Sovyet dönemi Özbekistan'ı lideri Şeref Reşidov (1917-1983): Hayatı, faaliyetleri ve eserleri
Sharof Rashidov, the leader of Soviet Uzbekistan (1917-1983): His life, activites and works
- Tez No: 793563
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KANLIDERE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Özbekistan'ın Sovyetler Birliği'nin bir parçası olarak varlığını sürdürdüğü yıllarda ülkeyi yöneten Şeref Reşidov, belli başlı bir dönemin kendi adıyla anılmasını sağlayan yöneticidir. Yoksul bir çiftçi ailesinde doğan Şeref Reşidov'un çocukluğu Sovyetlerin oluşum devrine denk geldi. Cizzak Pedagoji Meslek Okulu ve Semerkant Devlet Üniversitesi'ndeki tahsili sonrasında iş kariyerine önce öğretmen ve muhabirlikle başlayan Reşidov, 1959'da Özbekistan SSC Komünist Partisi'nin Birinci Sekreterliğine kadar yükseldi. Ülkeyi yönettiği 24 yıl boyunca, depremden viraneye dönüşen Taşkent'in kısa sürede onarılması, bilim ve kültürün gelişimi, başkentte metro inşası, insanların yaşam şartlarının iyileştirilmesi gibi önemli işlere öncülük etti. Bununla birlikte Reşidov dönemi nepotizm ve rüşvetçiliğin devlet düzeyinde yayılması ile de akıllarda kalmıştır. Bugün vatanında Reşidov tartışılan bir şahsiyettir. Onu Özbekistan'ın bağımsızlığına zemin hazırlayan milli kahraman olarak görenler olduğu gibi, Moskova siyasetine aşırı uyum gösteren, milletin başını belaya sokan Pamuk İşine sebep olan bir yönetici olarak değerlendirenler de bulunmaktadır. Reşidov'un sırlı ölümü de kafalarda soru işareti bırakmaktadır. Özbekistan'ın önemli yerlerinde görev alan çocukları tarafından çıkarılan, babalarının hayat yolunu anlatan kitap dışında Reşidov'un hayatı ve yaşadığı dönemi ayrıntılarıyla anlatan, bilimsel usulle yazılmış, kapsamlı belli başlı bir eser henüz yoktur. Türkiye'de gerek Sovyet Özbekistan'ı konusu gerek Reşidov dönemi tarihçiler tarafından yeteri kadar araştırılmamıştır. Bu çalışma Reşidov simasında Özbekistan için önemli bir devri analiz etmeyi, dolayısıyla Reşidov'un kendi eserleri, çocukları ve çağdaşlarının hatıraları, süreli yayınlarda çıkan yazılar ve arşiv belgelerinin yardımıyla sistematik bir biyografi ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Sharof Rashidov, who ruled Uzbekistan during the years, when it was a part of the Soviet Union, was the ruler whose name represents a whole era in the history of the country. Born in a poor family of farmers, Sharof Rashidov's childhood coincided with the formation of the Soviet Union, and he grew up as the state started to form and develop. Following his education at Jizzak Pedagogical Technicum and Samarkand State University, Rashidov first started his career as a teacher and a reporter, eventually rising to become the Fırst Secretary of the Communist Party of the Uzbek Soviet Socialistic Republic in 1959. During his 24 years rule of the country, he made enormous contributions such as re-building the capital Tashkent which was ruined by the earthquake, development of sience and culture, building of underground metro in capital, and improving the every day living conditions of the people. Nevertheless, the Rashidov era also remembered for the spread of nepotism and bribery at the state level. Today Rashidov is a controversial figure in his homeland. There are those who see him as the national hero who prepared the ground for the independence of Uzbekistan, as well as those who blame him of excessive alligence to Moscow politics and causing the Cotton Scandal that put the nation in grieve and trouble. The mysterious death of Rashidov leaves a lot of question marks. Apart from the book about his life published by his children who take important positions within the government and other institutions, there is no comprehensive work written in scientific way, describing Rashidov's life and his work in detail. In Turkey, neither Soviet era Uzbekistan, nor Rashidov period has been studied sufficiently by historians. This study aims to fill this gap and analyze an important era in Uzbekistan through Rashidov's life. A systematic biography will be written using Rashidov's own works, the memories of his children and contemporaries, the articles published in periodicals and archival documents.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- İslam Kerimov Dönemi Özbekistan Cumhuriyeti dış politikasının gelişimi ve Türkiye–Özbekistan ilişkilerine genel bakış: 1991-2016
Development of the foreign policy of the Republic of Uzbekistan during the Islam Karimov period and an overview of Turkish–Uzbek political relations: 1991–2016
NASIBA YUSUPOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL ESEN
- Current models in higher education governance
Yükseköğretim yönetiminde çağdaş modeller
BAYRAMGELDI HUDAYBERDIYEV
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HAKAN KARATAŞ
- Özbekistan Cumhuriyeti: İnşası, gelişimi ve Türk devletleri politikası (1991-2023)
Republic of Uzbekistan: Establishment, development and policy of Turkic states (1991-2023)
GULRUKH DADAKHON KHASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER
- Özbek yazar Uchqun Nazarov'un Paymona ve Chayon Yili romanlarında isim
Noune in the Paymona and Chayon Yili novels of the Uzbek writer Uchqun Nazarov
NESLİHAN GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ MELTEM ERDEM UÇAR