Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin romantik ilişki inançlarının karşılıklı bağımlılık ve benliğin ayrımlaşması bağlamında incelenmesi
An examination of romantic relationship beliefs in the context of codependency and self-differantiation among emerging adults
- Tez No: 785250
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Benliğin ayrımlaşması, karşılıklı bağımlılık, romantik ilişki inançları, beliren yetişkinlik, Differentiation of self, codependency, romantic relationship beliefs, emerging adulthood
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde benliğin ayrımlaşması ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın alt boyutlarının (duyguları bastırma, kendini feda etme ve kişilerarası kontrol) aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmada benliğin ayrımlaşması, karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişkide akılcı olmayan inançların cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubu, halihazırda romantik bir ilişkisi olan ya da daha önce romantik ilişki deneyimi yaşamış 18-25 yaş arası 310 beliren yetişkinden oluşmaktadır. Katılımcıların 270'si (%87,10) kadın, 40'ı (%12,90) erkektir. Araştırmanın veri toplama aşamasında; Benliğin Ayrımlaşması Ölçeği, Bileşik Karşılıklı Bağımlılık Ölçeği, İlişki İnançları Ölçeği ve katılımcıların sosyodemografik bilgilerini elde etmek için araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Benliğin ayrımlaşması, romantik ilişkide akılcı olmayan inançlar ve karşılıklı bağımlılık arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon tekniği, aracılık analizleri için PROCESS Macro (Model 4) aracılığıyla regresyon temelli Bootstrap tekniği uygulanmıştır. Ayrıca gruplararası karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar t-testinden yararlanılmıştır. Araştırmada yapılan korelasyon analizleri sonucunda benliğin ayrımlaşması, karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişki inançları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Çoklu aracılık analizi sonucunda karşılıklı bağımlılığın alt boyutlarından kendini feda etme ve kişilerarası kontrol boyutunun benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançları arasındaki ilişkide tam aracı rolünün olduğu tespit edilmiştir. Benliğin ayrımlaşması ve romantik ilişki inançlarının alt boyutları arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılık alt boyutlarının aracı rolünü sınamak üzere regresyon temelli bootstrap analizleri yinelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının alt boyutları olan Birbirimizin Zihnini Okuyabilmeliyiz, Her Şeyi Birlikte Yapmalıyız, Birbirimizin Bütün İhtiyaçlarını Karşılamalıyız boyutları arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın kendini feda etme ve kişilerarası kontrol alt boyutlarının tam aracı rolünün olduğu sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının alt boyutu olan Birbirimizi Değiştirebilmeliyiz alt boyutu arasındaki ilişkide de karşılıklı bağımlılığın duyguları bastırma, kendini feda etme ve kişilerarası kontrol alt boyutlarının tam aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur. Benliğin ayrımlaşması ile romantik ilişki inançlarının bir diğer alt boyutu olan Romantik İdealizm alt boyutu arasındaki ilişkide karşılıklı bağımlılığın sadece kendini feda etme alt boyutunun tam aracılık rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca karşılıklı bağımlılık ve romantik ilişki inançları cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterirken; benliğin ayrımlaşmasının cinsiyet değişkenine göre farklılaşmadığı sonucuna varılmıştır. Araştırmadan elde edilen bu bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmış; araştırmacılara ve uygulamacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the mediating role of codependency and its sub-dimensions in the relationship between self-differantiation and irrational beliefs in romantic relationships among emerging adults. Besides, it was also examined whether self-differantiation, codependency and irrational beliefs in romantic relationships differ according to gender. The research is based on the relational survey model. The study group of research consists of 310 emerging adults aged 18-25 who are currently in a romantic relationship or have experienced romantic relationships before. Of the participants, 270 (87,10%) were female and 40 (12,90%) were male. In the data collection process; Personal Information Form created by the researcher to obtain the sociodemographic information of the participants, Differentiation of Self Inventory, Composite Codependency Scale and Relationship Beliefs Questionnaire were applied. Pearson Product-Moment Correlation technique was performed to examine the relationships among differentiation of self, codependency and irrational beliefs in romantic relationships, and regression-based Bootstrap technique was applied through PROCESS Macro (Model 4) for mediation analysis. In addition, the Independent Groups t-test was used for intergroup comparisons. As a result of the correlation analyzes conducted in the study, it was found that there were significant relationships among differentiation of self, codpendency and romantic relationship beliefs. On the other hand, as a result of the multiple mediation analysis, it was determined that the sub-dimensions of codependency, self-sacrifice and interpersonal control, had a full mediator role in the relationship between differentiation of self and romantic relationship beliefs. Regression-based bootstrap analyzes were repeated to test the mediating role of codependency sub-dimensions in the relationship between differentiation of self and sub-dimensions of romantic relationship beliefs. According to the findings, it was concluded that self-sacrifice and interpersonal control, which are sub-dimensions of codependency, played a full mediator role in the relationship between self-differentiation and romantic relationship beliefs such as We Should Be Able to Read Each Other's Minds, We Should Do Everything Together, and We Should Be Able to Meet All of Each Other's Needs. On the other hand, it was found that suppression of emotions, self-sacrifice and interpersonal control as sub-dimensions of codependency had a full mediation effect in the relationship between the differentiation of the self and We Should Be Willing and Able to Change for Each Other, as the another sub-dimension of romantic relationship beliefs. It was concluded that only the self-sacrifice as a sub-dimension of codependency has a full mediating role in the relationship between the differentiation of the self and the Romantic Idealism, which is another sub-dimension of romantic relationship beliefs. In addition, while codependecy and romantic relationship beliefs show a significant difference according to gender, it was concluded that the differentiation of self did not differ according to the gender variable. These findings obtained from the study were discussed in the light of the related literature. Suggestions were made for researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif belirtilerin yordayıcıları: Romantik ilişkiyi felaketleştirme ve belirsizliğe tahammülsüzlük
Predictors of relationship centered and partner focused obsessive- compulsive symptoms: Relationship catastrophizing and intolerance of uncertainty
AYŞE TUĞBA SİLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Genç yetişkin bireylerin romantik öz yeterliklerinin pozitif şemaları ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between young adult individuals' romantic self-efficacy and positive schemas
ŞULE NUR GÜLEÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ALTUNSU SÖNMEZ
- Beliren yetişkinlik döneminde evlilik algısı
Perception of marriage in emerging adulthood
ZEYNEP SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELEN DEMİRTAŞ ZORBAZ
- Beliren yetişkinlerde iyi oluşun romantik ilişki durumu, ilişki kalitesi ve kariyer uyumu açısından incelenmesi
Examination of well-being in emerging adults in terms of romantic relationship status, relationship quality and career adaptability
MELTEM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AYPAY
- Modeling the relationship between romantic jealousy and relationship satisfaction: The mediator roles of rumination, co-rumination and self-compassion
Romantik kıskançlık ile ilişki doyumu arasındaki ilişkinin modellenmesi: Ruminasyon, eşli ruminasyon ve öz-duyarlık değişkenlerinin aracı rolleri
MERVE ÖKTEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ERDUR BAKER