Bir muhalefet hareketi olarak halkın mücahitleri örgütü ve ideolojik dönüşümleri
The people's mujahedin organization of Iran as an opposition movement and its ideological transformations
- Tez No: 792765
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Halkın Mücahitleri Örgütü Eylül 1965'te seküler, marksist, İslami ve demokrasi yanlısı bir örgüt olarak kuruldu. Mücahitler olarak adlandırılan örgütün kökleri 1961 yılının mayıs ayında kurulan İran Özgürlük Hareketi'ne (Nehżat-i Âzâdî İrân -نهضت آزادی ایران) dayanmaktadır. Siyasi özgürlüğe ve güçler ayrılığına inanan İran Özgürlük Hareketi, 1979 İran Devrim Lideri Ayetullah Humeyni'nin katıldığı 5 Haziran 1963'teki Muhammed Rıza Şah karşıtı büyük protestonun ardından kapatıldı. 1965 yılında üniversite öğrencisi olan Muhammed Hanifnejat, Sait Muhsin ve Ali Asker Badizadegan tarafından Halkın Mücahitleri Örgütü kuruldu ve İranlı muhalifler arasında Muhammet Rıza Şah Pehlevi'ye karşı silahlı mücadelenin başladığı bir evreye geçildi. Nitekim HMÖ, Özgürlük Hareketi'ni şaha karşı pasif ve etkisiz buldu. 1965 yılından 2003 yılına kadar silahlı mücadele evresine sahip olan HMÖ, İslam'ın modern devrimci rolünü sistematik olarak geliştiren ilk İranlı örgüttür. İdeolojik olarak birtakım dengeleri içerisinde barındıran Halkın Mücahitleri Örgütü, İran İslam Cumhuriyeti'ndeki din adamlarının İslam'ı yorumlamasını ve“Velayet-i Fakih”i reddetmektedir. Feodalizme ve kapitalizme karşı çıkan HMÖ İslam ile marksizmi bir araya getirerek kendi dini yorumlarını oluşturdular. Mücahitler her Müslümanı sadece Müslüman olarak değil, aynı zamanda bir devrimci olarak görmektedir. İran modern tarihinde ortaya çıkan fraksiyonlar, gruplar ve örgütler arasında en tartışmalı konuma sahip olan HMÖ günümüzde de yol haritasını İran'da gerçekleştirmek istedikleri bir devrim planı üzerinden yürütmektedir. Halkın Mücahitleri Örgütü hala yurt dışında lobi faaliyetlerine devam etmekte, yurt içinde ise her fırsatı değerlendirip İran'daki liderliğe karşı kitleleri harekete geçirmek için çalışmaktadır.
Özet (Çeviri)
The People's Mujahedin Organization of Iran (PMOI) was founded in September 1965 as a secular, Marxist, Islamic and pro-democratic organization. The roots of the organization, called the Mujahedin, go back to the Iranian Freedom Movement (Nehżat-i Âzâdî İrân نهضت آزادی ایران-) , which was founded in May 1961. The Iranian Freedom Movement, which advocated political freedom and separation of powers, was shut down after the massive protest against Mohammad Reza Shah on June 5, 1963, attended by the 1979 Iranian Revolutionary Leader Ayatollah Khomeini. In 1965, the People's Mujahedin Organization was founded by university students Muhammed Hanifnezhat, Sait Musin and Ali Asker Badizedagan, and a phase of an armed struggle began among Iranian dissidents against Muhammet Reza Shah Pahlavi. As a matter of fact, PMOI thought that the Freedom Movement passive and ineffective against the king. PMOI which had a phase of an armed struggle from 1965 to 2003 and was the first Iranian organization to systematically develop the modern revolutionary role of Islam. The People's Mujahedin Organization of Iran, which contains all the ideological balances, rejects the interpretation of Islam by the clergy in Iran and the“Velayet-e Faqih”. The PMOI, which opposed feudalism and capitalism, combined Islam and Marxism to create its own religious interpretation. The Mujahedin saw every Muslim not only as a Muslim but also as a revolutionary person. The PMOI, which has the most controversial position among the factions, groups and organizations, that emerged in the modern history of Iran, still carries out its roadmap through a revolutionary plan that they want to realize in Iran. The organization still continues its lobbying activities, and tries to take advantage of every opportunity at home to mobilize the masses against the leadership in Iran.
Benzer Tezler
- Toplumsal hareketlerin gazete tirajlarına etkileri Gezi Parkı eylemleri olayları örneği
Effects of social movements on newspaper circulation Gezi Park actions events example
SERHAT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DR. MEHMET ŞEVKET SAYILGAN
- Türk siyasi hayatındaki değişim ve sonuçları (1946 – 1954)
Transformation of Turkish politics and consequences (1946 – 1954)
ÜLKÜHAN ÖZDEMİR
- Milli Mücadele'den Cumhuriyet'e geçişte ve çok partili ilk sistemde basın-iktidar ilişkileri (1920-1927)
Başlık çevirisi yok
NURETTİN GÜZ
Doktora
Türkçe
1988
Türk İnkılap TarihiAnkara Üniversitesiİnkılap Tarihi Anabilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ARSLAN
- Tunus'da halk isyanı ve Nahda hareketi
Civil rebellion in Tunusia and movement of Nahda
ESRA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
SosyolojiGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞAHİN