Geri Dön

Resimde oryantalist yaklaşımlar ve mimari gerçeklik: Kahire

Orientalist approaches in painting and architectural reality: Cairo

  1. Tez No: 785196
  2. Yazar: GÖKSU ÖZDEN ÖNER ASLANKILIÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SÖNMEZER, PROF. DR. AYŞE NİLÜFER ÖNDİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 664

Özet

Doğuyu konu edinen resimler, Batı resminde bir tür olarak varlığını 20. yüzyılın başına değin sürdürmüştür. Bu süreçte kültürel mirası ile İslam dünyasının en önemli şehirlerinden biri olan Kahire'de farklı dönemlerde inşa edilmiş ve birbirinden farklı tasarım özellikleri gösteren yapılar, Batı'nın düşsel sahnelerinin dekoru ya da başlı başına resmin konusu olarak temsil aracına dönüşmüştür. 20. yüzyılın ortalarına gelindiğinde, kentin Avrupalı sanatçılar tarafından yaratılmış geniş bir görsel külliyatı oluşmuştur. İslam dünyasının binlerce yıllık somut kültürel ögeleri, tuvallere taşınırken birbirini çoğunlukla yineleyen mimari ögelerin bir seçkisi sunulmaktadır. Bir yandan 19. yüzyılda Kahire'de modernleşme paradigması çerçevesinde toplumsal yapı, sanat ortamı, şehirde yerleşim bölgeleri ve geleneksel mimari üslup değişime uğrarken diğer yandan tuvallere taşınan temsiller, belli bölge ve sokaklarda bulunan yapılarla sınırlı kalmıştır. 20. yüzyılda sanat, siyaset ve edebiyatta Avrupalı olmayanın Batılı tarafından yaratılmış temsilinin tartışılmaya başlamasıyla birlikte resimde oryantalist yaklaşımlar tahakküm, öteki gibi kavramlarla ilişkilendirilmiştir. 19. yüzyıl siyasi dünyasının bir ürünü olarak okunabilecek resimlerde temsil biçimi ve imgelerle sarmalanmış dünyanın gerçekliği tartışılırken resimsel mekânlar bu yaratılmış imgelerin dışında değerlendirilerek mimarlık ve sanat tarihi araştırmalarında görsel belge/kayıt olarak işlevlendirilmeye devam etmektedir. Oryantalistin her daim gerçeklikten uzak, ötekileştiren ya da daha iyimser bir yaklaşımla romantik duygularla, Doğu'ya olan hayranlığının yönlendirici olduğu tahayyüller yarattığını söylemek mümkün gözükmemektedir. Resimlerin bir bölümü, Kahire'de bulunan tarihi eserlerin, mimari kurgu, tasarım özellikleri ve yaklaşık iki yüz yıl öncesine ait vaziyetlerine dair bir öngörü yaratmakta ve böylece kanıt değeri edinebilmektedir. Diğer yandan, resimlerdeki mimari ögelerin iki boyutlu düzleme taşınırken ressamın imgelem dünyasıyla iç içe geçebildiği, yapıların gerçekliğinden koparılarak belge/veri niteliğini yitirdiği anlaşılmaktadır. Nihayetinde, yaratılmış mimari imgenin yapının gerçekte var olan durumunu gölgelediği saptanabilmektedir. Çalışmada; Kahire'nin Tolunoğlu (868-905), Fatımi (973-1171), Eyyubi (1171-1250), Memluk (1250-1517) ve Osmanlı (1517-1914) döneminde şekillenen ve 19. yüzyıla uzanan mimari geçmişi üzerinden resimlerde görülen yapılar değerlendirilmektedir. Kahire'yi konu edinen resimlerde izlenen yapıların resimsel mekânda tahayyül ve hakikatle ilişkisi tartışılarak, mimari imgelerin kent özelinde görsel belge niteliği sorgulanmaktadır.

Özet (Çeviri)

As a genre in Western painting, paintings dealing with the East continued to exist until the beginning of the 20th century. In this process, in Cairo, which is one of the most important cities of the Islamic world with its cultural heritage, the buildings built in different periods and showing different design features have turned into a representation tool as the decoration of the fantastic scenes of the West or the subject of the painting itself. By the middle of the 20th century, the city had a large visual corpus created by European artists. While thousands of years of tangible cultural elements of the Islamic world are transferred to the canvases, a selection of architectural elements that mostly repeat each other is presented. On the one hand, in the 19th century in Cairo, the social structure, art environment, urban settlements and traditional architectural style changed within the framework of the modernization paradigm; on the other hand, the representations carried to the canvases were limited to the structures in certain regions and streets. In the 20th century, with the Western-created representation of the non-European in art, politics and literature beginning to be discussed, orientalist approaches in painting were associated with concepts such as domination and the other. While the way of representation and the reality of the world surrounded by images are discussed in the paintings that can be read as a product of the 19th century political world, pictorial spaces are evaluated outside of these created images and continue to function as visual documents/records in architecture and art history studies. It does not seem possible to say that the Orientalist always creates imaginations that are far from reality, marginalizing or, with a more optimistic approach, with romantic feelings and fascination with the East. Some of the paintings create a foresight about the architectural setup, design features and condition of the historical artifacts in Cairo dating back to about two hundred years ago, thus gaining evidence value. On the other hand, it is understood that while the architectural elements in the paintings are moved to the two-dimensional plane, they can intertwine with the imagination of the painter, and the structures lose their document/data quality by being cut off from their reality. Ultimately, it can be determined that the created architectural image overshadows the actual state of the building. In the study, the buildings seen in the pictures are evaluated based on the architectural history of Cairo, which was shaped in the Tulunid, Fatimid, Ayyubid, Mamluk and Ottoman periods and extending to the 19th century. The visual document quality of architectural images in the city is questioned by discussing the relationship of the structures observed in the pictures about Cairo with the imagination and reality in the pictorial space.

Benzer Tezler

  1. 19. yüzyılın ikinci yarısında Bosna- Hersek'te oryantalist mimarlık

    Orientalist architecture in Bosnia -Herzegovina in 19.th century

    ZEHRA DEMİROK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜNKUT AKIN

  2. Tasarım, kompozisyon ve uygulama boyutunda çağdaş Türk resminde resim - fotoğraf ilişkisi

    The relationship between painting and photograph in contemporary Turkish painting in design, composition, and application dimensions

    DÖNDÜ AZGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Güzel SanatlarSelçuk Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    DOÇ. İBRAHİM ÇOBAN

  3. Türk resminde sürrealist eğilimler

    Başlık çevirisi yok

    ZÜBEYDE ZEHRA BİRİNCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Güzel SanatlarGazi Üniversitesi

    DOÇ. DR. GÖNÜL GÜLTEKİN

  4. İtalyan oryantalist resimlerde Doğulu kadın imgesi

    The image of Eastern woman in Italian orientalist paintings

    NEŞE ARDA ONAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Güzel SanatlarPamukkale Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA BEYAZIT

  5. Oryantalist resimde iç mekan 'mahrem'

    Interior in orientalist painting 'private'

    AYŞEGÜL BAKKALBAŞI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Güzel SanatlarYeditepe Üniversitesi

    Plastik Sanatlar ve Resim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZER