Türkiye'de bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde tuza tolerans/dayanıklılık göstergesi olarak evrensel SSR markörlerinin kullanılabilirliğinin araştırılması ve tuz stresi koşullarında gen ifade profillerinin incelenmesi
Exploring the usability of universal SSR markers as an indicator of salt tolerans/resistance and examining of gene expression profiles under salt stress conditions in some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Turkey
- Tez No: 510082
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 366
Özet
Bu araştırmada, Türkiye'de ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin tuz stresi altında gen ifade profilleri ile tuza tolerans/dayanıklılık çalışmalarında evrensel SSR markörlerinin kullanılabilirliği incelenmiştir. İç Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak yetiştirilen 19 adet ekmeklik buğday çeşidinin tuz (NaCl) stresine karşı tepkilerinin belirlenmesi amacıyla morfolojik (fide boyu, kök uzunluğu, yaş ağırlık, kuru ağırlık ve yaprak turgor ağırlığı) ve fizyolojik (klorofil a, klorofil b ve toplam klorofil kapsamları, prolin içeriği, lipid peroksidaz, süperoksit dismutaz, katalaz ve glutatiyon redüktaz aktivitesi) analizler gerçekleştirilmiş, sonuçta tuz stresine toleranslı olarak 'Kınacı 97' ve 'Doğu 88' çeşitleri, hassas olarak da 'Sönmez 01' ve 'Esperia' çeşitleri belirlenmiştir.Belirlenen toleranslı ve hassas çeşitler aralarında melezlemeler yapılmıştır. Melez genotipler ve ebeveynlerinde yapılan analizler sonucu, tuz stresine toleransı belirleyen 3 adet SSR primeri tespit edilmiştir.Yapılan sekans analizleri sonucunda tuza toleranslı ve hassas çeşitlerin nükleotid dizilimlerinde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Farklı tuz (NaCl) dozu (0-kontrol, 50, 150 ve 250 mM) ve ölçüm zamanlarında (0-kontrol, 12, 24 ve 48 saat) toleranslı ve hassas çeşitler ile melez genotiplerde tuz stresi altında aktif olan 10 adet genin (TaPTF1, TaDHN, TaSRG, TaSC, TaPIMP, TaMIP, TaHKT, TaGSK, TaP5CS, TaMYB) ifade profilleri incelenmiştir. Morfolojik ve fizyolojik analizler sonucu belirlenen çeşitlerin ('Kınacı 97' ve 'Doğu 88') tuz stresine toleranslılığı yapılan moleküler analizlerle de doğrulanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, gene expression profiles of bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Turkey under salt stress and usability of universal SSR markers in studies of salt tolerance were investigated. Morphologic (seedling height, root length, fresh weight, dry weight and leaf turgor weight) and physiologic (chlorophyll a, chlorophyll b and total chlorophyll contents, prolin content, lipid peroxidase, superoxide dismutase, catalas and glutation reductase activities) analyses were performed in order to determine responses against salt (NaCl) stress of 19 bread wheat cultivars commonly cultivated in Central Anatolia. As a consequence, 'Kınacı 97' and 'Doğu 88' as salt tolerant cultivars, 'Sönmez 01' and 'Esperia' as sensitive cultivars were determined. Hybridizations were made between tolerant and sensitive cultivars. As results of analyses performed in hybrid genotypes and their parents, 3 SSR markers which deterine salt tolerance, were found out. At the end of sequence analysis, meaningful differences were observed in nucleotide arrays of tolerant and sensitive cultivars. Expression profiles of ten genes (TaPTF1, TaDHN, TaSRG, TaSC, TaPIMP, TaMIP, TaHKT, TaGSK, TaP5CS, TaMYB) which are active under salt stress, in tolerant/resistant and sensitive cultivars, and in hybrid genotypes at different salt (NaCl) doses (0-control, 50, 150 and 250 mM) and sampling periods (0-control, 12, 24 and 48 h). Tolerance to salt stress of cultivars ('Kınacı 97' and 'Doğu 88') determined according to morphologic and physiologic analyses were confirmed by molecular analyses performed.
Benzer Tezler
- Cold, drought, and salt tolerance levels of some species and varieties of wheat (Triticum turgidium)
Bazı buğday (Triticum turgidium) tür ve çeşitlerinin soğuğa, kurağa ve tuza dayanım düzeyleri
DİDEM ASLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
BiyolojiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUSRET ZENCİRCİ
- Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinde fodmap analizi
The fodmap analysis in some bread wheat (Triticium aestivum L.) genotypes
RABİA BALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YAMAN
PROF. DR. ŞENAY ŞİMŞEK
- İç Anadolu Bölgesi'nde bazı buğday çeşitlerinin Puccinia striiformis f.sp. tritici'ye karşı dayanıklılıklarının değerlendirilmesi
Resistance evaluation of some wheat cultivars against Puccinia striiformis f.sp. tritici in Central Anatolia Region
MELİKE ÖZASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERHAN GÖRE
- Türkiye'de yetiştirilen bazı buğday çeşitlerinde genetik farklılıkların RAPD-PCR yöntemi ile belirlenmesi
Determination of genetic diversity of some wheat varieties cultivated in Turkey by RAPD-PCR technique
ESRA AYDOĞAN ÇİFCİ
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) bazı agro morfolojik ve kalite özelliklerinin tanımlanması ve bu özelliklerle ilgili gen bölgelerinin allelik varyasyonlarının belirlenmesi
Identification of some agro-morphological and quality characteristics and determination of allelic variations of gene regions related to those characteristics in Turkish cultivars of bread wheat (Triticum aestivum L.)
ALİ ALPASLAN EZİCİ