Geleneksel Diyarbakır konutlarında eyvan planlamalarının mekanların ısıl performansına etkisi
The effect of iwan planning on thermal performance of spaces in traditional Diyarbakir houses
- Tez No: 793882
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEFİKA ERGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Isıl Konfor, Geleneksel Yapılar, Avlulu Yapılar, Enerji Etkin Yapı, Thermal Comfort, Traditional Buildings, Courtyard Buildings, Energy Efficent Building
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Günümüzde inşaat faaliyetlerinin toplam enerji tüketiminin yaklaşık %30'unu oluşturduğu bilinmektedir. Yeni üretilen konutlar bulunduğu bölgenin fiziksel çevre koşulları dikkate alınmadan tasarlandığından tüketilen enerji miktarı artmakta, bunun sonucunda iklimsel ve çevresel sorunlar ortaya çıkmaktadır. Sıcak kuru iklim bölgeleri için eyvan planlamaları, iklim koşullarına karşı etkili bir tasarım stratejisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, sıcak dönemde konutların soğutma ihtiyacını pasif yollarla sağlamanın en güçlü araçlarından olan eyvan planlamalarının, eyvana bitişik mekanlardaki ısıl performansa etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla geleneksel Diyarbakır avlulu konutlarından; tek kemerli, iki kemerli ve üç kemerli eyvana sahip üç konak belirlenmiştir. Çalışma için belirlenen konaklardan Cemil Paşa Konağı tek kemerli eyvana, Zerzevan Konağı iki kemerli eyvana ve İskender Paşa Konağı üç kemerli eyvana sahiptir. Çalışmaya konu olan konaklar belirlenirken eyvanların yönlenmesi, yapı kabuğu, bulunduğu kat ve eyvana bitişik mekân olma durumu gibi ısıl performansı etkileyen temel parametreler sabit tutulmuştur. Çalışmada, eyvanı oluşturan kemer sayısı ile doğru orantılı olarak artan eyvan büyüklüğü temel değişken olarak belirlenmiştir. Sıcak dönem (Haziran-Temmuz-Ağustos) boyunca her konakta yarım saat aralıklarla sıcaklık ve nem ölçümleri alınarak eyvan büyüklüğünün ısıl performansa etkisi değerlendirilmiştir. Sonuç olarak sıcak kuru iklimlerde sıcak dönemde eyvan planlamalarının, eyvana bitişik mekanların iç ortam sıcaklığını dış ortam sıcaklığına kıyasla düşürerek ısıl performansı arttırdığı görülmüştür. Ayrıca eyvan büyüklüğünün eyvanı oluşturan kemer sayısına bağlı olarak artması sonucu iç ortam ile dış ortam arasındaki sıcaklık farkının eyvana bitişik mekân lehine arttığı görülmüştür. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, sıcak kuru iklim bölgelerindeki yeni yapıların tasarım süreçlerine pasif tasarım stratejilerinden biri olan eyvan planlamalarının dahil edilmesi, sıcak dönemde ısıl konforun sağlanmasına katkı sağlayarak soğutma için tüketilen enerji miktarını düşürebilir.
Özet (Çeviri)
Today, it is known that construction activities constitute approximately 30% of the total energy consumption. Since the recently built houses are designed without considering the physical environmental conditions of the region, the amount of energy consumed increases, resulting in climatic and environmental problems. Iwan planning for hot arid climatic regions emerges as an effective design strategy against climatic conditions. In this study, the effect of iwan planning, which is one of the most powerful means of passively providing the cooling needs of the houses in the hot period, on the thermal performance of the spaces adjacent to the iwan was investigated. For this purpose, traditional Diyarbakır houses with courtyards; three mansions with single-arched, two-arched and three-arched iwans were identified. Among the mansions determined for the study, Cemil Paşa Mansion has a single-arched iwan, Zerzevan Mansion has a two-arched iwan, and Iskender Paşa Mansion has a three-arched iwan. While determining the mansions that are the subject of the study, the basic parameters affecting the thermal performance such as the orientation of the iwans, the building envelope, the floor and the location adjacent to the iwan were kept constant. In the study, the size of the iwan, which increases in direct proportion to the number of arches forming the iwan, was determined as the main variable. During the warm period (June-July-August), temperature and humidity measurements were taken at half-hour intervals in each mansion, and the effect of iwan size on thermal performance was evaluated. As a result, it has been seen that iwan planning in the hot period increases the thermal performance by reducing the indoor temperature of the spaces adjacent to the iwan compared to the outdoor temperature. In addition, as a result of the increase in the size of the iwan depending on the number of arches forming the iwan, it was observed that the temperature difference between the indoor and outdoor environment increased in favor of the space adjacent to the iwan. When the findings obtained in the study are evaluated, the inclusion of iwan planning, which is one of the passive design strategies, in the design processes of new buildings in hot dry climate regions can reduce the amount of energy consumed for cooling by contributing to the creation of thermal comfort conditions in the hot period.
Benzer Tezler
- Geleneksel diyarbakır evlerinde cas süsleme
Cas decoration in traditional Diyarbakır houses
MERVE İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiMardin Artuklu ÜniversitesiDisiplinlerarası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EVİNDAR YEŞİLBAŞ
- Geleneksel ve modern konut planlarının lindenmayer sistemler ile analizine yönelik model önerisi: Diyarbakır örneği
Model proposal for the analysis of traditional and modern housing plans with lindenmayer systems: Diyarbakır example
MİZGİN GÖKÇE SALIK
- İklimsel tasarım parametreleri açısından geleneksel ve yeni konutların değerlendirilmesi: Diyarbakır örneği
Evaluation about traditional and new dwellings according to climatic design parameters: Diyarbakir example
HANDE DİZDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL
- Diyarbakır koşullarında II. ürün soya tarımında farklı toprak işleme yöntemlerinin verim ve bazı toprak özelliklerine etkisi
Effects of different soil tillage methods on second crop soybean yield and some soil properties at Diyarbakır conditions
BETÜL KOLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatHarran ÜniversitesiToprak Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ RIZA ÖZTÜRKMEN
- İstasyon tekniğinin 6. sınıf madde ve ısı ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi ve öğrencilerin tekniğe ilişkin görüşleri
The effect of station-based teaching method on the success of 6th grade students in matter and heat unit and students' opinions on the method
METİN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHAT DEMİR