Geri Dön

Bulanık veri zarflama analizi yöntemi ile Ar-Ge proje portföy seçimi

R&D project portfolio selection with fuzzy data envelopment analysis

  1. Tez No: 795893
  2. Yazar: UMUTCAN BÖLÜK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ARIKAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Gelişen dünyada Ar-Ge yatırımları giderek önem kazanmaktadır. Kısıtlı kaynaklara sahip firmalar ise kendi stratejilerine en uygun yatırımları yapmalıdır. Bu yatırımların doğru projelere aktarılması büyük önem arz etmektedir. Teknik zorlukların yanı sıra değerlerin belirsizliğinin olduğu bu ortamda karar vermek güçtür. Bu noktada öncelikli olarak hangi projelerin yapılıp hangi projelerin yapılmaması sorusuna cevap verilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, bu soruya sistematik bir şekilde yanıt arayan proje portföy seçimi problemi ele alınmıştır. Problemin çözümünde, projeleri nitelendiren parametreler arasında öncüllük ve ardıllık ilişkisi kurmadan değerlendirilebileceği veri zarflama analizi kullanılmıştır. Kullanılan veri zarflama analizi modeli Tavana ve diğerleri (2013) tarafından geliştirilmiştir. Parametreler detaylı bir araştırmanın sonucunda belirlenmiştir. Kesin yargıya varma güçlüğünü ifade eden belirsizlik, dilsel ifadeler kullanarak modele dahil edilmiştir. İki veya daha fazla alternatifin olduğu durumları niteleyen muğlaklık ise üçgensel bulanık kümeler ve α kesme yöntemiyle tanımlanmıştır. Muğlaklığın çözümlenmesinde farklı ekstrem durumlar için farklı modeller kurulmuştur. Kurulan modeller üzerindeki parametreler aracılığıyla, geliştirilen özgün bir yaklaşım ile karşılıklı bağımlılıklar dahil edilmiştir. Karşılıklı bağımlılıklar incelenirken bütün ilişkiler göz önüne alınabilecek şekilde değerlendirilmiştir. 30 projeden oluşan örnek bir veri seti oluşturulup modeller çözülmüştür. Elde edilen optimal kriter ağırlıklarıyla etkinlik skorları hesaplanmıştır. Etkinlik skorları hesaplanırken bütün yönlü karşılıklı bağımlılıkların değerlendirilmesine imkan verecek özgün bir yaklaşım geliştirilmiştir. Belirsizlik altında karar verme yöntemleri kullanılarak farklı stratejiler için projelerin öncelik sıralaması yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

R&D investments are becoming increasingly important in the developing world. Companies with limited resources should make the most favorable investments for their own strategies. It is crucial that these investments are transferred to the right projects. It is difficult to make decisions in an environment where there are technical difficulties as well as uncertainties. At this point, it is necessary to decide which projects should be done and which projects should not be done. In this study, project portfolio selection that seeks a systematic solution to this decision, is covered. To solve this problem, data envelopment analysis that can evaluate the parameters without the need to build precedence relationship, is used. The data envelopment model that was used, was developed by Tavana et al. (2013). Parameters were set after a detailed research. Vagueness that is associated with difficulty of making precise judgment, was included in the model by introducing linguistic variables. Ambiguity that characterizes the situation where there are two or more alternatives, is defined with triangular fuzzy sets and α cut method. Different models are constructed for different extreme cases to solve the ambiguity. Interdependencies are included with a unique approach developed through the parameters on the established models. Multi-sided comparisons are considered while examining the interdependencies. A sample dataset of 30 projects is generated and models are solved according to generated data. Efficiency scores are calculated with the optimal criteria weights that are obtained from models. While calculating efficiency scores, a unique approach has been developed that will allow multi-sided interdependencies to be modelled. Projects are prioritized for different strategies by using decision making under uncertainty.

Benzer Tezler

  1. Une approche floue d'analyse d'enveloppement des données au probléme de sélection de fournisseur

    Tedarikçi seçimi problemine bir bulanık veri zarflama analizi yaklaşımı

    MEHMET HAKAN AKYÜZ

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2005

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ERTUĞRUL KARSAK

  2. La selection d'un systeme de production flexible (SPF) par la programmation lineaire booleenne floue

    Çok amaçlı bulanık 0-1 programlama ile esnek imalat sistemi (EİS) seçimi

    ONUR KUZGUNKAYA

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2000

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. E. ERTUĞRUL KARSAK

  3. Bulanık TOPSIS ve bulanık veri zarflama analizi yöntemleri ile performans ve etkinlik değerlemesi: BIST'te faaliyet gösteren işletmeler üzerine bir uygulama

    Performance and efficiency evaluation with fuzzy TOPSIS and fuzzy data envelopment analaysis: An application on manufacturing firms in BIST

    HAKAN YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İşletmeAtatürk Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEKİR ELMAS

  4. İşletmelerin finansal kriz öncesi ve sonrası performanslarının bulanık veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi

    Evaluation of pre and post financial crisis performances of companies with fuzzy data envelopment analysis

    FATMA GÜL ALTIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURİ ÖMÜRBEK

  5. Türkiye'deki illerin çevresel sürdürülebilirliğinin bulanık veri zarflama analizi yöntemi ile değerlendirilmesi

    Evaluation of the environmental sustainability of cities in Turkey with fuzzy data envelopment analysis

    GÖZDE DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İşletmePamukkale Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞEGÜL TUŞ IŞIK