Series 3 mortars in closed areas such as under porticoes.

Benzer Tezler

  1. Bursa ve Bilecik illerinde tarihi yapıların çevresinde tercih edilen yaşlı ağaç türleri

    Preferred old tree spieces around historical buildings in Bursa and Bilecik provinces

    ERSEGÜN ALPER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik Üniversitesi

    Kent Ormancılığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALİH PARLAK

  2. Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  3. Kent gelişiminin morfolojik incelemesi: Urla örneği

    Morphological analysis of urban development: The case of Urla

    MEHMET HAN IRMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATMA ERKÖK

  4. Geleneksel İstanbul konutunda çıkma

    Projections in the traditional İstanbul houses

    V. GÜL CEPHANECİGİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. SEMRA ÖGEL

  5. Tarihi yapılara yeni ilavelerinin İstanbul örneğinde değerlendirilmesi

    Examination of new additions to the old buildings in example of İstanbul

    MUSTAFA KORUMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    MimarlıkSelçuk Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN NURİ DÜLGERLER