Bronşektazide mortaliteye etkili faktörler; faced skorlaması
Factors affecting mortality in bronchiectasis; faced scoring
- Tez No: 786096
- Danışmanlar: PROF. ÖZNUR YILDIZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Göğüs Hastalıkları, Chest Diseases
- Anahtar Kelimeler: Bronşektazi, BSI, FACED skorlaması, mortalite, prognoz, Bronchiectasis, BSI, FACED score, mortality, prognosis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Amaç: Bronşektazi, bronş ve bronşiyol duvarlarının elastik doku ve kas yapılarının harabiyeti sonucunda gelişen anormal ve kalıcı dilatasyonu ile karakterize kronik inflamatuvar bir hastalıktır. Bronşiyal hava yollarının kalıcı genişlemesi ve mukosiliyer aktivitenin azalması hava yollarında mukus birikmesine ve bakteriyel invazyona katkıda bulunarak tekrarlayan enfeksiyonlara neden olur. Hava yollarındaki kronik inflamasyon ve tekrarlayan enfeksiyonlar nedeni ile bronşektazi, akciğer fonksiyonları bozukluklarına ve bunu izleyen çeşitli komplikasyonlara neden olmaktadır. Tüm bu bozukluklar ve komplikasyonların sonucunda da önemli ölçüde mortalite artışları gözlenmektedir. Bu nedenle prognozun ve mortalitenin değerlendirilmesine rehberlik etmek ve sık alevlenme yaşayan hastaları tanımlamak için çeşitli puanlama sistemleri geliştirilmiştir; FACED skorlaması ve Bronşektazi Şiddet İndeksi (BSI) bu puanlama sistemlerindendir. Bu çalışmada bronşektazide mortalite oranının saptanması, FACED skorunun BSI ile kıyaslanarak mortaliteyi öngörebilme başarısının değerlendirilmesi ve bu skorlamalarda yer alan parametrelerin mortalite üzerine olan etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Üniversitemiz ilgili bilim dalına Ocak 2010 ile Aralık 2020 tarihleri arasında başvuran bronşektazi tanılı hastaların demografik verileri, bronşektazi tanı ve takip süreleri, ek hastalıkları, sigara kullanım öyküleri, BSI ve FACED skorlamaları parametleri, skorlama puanları ve bu skorlamalara göre bronşektazi ciddiyet dereceleri, 5 yıllık mortalite oranları, 10 yıllık ve genel mortalite oranları incelendi. Olgular veri tabanı verilerine göre retrospektif olarak incelendi. Çalışmaya bronşektazi tanısı olan 18 yaş üstü 54 kadın ve 54 erkek olmak üzere toplamda 108 olgu dahil edildi. Mortaliteye katkıda bulunacak KOAH, interstisyel akciğer hastalığı, malignite, kalp yetmezliği gibi tanıları olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 62.70±16.07 yıl olup, %50'si erkek %50'si kadındı. Hastaların %39.8'i sigara içicisi olup %81.5'inin vücut kitle indeksi (VKİ) değeri 18.5 kg/m2'den büyüktü ve hastaların %63.9'unda ek hastalık saptandı. En sık görülen ek hastalıklar hipertansiyon, aterosklerotik kalp hastalığı (ASKH), astım ve diabetes mellitus idi. Hastalarda genel mortalite oranı %26.9, beş yıllık mortalite oranı %4.6, on yıllık mortalite oranı %11.1 idi. Hastaların ortalama FEV1 değerleri düşük (%64) olup, mMRC'ye göre dispne derecelerinin ortalaması 2, bronşektaziden etkilenen akciğer lob sayılarının ortalaması 3 idi. Hastaların %52'si FACED skorlamasına göre hafif derecede, %17.6'sı ciddi derecede bronşektaziye sahipken, BSI ye göre ise %39.8'si ciddi derecede bronşektazi hastalığına sahipti. Hastaların %23.1'inde Pseudomonas aeruginosa kolonizasyonu mevcut olup, %31.5'inde son iki yılda hastane yatışı ve %34.3'ünde son bir yılda 2'den fazla alevlenme öyküsü vardı. Erkek hastaların yaşları kadınlara göre daha yüksek olup, erkeklerde sigara kullanma oranı daha fazlaydı. Kadın hastalarda BSI'ye göre hafif düzeyde bronşektaziye sahip olma oranı daha fazlayken, erkek hastalarda ise BSI'ye göre orta düzeyde bronşektaziye sahip olma oranı daha fazlaydı. Ölen hastaların yaşları yaşayanlara göre daha yüksek olup, ölen hastalarda VKİ değerlerinin 18.5 kg/m2'den küçük olma oranı yaşayanlara göre daha fazla idi. Ölen hastaların FEV1 değerleri yaşayanlara göre daha düşük, mMRC düzeyleri yaşayanlara göre daha yüksek idi. Ölen hastaların BSI ve FACED skorlaması puanları yaşayanlara göre daha yüksekti. Ölen hastalarda FACED skorlamasına göre bronşektazi hastalığının şiddet derecelerinin, orta ve ciddi olma oranları daha fazlaydı. BSI'ye göre ise bronşektazi hastalığının şiddet derecelerinin, ciddi olma oranı daha fazla, hafif ve orta olma oranı daha düşüktü. Ölen hastalarda P.aeruginosa kolonizasyonu, son 2 yılda hastane yatışı ve son 1 yılda 2'den fazla alevlenme