Divan edebiyatında kalenderîlik ve kalenderîler (15.-16. yüzyıllar)
Kalenderism and kalenderis in divan literature (15.-16. centuries)
- Tez No: 794317
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT KAÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 505
Özet
Marjinalitesiyle öne çıkmış bir tasavvuf ekolü olarak kabul edilen Kalenderîliğin hem düşünce hem de eylem boyutuyla kurumları dışlayıcı ve toplumsal kabulleri reddedici bir tavır içinde olması belirgin karakteridir. Ahlakî normlara ve dinî değerlere karşı umursamaz bir tutum sergileyen Kalenderîlerin kimliği, ana akımın perspektifinden heterodoks olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmada 15. ve 16. yüzyıllara ait divanlarda antinomian/kural karşıtı derviş gruplarına işaret eden kavramlar üzerinden tarama yapılmış; elde edilen malzeme tahlil edilmiştir. Analiz etme aşamasında tarihî kaynakların tanıklığından yararlanılmıştır. Ortaya çıkan sonuçlar tablo içerisinde verilerek toplu şekilde değerlendirilmiştir. Kalenderîlerle ilgili unsurların benzetme yönü bakımından şiir geleneğinde nasıl ele alındığı problemi, hazırlanan tablonun yorumlanması ile çözüme kavuşturulmuştur. Böylelikle şiir geleneği içerisinde“Kalenderîliğin ve Kalenderîlerin”ne türden bir varlık alanı edindiği, kendisine etki eden ve kendisinin tesir ettiği dinamiklerin neler olduğu Osmanlı şairlerinin imgeleminden yansıdığı biçimiyle ortaya konulmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlar sayesinde protest derviş dindarlığını anlamlandırma çabasına şiir geleneği penceresinden ışık tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
The distinctive character of Kalenderism, which is accepted as a Sufi school that stands out with its marginality, is that it excludes institutions in terms of both thought and action and rejects social acceptances. The identity of the Kalenderis, who display an indifferent attitude towards moral norms and religious values, has been described as heterodox from the perspective of the mainstream. In this study, the concepts pointing to heterodox dervish groups in the divans of the 15th and 16th centuries were searched. The resulting material was analyzed. In the analysis phase, the testimony of historical sources was used. The resulting results; tabulated and evaluated collectively. The problem of how the elements related to the kalenderis are handled in the tradition of poetry in terms of analogy has been resolved by interpreting the prepared table. This revealed in the imagination of the Ottoman poets; what kind of a field of existance“Kalenderism and Kalenderis”acquired within the poetry tradition; what the dynamics impressed the poet and the poet was impressed which dynamics. Thanks to the results obtained from the study, the effort to make sense of the protest dervish religiosity was shed light from the window of the tradition of poetry.
Benzer Tezler
- Divan sahibi Rumeli şairlerinin şiir dünyası
Başlık çevirisi yok
HALİL ÇELTİK
Doktora
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMÂL KURNAZ
- Mihri Hatun'un kasidelerinin muhtevası ve şerhi
The content and commentary of Mihri Hatun's kasides
TIBA AKRAM ABDULRAZZAQ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN AHMADOV
- Türk edebiyatında manzum hilyeler
The poem hilyes in Turkish literature
MEHTAP ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARSLAN
- Divan edebiyatında aşk redifli gazeller ve şerhleri
The love redif lyrics in divan literature and their annotations
AYŞE NACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YENİKALE
- Divan edebiyatında hat
Hat in Divan literature
ELİF AKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYHAN KESİK