Romatoid artrit hastalarında tedaviye uyumun düşük hastalık aktivitesi ve remisyona ulaşma üzerindeki etkisi
The effect of treatment adherence on low disease activity and remission in patients with rheumatoid artrhritis
- Tez No: 798398
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE DUYGU ERSÖZLÜ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: İç Hastalıkları, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, hastalık aktivitesi, tedaviye uyum, Rheumatoid Arthritis, Disease Activity, Medical Adherence
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Giriş ve Amaç: Romatoid Artrit (RA) bir çok sistemi etkileyebilen kronik otoinflamatuar bir hastalıktır. RA tedavi edilmediğinde morbidite ve mortalitede artış ile ilişkilendirilmiştir. Bu sebeple RA tedavisinde başarılı olmak önemlidir. Ancak tedavide başarılı olmak, uygun ilaç seçimi ile beraber kişinin verilen terapiye uyumunu da gerektirir. Bu sebeple tedaviye uyumu ölçmek için birçok çalışma yapılmaktadır. Çalışmamızda RA hastalarının ilaç uyumunun ve hastalık algısının RA aktivite skorlarına etkisini araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 191 RA hastasına anket uygulandı. Anketimiz sosyodemografik bilgi formu, ölçekleri içermekteydi. İlaç uyumunu ölçmek için İUBÖ ve MMÖ; hastalık algısını ölçmek için ise KHAÖ kullanıldı. Hastalık aktiviteleri ise SDAİ, CDAİ, DAS28-CRP, DAS28-ESH ile ölçüldü. İstatistiksel olarak Kolmogrov-Smirnov ile normal dağılım bakıldı. Normal dağılıma uyan veriler parametrik testlerle, uymayan veriler non-parametrik testlerle analiz edildi. Kategorik veriler ki-kare, marginal-homogeinty testleriyle; ölçek uyumları için ise kappa testleri yapıldı. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 56,6±11,1, %78,5'i kadındı. Hastaların %79,6'sı düzenli kontrole geldiğini, %45,0'ı da düzenli ilaç kullandığını, %37,7'si hiç ilaç aksatmadığını bildirdi. KHAÖ ortalaması 40,91±10,82 bulundu ve RA tanı yılı 20 yıldan fazla olanlarda, kadınlarda, düzenli kontrole gelmeyen ve düzenli ilaç kullanmayanlarda anlamlı olarak daha yüksekti. İUBÖ ortalaması 21,53±4,58 bulundu ve düzenli kontrole gelenlerde ve düzenli ilaç kullananlarda daha yüksekti. DAS28-CRP ortalaması 2,67±1,03 bulundu ve RA tanı yılı 20 yıldan fazla olanlarda, düzenli kontrole gelmeyen ve düzenli ilaç kullanmayanlarda daha yüksekti. DAS28-ESH ortalaması 2,88±1,16 bulundu ve RA tanı yılı 20 yıldan fazla olanlarda, kadınlarda, düzenli kontrole gelmeyen ve düzenli ilaç kullanmayanlarda daha yüksekti. SDAİ ortalaması 9,79±7,39 bulundu ve RA tanı yılı 20 yıldan fazla olanlarda, düzenli kontrole gelmeyen ve düzenli ilaç kullanmayanlarda daha yüksekti. CDAİ ortalaması 8,72±6,58 bulundu ve RA tanı yılı 20 yıldan fazla olanlarda, düzenli kontrole gelmeyen ve düzenli ilaç kullanmayanlarda daha yüksekti. Yine MMÖ bilgi ve motivasyon düzeyi düşük olanlarda KHAÖ ie RA aktivite skorları daha yüksek iken, İUBÖ puanı daha düşük bulunmuştur. RA aktivite skorları uyumları karşılaştırıldığında DAS28-ESH'nin DAS28-CRP ile uyumu %57,6, SDAİ ile uyumu %47,2, CDAİ ie uyumu %42,1; CDAİ'nin DAS28-CRP ile uyumu %30,6, SDAİ ile uyumu %81,9 ve DAS28-CRP'nin SDAİ ile uyumu %38,1 olarak bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızda RA aktivitesi açısından tanı yılının fazla olması, kadın olma, düzenli kontole gelmeme ve düzenli ilaç kullanmama risk faktörü olarak belirlenmiştir. Risk gruplarına yönelik eğitim ve farkındalık kazandırma çalışmaları yürütülmesini öneriyoruz.