öyküsü olma oranı daha fazlaydı. Yaş, VKİ, FACED skorlaması puanı ve alevlenme sayısının ikiden fazla olması mortalite için etkili bağımsız risk faktörleri olarak saptandı. Hastaların yaşlarındaki 1 yıllık artışın (yaşlarının bir yaş artması) mortaliteyi 1.1 kat, VKİ değerlerinin 18.5'ten düşük olmasının 21.15 kat, FACED skorlaması toplam puanında 1 puan artışın 2.85 kat, önceki yıldaki bronşektazi alevlenme sayısının 2'den fazla olmasının 19.70 kat artırdığı saptandı. Hastaların genel sağkalım ortalaması 31.81±3.50 yıldı. Sigara içenlerde, VKİ değeri 18.5'ten küçük olanlarda, son 2 yılda hastane yatışı öyküsü olanlarda ve son 1 yıl içinde 2'den fazla alevlenme öyküsü olanlarda sağkalım süresi anlamlı olarak daha kısa idi. Sonuç: Sonuç olarak bronşektazi yüksek morbidite ve mortaliteye sahip bir hastalık olup, hastaların prognozunu ve mortalite riskini öngörmek için FACED skorlaması ve BSI kullanılabilir. FACED skorlamasına göre orta ve ciddi, BSI'ye göre ise ciddi derece bronşektazisi olan hastaların mortalite riski anlamlı derecede yüksektir. BSI'ye göre daha az parametreye sahip olan FACED skorlaması pratik kullanım açısından daha kolay olabilir. Yaş, VKİ, FACED skorlaması puanı ve son bir yıldaki alevlenme sayısının ikiden fazla olması mortalite için etkili risk faktörleri olarak saptandığı çalışmamızda FACED skorlamasının mortaliteyi öngörmede başarılı bir skorlama olduğu gösterilmiştir
Özet (Çeviri)
Aim: Bronchiectasis is a chronic inflammatory disease characterized by abnormal and permanent dilatation of the bronchi and bronchiole walls resulting from the destruction of elastic tissue and muscle structures. Persistent enlargement of the bronchial airways and decreased mucociliary activity contribute to mucus accumulation and bacterial invasion in the airways, resulting in recurrent infections. Due to chronic inflammation and recurrent infections in the airways, bronchiectasis causes lung function disorders and various complications that follow. As a result of all these disorders and complications, significant increases in mortality are observed. For this reason, scoring systems have been developed to guide the assessment of prognosis and mortality and to identify patients with frequent exacerbations. FACED scoring and Bronchiectasis Severity Index (BSI) are also among these scoring systems. In this study, it was aimed to determine the mortality rate in bronchiectasis, to evaluate the success of predicting mortality by comparing the FACED score with BSI, and to investigate the effect of the parameters in these scoring on mortality Materials and Methods: The demographic data, bronchiectasis diagnosis and followup times, comorbidities, smoking history, parameters of BSI and FACED scoring, scoring scores and degrees of bronchiectasis severity according to these scorings, 5-year mortality rates, 10-year and overall mortality rateof patients diagnosed with bronchiectasis, who applied to the relevant department of our university between January 2010 and December 2020 were examined. Cases were analyzed retrospectively according to database data. A total of 108 cases were included in the study, including 54 women and 54 men over the age of 18 with a diagnosis of bronchiectasis. Patients with diagnoses such as COPD, interstitial lung disease, malignancy, heart failure that would contribute to mortality were excluded from the study Results: The mean age of the patients was 62.70±16.07 years, 50% were male and 50% were female. 39.8% of the patients were smokers, 81.5% of the patients had a body mass index (BMI) value greater than 18.5 kg/m2 and additional disease was detected in 63.9% of the patients. The most common comorbidities were hypertension, atherosclerotic heart disease, asthma and diabetes mellitus. The overall mortality rate was 26.9%, the five-year mortality rate was 4.6%, and the ten-year mortality rate was 11.1%. The mean FEV1 values of the patients were low (64%), and the mean score of dyspnea according to mMRC was 2, and the mean number of lung lobes affected by bronchiectasis was 3. 