Xusrew û Şêrîna Elmas Xanê Kendûleyî (Metın-lêkolîn)
Elmas Han-i Kendûleyi'nin Hüsrev ve Şîrîni (Metin-inceleme)
- Tez No: 790687
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH KIRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 655
Özet
Elmas Han-i Kendûleyî, Klasik Kürt Edebiyatı şairlerinden olup XVIII. yüzyılda Kirmanşah şehrine bağlı Kendûle bölgesinde dünyaya gelmiştir. Kendûleyî, Havramî lehçesi ve Kendûle ağzıyla çok sayıda eser telif etmiştir. Bu tez çalışmasının konusu Elmas Han-i Kenduleyî'nin Hüsrev u Şîrîn adlı mesnevisinin metin neşri ve incelemesidir. Bu çalışma dört ana bölüm, lügat ve ekten oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Kendûleyî'nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliği üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Elmas Han-i Kendûleyî'nin eserlerinin elde edilen elyazma nüshaları esas alınarak tanıtılmıştır. İkinci bölümünde Hüsrev u Şîrîn mesnevisi şekil ve muhteva bakımından; üçüncü bölümde ise söz konusu mesnevinin dil özelikleri incelenmiştir. Bu bölümde ses değişimlerine, sözcük türlerine ve zamanlara yer verilmiştir. Metinde geçen örnekler Kürtçenin Kurmancî Lehçesiyle mukayese edilmiştir. Dördüncü bölüm transkripsiyonlu metin neşrinden oluşmaktadır. Elmas Han-i Kendûleyî'nin Hüsrev u Şîrîn adlı eseri; Berlin ve Danimarka Devlet Kütüphanesi elyazma nüshaları esas alınarak edisyon-kritiği yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Almās Khān-i Kandulayi is one of the poets of Classical Kurdish Literature. He was born in the Kandula region of the city of Kermanshah in the 18th century. Kandulayi has written many works in Havrami and Kandula dialect. The subject of this thesis is the text publication and analysis of Almās Khān-i Kandulayi's masnavi named Khusraw and Shirin. This study consists of four main chapters, a glossary and an appendix. In the first part of the study, Almās Khān-i Kandulayi's life, works and literary personality are emphasized. In this section, the manuscript copies of the works of Almās Khān-i Kandulayi are introduced. In the second part, Khusraw and Shirin mathnawi in terms of form and content; In the third part, the language features of the mentioned mathnawi are examined. In this section, sound changes, word types and tenses are included. The examples in the text have been compared with the Kurmanji dialect of Kurdish. The fourth chapter consists of transcription of the text. The work named Khusraw and Shirin by Almās Khān-i Kandulayi; The edition-critique was made based on the manuscripts of the Berlin and Danish State Library.