Geri Dön

1950 sonrası türk hikâyesinde ekoeleştiri ve çevre bilinci

Ecocriticism and environment consciousness in the turkish story after 1950

  1. Tez No: 792029
  2. Yazar: ŞÜKRÜ CAN BALTA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE DEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 248

Özet

Özellikle çeyrek asırdır çeşitli platformlarda tartışılmakta olan çevre meselesinin elbette Türk hikâyesinde de belirli yansımaları bulunmaktadır. Edebiyat-çevre etkileşimini hikâye türü ekseninde ele alan ve 1950 sonrası Türk hikâyesindeki çevre hassasiyetini inceleme amacı taşıyan bu tez çalışması, üç ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, metin içindeki anahtar kavram ve terimlerden olan çevre, ekoloji ve ekoeleştirinin çağrışım alanı irdelenmektedir. Çalışmaya yön veren ekoeleştiri kuramının geçmiş, güncel ve yakın gelecekteki olası yorumlarıyla birlikte sanat ve edebiyatın işlevselliği üzerinde durulmuş, eleştiri geleneğinin bilinç sağlayıcı yönü vurgulanmıştır. İkinci bölüm, dünyanın muhtelif bölgelerinde bulunan toplumların ekolojik davranışını belirleyen inanç ve kültür değerlerine ayrılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise yarım asrı aşkın bir süre zarfında Türk hikâyesine doğrudan ya da dolaylı olarak aktarılan çevre eleştirisi yer almaktadır. Eserler arasında tekrar eden tematik başlıklar, her dönem etkisini hissettiren, ortak sorunların bulunduğunu göstermektedir. Bununla birlikte sadece belirli dönemlerde gündeme getirilmiş, bölgesel ve devamlılık arz etmeyen çevre krizlerinden de bahsedilmektedir. İlgili bölümün son üç tematik başlığında ise doğanın haz uyandırıcı işlevi, ekosistemdeki işleyişin edebî metne aktarımı ve incelenen anlatılardan hareketle vücut bulan çevreci tiplemenin temel nitelikleri tartışılmıştır. Güncel gelişmeleri oldukça yakından takip eden ekoeleştiri kuramı, disiplinler arası yaklaşımıyla yerkürenin tarafında olmayı ilke edinmektedir. Kuram içindeki yaklaşımlar hâlen farklılaşma ve genişleme eğiliminde olsa da son kertede temel savunu doğal çevreyi korumaktır. Çevre kuramı, sınırsız eylemlere imza atmak suretiyle doğal yaşamın istikrarlı işleyişine engel olan insanlığa, sanat aracılığıyla çağrıda bulunmaktadır. Özetle ortak yaşama bilincini yeniden hatırlatma niyetindeki bu çalışma, edebiyat-çevre incelemelerine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.

Özet (Çeviri)

Especially the environmental concern, discussed for a quarter century on several platforms, has for sure found its certain reflections in the Turkish story. This study, which is composed in three main sections, handles the literature-environment interaction in the centreline of the story types and carryes the aim to research environmental sensitivity in the Turkish story after the 1950's. The environment, what is the key word and term in the text, the ecology and association's area of the ecocriticism is examined in the first section. It is dwelled on the ecocriticism theory's-which channels this study- past, current and near future interpretations, on art and literature's functionality. The criticism tradition's aspect of ensuring awareness is also emphasized. The second section is separated to the faithes and cultural values, identifying the ecological behavior of societes in world's several regions. In the third and last section takes the environment criticism part, which is transferred directly or indirectly in the Turkish story over half a century. Thematic titles, repeating among the works, are showing common problems making their impact feel in every period. In the meantime, the regional but not continuity crisis, about the environment, which happened in some periods are also mentioned. In the last three thematic titles of the relevant section, the basic characteristic of the environmentalist type, which comes into existence based on the the pleasurable function of nature, the transfer of the functioning of the ecosystem to the literary text and the analyzed narratives is discussed. Following closely the current affairs, the ecocriticism theory, whith its interdisciplinary approach, adopts as a principle to be on the earth's side. Although the approaches in the theory are presently tending for differentation and enlargement, in the last instance the basic argument is to protect the natural environment. By signing limitless actions, the environment theory is calling humanity, who prevent the natural life's consistent process, through art. In summary, this study, which intends to remind the consciousness of living in common, aims to contribute to literature-environment researches.

Benzer Tezler

  1. 1950 sonrası Türk hikâyesinde anlatıcı - anlatım teknikleri ilişkisi: Orhan Kemal, Leylâ Erbil, Mustafa Kutlu

    Relation between narrator - expression techniques in Turkish story after 1950: Orhan Kemal, Leylâ Erbil, Mustafa Kutlu

    SİNAN BAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. K. İRFAN KARAKOÇ

  2. Gülten Akın'ın şiirlerinde folklor ve destansılık

    Folklore and epicness in Gülten Akin's poems

    MİNE KÜBRA BAYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK

  3. Demokrat Parti Dönemi Türk Yunan ilişkileri (1950-1960)

    Democratic Party Period Turkish-Greek relationships (1950-1960)

    DERYA SEVİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Türk İnkılap TarihiAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. OĞUZ AYTEPE

  4. 1950 sonrası Türk heykel sanatının gelişimi

    Başlık çevirisi yok

    PINAR YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. NİLGÜN NİLAY BÜYÜKİŞLİYEN

  5. 1950 sonrası Türk resim sanatında yazı ve kaligrafi kullanımının irdelenmesi

    Investigation of the use of writing and calligraphy in contemporary Turkish painting after 1950

    ALAADDİN HIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Güzel SanatlarAkdeniz Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TERLAN MEHDİYEVA AZİZZADE