Geri Dön

Geleneksel Diyarbakır konutlarında eyvan planlamalarının mekanların ısıl performansına etkisi

The effect of iwan planning on thermal performance of spaces in traditional Diyarbakir houses

  1. Tez No: 793882
  2. Yazar: İBRAHİM H. ŞEKER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEFİKA ERGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Isıl Konfor, Geleneksel Yapılar, Avlulu Yapılar, Enerji Etkin Yapı, Thermal Comfort, Traditional Buildings, Courtyard Buildings, Energy Efficent Building
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 117

Özet

Günümüzde inşaat faaliyetlerinin toplam enerji tüketiminin yaklaşık %30'unu oluşturduğu bilinmektedir. Yeni üretilen konutlar bulunduğu bölgenin fiziksel çevre koşulları dikkate alınmadan tasarlandığından tüketilen enerji miktarı artmakta, bunun sonucunda iklimsel ve çevresel sorunlar ortaya çıkmaktadır. Sıcak kuru iklim bölgeleri için eyvan planlamaları, iklim koşullarına karşı etkili bir tasarım stratejisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, sıcak dönemde konutların soğutma ihtiyacını pasif yollarla sağlamanın en güçlü araçlarından olan eyvan planlamalarının, eyvana bitişik mekanlardaki ısıl performansa etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla geleneksel Diyarbakır avlulu konutlarından; tek kemerli, iki kemerli ve üç kemerli eyvana sahip üç konak belirlenmiştir. Çalışma için belirlenen konaklardan Cemil Paşa Konağı tek kemerli eyvana, Zerzevan Konağı iki kemerli eyvana ve İskender Paşa Konağı üç kemerli eyvana sahiptir. Çalışmaya konu olan konaklar belirlenirken eyvanların yönlenmesi, yapı kabuğu, bulunduğu kat ve eyvana bitişik mekân olma durumu gibi ısıl performansı etkileyen temel parametreler sabit tutulmuştur. Çalışmada, eyvanı oluşturan kemer sayısı ile doğru orantılı olarak artan eyvan büyüklüğü temel değişken olarak belirlenmiştir. Sıcak dönem (Haziran-Temmuz-Ağustos) boyunca her konakta yarım saat aralıklarla sıcaklık ve nem ölçümleri alınarak eyvan büyüklüğünün ısıl performansa etkisi değerlendirilmiştir. Sonuç olarak sıcak kuru iklimlerde sıcak dönemde eyvan planlamalarının, eyvana bitişik mekanların iç ortam sıcaklığını dış ortam sıcaklığına kıyasla düşürerek ısıl performansı arttırdığı görülmüştür. Ayrıca eyvan büyüklüğünün eyvanı oluşturan kemer sayısına bağlı olarak artması sonucu iç ortam ile dış ortam arasındaki sıcaklık farkının eyvana bitişik mekân lehine arttığı görülmüştür. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, sıcak kuru iklim bölgelerindeki yeni yapıların tasarım süreçlerine pasif tasarım stratejilerinden biri olan eyvan planlamalarının dahil edilmesi, sıcak dönemde ısıl konforun sağlanmasına katkı sağlayarak soğutma için tüketilen enerji miktarını düşürebilir.

Özet (Çeviri)

Today, it is known that construction activities constitute approximately 30% of the total energy consumption. Since the recently built houses are designed without considering the physical environmental conditions of the region, the amount of energy consumed increases, resulting in climatic and environmental problems. Iwan planning for hot arid climatic regions emerges as an effective design strategy against climatic conditions. In this study, the effect of iwan planning, which is one of the most powerful means of passively providing the cooling needs of the houses in the hot period, on the thermal performance of the spaces adjacent to the iwan was investigated. For this purpose, traditional Diyarbakır houses with courtyards; three mansions with single-arched, two-arched and three-arched iwans were identified. Among the mansions determined for the study, Cemil Paşa Mansion has a single-arched iwan, Zerzevan Mansion has a two-arched iwan, and Iskender Paşa Mansion has a three-arched iwan. While determining the mansions that are the subject of the study, the basic parameters affecting the thermal performance such as the orientation of the iwans, the building envelope, the floor and the location adjacent to the iwan were kept constant. In the study, the size of the iwan, which increases in direct proportion to the number of arches forming the iwan, was determined as the main variable. During the warm period (June-July-August), temperature and humidity measurements were taken at half-hour intervals in each mansion, and the effect of iwan size on thermal performance was evaluated. As a result, it has been seen that iwan planning in the hot period increases the thermal performance by reducing the indoor temperature of the spaces adjacent to the iwan compared to the outdoor temperature. In addition, as a result of the increase in the size of the iwan depending on the number of arches forming the iwan, it was observed that the temperature difference between the indoor and outdoor environment increased in favor of the space adjacent to the iwan. When the findings obtained in the study are evaluated, the inclusion of iwan planning, which is one of the passive design strategies, in the design processes of new buildings in hot dry climate regions can reduce the amount of energy consumed for cooling by contributing to the creation of thermal comfort conditions in the hot period.

Benzer Tezler

  1. Geleneksel diyarbakır evlerinde cas süsleme

    Cas decoration in traditional Diyarbakır houses

    MERVE İNCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Sanat TarihiMardin Artuklu Üniversitesi

    Disiplinlerarası Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EVİNDAR YEŞİLBAŞ

  2. Geleneksel ve modern konut planlarının lindenmayer sistemler ile analizine yönelik model önerisi: Diyarbakır örneği

    Model proposal for the analysis of traditional and modern housing plans with lindenmayer systems: Diyarbakır example

    MİZGİN GÖKÇE SALIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MimarlıkDicle Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA DEMET AYKAL

  3. İklimsel tasarım parametreleri açısından geleneksel ve yeni konutların değerlendirilmesi: Diyarbakır örneği

    Evaluation about traditional and new dwellings according to climatic design parameters: Diyarbakir example

    HANDE DİZDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL

  4. Diyarbakır koşullarında II. ürün soya tarımında farklı toprak işleme yöntemlerinin verim ve bazı toprak özelliklerine etkisi

    Effects of different soil tillage methods on second crop soybean yield and some soil properties at Diyarbakır conditions

    BETÜL KOLAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Toprak Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ RIZA ÖZTÜRKMEN

  5. İstasyon tekniğinin 6. sınıf madde ve ısı ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi ve öğrencilerin tekniğe ilişkin görüşleri

    The effect of station-based teaching method on the success of 6th grade students in matter and heat unit and students' opinions on the method

    METİN ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimDicle Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CİHAT DEMİR