Bosna Hersek Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi 1069 Nr. mecmuada yer alan manzum dinî hikâyeler (Metin-inceleme-sözlük-dizin)
Verse religious stories in the journal No.1069 at Bosnia and Herzegovina Gazi Husrev Bey Library (Text-investigation-dictionary-index)
- Tez No: 798651
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVDA ÖNAL KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Manzum Dinî Hikâyeler, Motif incelemesi, Old Anatolian Turkish, Religious Stories in Verse, Motif Analysis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Anadolu'daki Türk edebiyatının ilk dönem ürünleri içinde yer alan manzum dinî eserler, Anadolu'da İslamiyeti yeni kabul etmiş geniş halk kitlelerini eğitmek için kaleme alınmışlardır. Bundan dolayı bu hikâyelerde kıssadan hisse çıkarmaya aracılık eden İslami ve destani motifler bir arada kullanılmıştır. Sözlü geleneğin yazıya aktarıldığı bu dönemde dil ve aruz kusurları oldukça fazladır. Bu dönemdeki manzum dinî eserler, peygamber sevgisi ve İslami ortak yaşam kültürü oluşturma amacını taşır. Bu durum, eserlerin didaktik ve ahlaki yönünü ön plana çıkarmaktadır. Arap alfabesinden günümüz alfabesine aktardığımız 1069 numaralı mecmuadaki bu çalışma, Balkanlarda yer alan Bosna Hersek Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi İslami el yazmalar koleksiyonunda bulunmaktadır. Dört bölümden oluşan mecmuada pek çok manzum dinî hikâye bulunmaktadır. Bu hikâyeler, Kız Destanı, Mevlit, Hz. Fatıma'nın Vefatı, İbrahim Destanı, Hatun Destanı, Kesikbaş Destanı, Habbal Destanı, Hz. İsmail Hikâyesi, Geyik Hikâyesi, Hatunlara Nasihatlar gibi hikâyelerdir. Bu çalışmada manzum dinî hikâyeler hakkında genel bilgiler verilmiştir. Mecmuada geçen hikâyeler şekil ve muhteva açısından incelenmiş, hikâyelerin kısaca özetleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca hikâyeler üzerine sahada yapılan çalışmalarla ilgili bilgiler aktarılmıştır. Mecmuada yer alan hikâyelerde geçen motiflerin tespiti yapılmış, motiflerin kökenleri üzerinde durulmuştur. Metnin çözümlenmesine yardımcı olmak için en sonda“Sözlük”ve“Dizin”oluşturularak çalışma tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The verse religious works, which are among the first period products of Turkish Literature in Anatolia, were written to educate the large masses of people who had just accepted Islam in Anatolia. Therefore, in these stories, Islamic and epic motifs which mediates to point a moral were used together. In this period, when the oral tradition was written down, language and prosody defects were quite high. The verse religious works in this period aim to create a culture of love for the Prophet and an Islamic common life. This situation highlights the didactic and moral aspects of the works. This study in the journal number 1069, which we transferred from the Arabic alphabet to today's alphabet, is in the Islamic manuscripts collection of the Bosnia and Herzegovina Gazi Husrev Bey Library in the Balkans. There are many verse religious and epic stories in the journal which has four chapters. These stories are; Epic of the Girl, Mevlit, Hz. Epic of Fatima's Death, Epic of Abraham, Epic of Hatun, Epic of Cuthead, Epic of Habbal, Story of Hz. İsmail, Deer Story, Advice to Hatuns and such stories. In this study, general information is given about verse religious stories. The stories in the journal were investigated in terms of form and content, and brief summaries of the stories were emphasized. In addition, information about the studies carried out in the field about the stories was conveyed. The motifs in the stories in the journal were determined and the origins of the motifs were emphasized. In order to help the analysis of the text, the study was completed by creating the“Dictionary”and“index”at the end.
Benzer Tezler
- Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesindeki müzehhep serlevhalı yazmaların tezhip sanatı açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the illumination boards in some manuscripts in Gazi Hüsrev Bey Library in terms of illumination art
FATİH URAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- İzvornik Sancağı Tuzla Kazası Mahkeme Sicilleri: 1630-1650 inceleme-çevriyazı-dizin
1630-1650 Shari'a Court Sidjils of Tuzla in İzvornik Sanjak analaysis-transcription-index
NİHAD DOSTOVİÇ
- Türk kökenli Bosna Hersek soyadları
Turkish origins in Bosnian and Herzegovinian surnames
DZENANA BRACKOVIC
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN
- Bosna Gazetesi'ne göre 1875 Hersek isyanı
The Herzegovina revolt of 1875 according to the Bosnian Newspaper
SEZER ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER GEZER
- Bosna kütüphanelerindeki eski Türkçe gazetelerinin dili
The Language of Turkish newspapers in Bosnian libraries
NEİRA ZAÇİNOVİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR