Geri Dön

Sovyet dönemi Özbekistan'ı lideri Şeref Reşidov (1917-1983): Hayatı, faaliyetleri ve eserleri

Sharof Rashidov, the leader of Soviet Uzbekistan (1917-1983): His life, activites and works

  1. Tez No: 793563
  2. Yazar: FERUZA SHOKIROVA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KANLIDERE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 236

Özet

Özbekistan'ın Sovyetler Birliği'nin bir parçası olarak varlığını sürdürdüğü yıllarda ülkeyi yöneten Şeref Reşidov, belli başlı bir dönemin kendi adıyla anılmasını sağlayan yöneticidir. Yoksul bir çiftçi ailesinde doğan Şeref Reşidov'un çocukluğu Sovyetlerin oluşum devrine denk geldi. Cizzak Pedagoji Meslek Okulu ve Semerkant Devlet Üniversitesi'ndeki tahsili sonrasında iş kariyerine önce öğretmen ve muhabirlikle başlayan Reşidov, 1959'da Özbekistan SSC Komünist Partisi'nin Birinci Sekreterliğine kadar yükseldi. Ülkeyi yönettiği 24 yıl boyunca, depremden viraneye dönüşen Taşkent'in kısa sürede onarılması, bilim ve kültürün gelişimi, başkentte metro inşası, insanların yaşam şartlarının iyileştirilmesi gibi önemli işlere öncülük etti. Bununla birlikte Reşidov dönemi nepotizm ve rüşvetçiliğin devlet düzeyinde yayılması ile de akıllarda kalmıştır. Bugün vatanında Reşidov tartışılan bir şahsiyettir. Onu Özbekistan'ın bağımsızlığına zemin hazırlayan milli kahraman olarak görenler olduğu gibi, Moskova siyasetine aşırı uyum gösteren, milletin başını belaya sokan Pamuk İşine sebep olan bir yönetici olarak değerlendirenler de bulunmaktadır. Reşidov'un sırlı ölümü de kafalarda soru işareti bırakmaktadır. Özbekistan'ın önemli yerlerinde görev alan çocukları tarafından çıkarılan, babalarının hayat yolunu anlatan kitap dışında Reşidov'un hayatı ve yaşadığı dönemi ayrıntılarıyla anlatan, bilimsel usulle yazılmış, kapsamlı belli başlı bir eser henüz yoktur. Türkiye'de gerek Sovyet Özbekistan'ı konusu gerek Reşidov dönemi tarihçiler tarafından yeteri kadar araştırılmamıştır. Bu çalışma Reşidov simasında Özbekistan için önemli bir devri analiz etmeyi, dolayısıyla Reşidov'un kendi eserleri, çocukları ve çağdaşlarının hatıraları, süreli yayınlarda çıkan yazılar ve arşiv belgelerinin yardımıyla sistematik bir biyografi ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Özet (Çeviri)

Sharof Rashidov, who ruled Uzbekistan during the years, when it was a part of the Soviet Union, was the ruler whose name represents a whole era in the history of the country. Born in a poor family of farmers, Sharof Rashidov's childhood coincided with the formation of the Soviet Union, and he grew up as the state started to form and develop. Following his education at Jizzak Pedagogical Technicum and Samarkand State University, Rashidov first started his career as a teacher and a reporter, eventually rising to become the Fırst Secretary of the Communist Party of the Uzbek Soviet Socialistic Republic in 1959. During his 24 years rule of the country, he made enormous contributions such as re-building the capital Tashkent which was ruined by the earthquake, development of sience and culture, building of underground metro in capital, and improving the every day living conditions of the people. Nevertheless, the Rashidov era also remembered for the spread of nepotism and bribery at the state level. Today Rashidov is a controversial figure in his homeland. There are those who see him as the national hero who prepared the ground for the independence of Uzbekistan, as well as those who blame him of excessive alligence to Moscow politics and causing the Cotton Scandal that put the nation in grieve and trouble. The mysterious death of Rashidov leaves a lot of question marks. Apart from the book about his life published by his children who take important positions within the government and other institutions, there is no comprehensive work written in scientific way, describing Rashidov's life and his work in detail. In Turkey, neither Soviet era Uzbekistan, nor Rashidov period has been studied sufficiently by historians. This study aims to fill this gap and analyze an important era in Uzbekistan through Rashidov's life. A systematic biography will be written using Rashidov's own works, the memories of his children and contemporaries, the articles published in periodicals and archival documents.

Benzer Tezler

  1. Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era

    11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü

    CANAN BAYRAM ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL

  2. İslam Kerimov Dönemi Özbekistan Cumhuriyeti dış politikasının gelişimi ve Türkiye–Özbekistan ilişkilerine genel bakış: 1991-2016

    Development of the foreign policy of the Republic of Uzbekistan during the Islam Karimov period and an overview of Turkish–Uzbek political relations: 1991–2016

    NASIBA YUSUPOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Uluslararası İlişkilerAkdeniz Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL ESEN

  3. Current models in higher education governance

    Yükseköğretim yönetiminde çağdaş modeller

    BAYRAMGELDI HUDAYBERDIYEV

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM HAKAN KARATAŞ

  4. Özbekistan Cumhuriyeti: İnşası, gelişimi ve Türk devletleri politikası (1991-2023)

    Republic of Uzbekistan: Establishment, development and policy of Turkic states (1991-2023)

    GULRUKH DADAKHON KHASAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Uluslararası İlişkilerKarabük Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ ASKER

  5. Özbek yazar Uchqun Nazarov'un Paymona ve Chayon Yili romanlarında isim

    Noune in the Paymona and Chayon Yili novels of the Uzbek writer Uchqun Nazarov

    NESLİHAN GÜLTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİLİZ MELTEM ERDEM UÇAR