52% of the patients had mild 5 bronchiectasis and %17.6 of the patients had severe bronchiectasis according to FACED scoring and 39.8% of the patients had severe bronchiectasis according to BSI. Pseudomonas aeruginosa colonization was present in 23.1% of the patients, 31.5% had a history of hospitalization in the last 2 years and 34.3% had a history of more than 2 exacerbations in the last 1 year. Male patients were older than females, and the rate of smoking was higher in males. The rate of having mild bronchiectasis according to BSI was higher in female patients, and the rate of having moderate bronchiectasis according to BSI was higher in male patients. The age of the deceased patients was higher than the surviving patients, and the rate of BMI values less than 18.5 kg/m2 in the deceased patients was higher than the surviving patients. The FEV1 values of the patients who died were lower than those who survived, and the mMRC levels of the patients who died were higher than those who survived. Patients who died had higher BSI and FACED scores than those who survived. According to the FACED scoring system, the severity of bronchiectasis was higher in the patients who died. According to BSI, the severity of bronchiectasis disease was more severe, and the rate of mild and moderate was lower. The rate of P.aeruginosa colonization, hospitalization in the last 2 years, and history of more than 2 exacerbations in the last 1 year was higher in patients who died. Age, BMI, FACED score, and exacerbation of more than two were found to be effective independent risk factors for mortality. It was determined that 1-year increase in the age of the patients (one year increase in age) increased mortality 1.1 times, BMI values lower than 18.5 increased 21,15 times, 1 point increase in total scores in FACED scoring 2.85 times, and the number of bronchiectasis exacerbations more than 2 in the previous year increased 19.71 times. The mean overall survival of the patients was 31.81±3.50 years. Survival was shorter in smokers, those with a BMI less than 18.5, those with a history of hospitalization in the last 2 years, and those with a history of more than 2 exacerbations in the last 1 year. Conclusion: In conclusion, bronchiectasis is a disease with high morbidity and mortality, and BSI and FACED scoring can be used to predict the prognosis and mortality risk of patients. Patients with moderate and severe bronchiectasis according to FACED scoring and severe bronchiectasis according to BSI have a significantly higher mortality risk. FACED scoring, which has fewer parameters than BSI, may be easier in terms of practical use.Age, 6 BMI, FACED scoring score, and more than two exacerbations in the last 1 year were found to be effective risk factors for mortality.
Benzer Tezler
- Bronşektazili hastalarda bakteriyel kolonizasyonların prognoza etkisi
Başlık çevirisi yok
SEMA NUR DOĞRU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Göğüs HastalıklarıAnkara ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA KAYACAN
- Hastanemiz örneğinde hemoptizi nedenleri, tanısal yöntemler ve mortaliteyi etkileyen faktörler
Causes of hemoptysis in our hospital, diagnostic methods and factors affecting mortality
NAZAN BEYHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Göğüs HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN TUNCAY
- Bronşektazili çocuk hastalarda sanal gerçeklik temelli farklı egzersiz eğitimlerinin solunum fonksiyonu, solunum ve periferik kas kuvveti, fonksiyonel kapasite ve denge üzerine etkisi
The effect of different virtual reality-based exercise trainings on pulmonary function, respiratory and peripheral muscle strength, functional capacity and balance in children with bronchiectasis
HİKMET UÇGUN
Doktora
Türkçe
2021
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiKardiyopulmoner Fizyoterapi Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA NİLGÜN GÜRSES
- Hematopoetik kök hücre naklinin geç dönem enfeksiyon dışı akciğer komplikasyonları- risk faktörleri, prognozu
Late-onset noninfectious pulmonary complications after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation- risk factors, prognosis
ÖZLEM IŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Göğüs HastalıklarıAnkara ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ÖZDEMİR KUMBASAR
- Kistik fibrozis dışı bronşektazi olgularında pulmoner tele rehabilitasyonun etkinliği
Efficacy of pulmonary tele rehabilitation in NON-cystic fibrosis bronchiectasis cases
GÜLCAN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyonİstanbul Aydın ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET BİÇKİ