Özet (Çeviri)
Background: Rheumatoid Arthritis (RA) is a chronic autoinflammatory disease that can affect many systems. Left untreated, RA has been associated with increased morbidity and mortality. For this reason, it is important to be successful in the treatment of RA. However, being successful in treatment requires the individual's adherence with the therapy given along with the appropriate drug selection. For this reason, many studies are carried out to measure adherence to treatment. In our study, we aimed to investigate the effects of medication adherence and disease perception of RA patients on RA activity scores. Material and Methods: In our study, a questionnaire was applied to 191 RA patients. Our questionnaire included sociodemographic information form and scales. MARS and MMS to measure drug adherence; Brief Illness Perception Scale (IPQ-B) was used to measure the perception of illness. Disease activities were measured with SDAI, CDAI, DAS28-CRP and DAS28-ESH. Statistically, the normal distribution was checked with Kolmogrov-Smirnov. Data fitting the normal distribution were analyzed with parametric tests and data not fitting the normal distribution were analyzed with non-parametric tests. Categorical data were evaluated with chi-square and marginal-homogeinty tests, while kappa tests were performed for scale agreement. Results: The average age of the participants was 56,6±11,1, 78.5% of them were women. 79.6% of the patients reported that they came to regular check-ups, 45.0% reported that they used medication regularly, 37.7% of them did not miss any medication. The mean IPQ-B score was found to be 40.91±10.82, and it was significantly higher in patients with RA diagnosis of more than 20 years, women, those who did not come for regular check-ups and did not use regular medication. The mean MARS score was found to be 21.53±4.58, and it was higher in those who came for regular check-ups and those who used regular medication. The mean DAS28-CRP score was found to be 2.67±1.03, and it was higher in patients with RA diagnosis of more than 20 years, who did not attend regular check-ups and did not use regular medication. The mean DAS28-ESH score was found to be 2.88±1.16, and it was higher in women, with RA diagnosis of more than 20 years, those who did not come for regular follow-ups and those who did not use regular medication. The mean SDAI score was found to be 9.79±7.39 and it was higher in patients with RA diagnosis of more than 20 years, those who did not attend regular check-ups and those who did not use regular medication. The mean CDAI score was found to be 8.72±6.58, and it was higher in patients with RA diagnosis of more than 20 years, those who did not attend regular check-ups and those who did not use regular medication. Again, in those with low MMS knowledge and motivation levels, IPQ-B and RA activity scores were higher, while MARS scores were found to be lower. When the concordance of RA activity scores with each other was compared, the concordance of DAS28-ESH with DAS28-CRP was 57.6%, with SDAI 47.2%, and with CDAI was 42.1%. In addition, the concordance of CDAI with DAS28-CRP was 30.6%, concordance with SDAI was 81.9%, and concordance of DAS28-CRP with SDAI was 38.1%. Conclusion: In our study, a longer time since diagnosis, being female, not attending regular check-ups and not taking regular medication were found to be risk factors for RA activity. We recommend that education and awareness-raising activities should be carried out for risk groups.
Benzer Tezler
- Bakımın sürekliliğinin tedavi sonuçları ve hastalık maliyeti üzerindeki etkisinde tedaviye uyum ve hastalık şiddetinin aracı rolünün değerlendirilmesi: Romatoid artrit hastaları üzerine bir çalışma
Evaluation of the mediator role of treatment adherence and severity of illness in the effect of continuity of care on treatment outcomes and cost of illness: A study on rheumatoid arthritis patients
GÜLNUR İLGÜN
Doktora
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM ŞAHİN
- Romatoid artritli hastalarda tedaviye uyumun hastanın algı,tutum ve davranış özellikleri bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of medication adherence in patients with rheumatoid arthritis in the context of illness perception, attitude and behavioral characteristics
LALE ÇAPAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
RomatolojiMersin Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH CANATAROĞLU
- Bipolar bozuklukta evlilikte uyumun ve aile işlevselliğinin değerlendirilmesi
The evaluation of marital adjustment and family functioning in bipolar disorder
ÖZNUR TAŞDELEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN ABAY
- Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Hastanesi Dahiliye Anabilim Dalı Romatoloji polikliniğine başvuran Romatoid artritli hastalarda tedaviye uyum ve genel sağlık durumunun belirlenmesi
Determination of generel health status and compliance with treatment rheumatoid arthritis patients admitted to rheumatology outpatient clinic of Eskişehir Osmangazi University Health Application and Research Hospital
HAKAN GEDİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR BİLGE
- Romatoid artrit tedavisi için lipozom bazlı ve enjekte edilebilir hidrojel temelli ilaç taşınım sistemlerinin geliştirilmesi
Development of liposome-based and injectable hydrogel drug delivery systems for the treatment of rheumatoid arthritis
YASEMİN BÜŞRA ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaEskişehir Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL EMİR DİLTEMİZ