İç Anadolu Bölgesi'nde bazı buğday çeşitlerinin Puccinia striiformis f.sp. tritici'ye karşı dayanıklılıklarının değerlendirilmesi
Resistance evaluation of some wheat cultivars against Puccinia striiformis f.sp. tritici in Central Anatolia Region
- Tez No: 796787
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ERHAN GÖRE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Puccinia striiformis f. sp. tritici etmeninin sebep olduğu sarı pas hastalığı buğday (Triticum aestivum L.) kalitesini ve verim miktarını olumsuz etkilemekte olup, hastalığın olduğu durumlarda ağır verim ve kalite kayıplarına, danede besin miktarlarının azalmasına sebep olmaktadır. Türkiye'de üniversitelerde, araştırma enstitülerinde ve bir çok resmi kuruluşlarda buğdayla ilgili ıslah araştırmaları devam etmektedir. Islah araştırmalarının amacı hastalığa dayanıklı çeşitlerin saptanmasıdır. Bu çalışma, bazı buğday çeşitlerinde sarı pas hastalığının oluşumu ve reaksiyonlarını belirlemek amacıyla 2021/2022 yetiştirme mevsiminde 3 farklı lokasyonda; Ankara, Konya ve Nevşehir'de yürütülmüştür. Çalışmanın verileri, tesadüf blokları deneme desenine göre oluşturulmuştur. Denemede 10 adet ekmeklik buğday çeşidi kullanılmış olup, bunlar sırasıyla; Selenivka, Krasunia, Esperia, Cömert, Bezostaja, Flamura 85, Quality, Tosunbey, Sönmez 2001, Ahmetağa çeşitleridir. Pas hastalığı yönünden en fazla reaksiyonu Bezostaja çeşidi gösterirken, Selenivka, Krasunia ve Cömert çeşitlerinde de en düşük reaksiyon gözlemlenmiştir. Yine Selenivka ve Cömert çeşidinde kardeşlenme sayısının da yüksek olduğu, Bezostaja çeşidinde kardeşlenmenin zayıf kaldığı gözlemlenmiştir. Araştırmada kullanılan tüm çeşitlerde Pas hastalığı oluşumunun yanı sıra kardeşlenme sayısı, bitki boyu, protein oranı, gluten içeriği, hektolitre ağırlığı, nem ve tane verimi özellikleri de incelenmiştir. Bu deneme çalışması ile ortaya çıkan sonuçların, buğdayda pas hastalığına karşı dayanıklı çeşit kullanılmasının önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Yellow rust disease caused by Puccinia striiformis f.sp. tritici factor adversely affects the quality and yield of wheat (Triticum aestivum L.), causing heavy yield and quality losses and a decrease in the amount of nutrients in the grain in cases of the disease. In Türkiye, wheat breeding studies continue in universities, research institutes and many official institutions. The purpose of breeding research is to identify disease-resistant varieties. This study was carried out in 3 different locations in 2021/2022 growing season in order to determine the occurrence and reactions of yellow rust disease in some wheat cultivars; It was conducted in Ankara, Konya and Nevşehir. The data of the study were created according to the randomized blocks experimental design. In the experiment, 10 bread wheat varieties were used, respectively; Selenivka, Krasunia, Esperia, Cömert, Bezostaja, Flamura 85, Quality, Tosunbey, Sönmez 2001, Ahmetağa varieties. While the Bezostaja variety showed the highest reaction in terms of rust disease, the lowest reaction was observed in Selenivka, Krasunia and Cömert varieties. Again, it was observed that the tillering number was high in Selenivka and Cömert cultivars, while tillering remained weak in Bezostaja cultivar. In all cultivars used in the research, besides the formation of rust disease, tillering number, plant height, protein ratio, gluten content, hectoliter weight, moisture and grain yield characteristics were also investigated. It is thought that the results of this trial study will make important contributions to the use of resistant varieties against rust disease in wheat.
Benzer Tezler
- Türkiye'de bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde tuza tolerans/dayanıklılık göstergesi olarak evrensel SSR markörlerinin kullanılabilirliğinin araştırılması ve tuz stresi koşullarında gen ifade profillerinin incelenmesi
Exploring the usability of universal SSR markers as an indicator of salt tolerans/resistance and examining of gene expression profiles under salt stress conditions in some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Turkey
MURAT AYCAN
Doktora
Türkçe
2018
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- İç anadolu bölgesi'nde tahıl kist nematodu, Heterodera filipjevi (madzhidov) stelter'inin patotiplerinin belirlenmesi ve bazı buğday çeşitlerine karşı reaksiyonları ile nematoda karşı dayanıklılık kaynaklarının araştırılması
Determination of Heterodera filipjevi (madzhidov) pathotypes in the central anatolia region and reactions to some wheat varieties and research of sources of resistance against nematodes
GÖKHAN YATKIN
- Bazı makarnalık buğday çeşit ve hatlarının İç Anadolu bölgesinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination yield and quality characteristics of some durum wheat cultivars and lines in Central Anatolian region
AKIN ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ SAKİN
- Eskişehir koşullarında bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under climatic conditions
MEHMET SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİYE BUDAK BAŞÇİFTÇİ
- Kurağa dayanıklı buğday (Triticum aestivum L.) ıslahında seleksiyon kriteri olabilecek fizyolojik parametrelerin araştırılması
A study on physilogical parameters which can be used as selection criteria in breeding wheat (Triticum aestivum L.) for drought resistance
CEMAL ÇEKİÇ