İstanbul Ahkam Defterlerine göre Sultan II. Mahmud döneminde İstanbul esnafı
Hukums about the esnaf in the Istanbul Ahkam Defters in the time of Sultan Mahmud II (1808-1839)
- Tez No: 798876
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM SERİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 364
Özet
İstanbul esnafı, başkentin iaşesinde önemli rolü olan küçük işletme sahiplerini, zanaatkarları ve hizmet sektöründe çalışan işçileri kapsardı. Esnafın tüccardan farkı, perakende satış yapmaları ve loncalarının inhisar usulüne tabi olmasıdır. Bu usule göre esnafın ürettiği ve sattığı ürünlerin bir standardı bulunurdu. Halka sunulan tüketim malzemelerinin önce loncalar, daha sonra kadılık ve ihtisap nazırları tarafından denetimi yapılarak, standartlara uyup uymadığı kontrol edilirdi. Bu kontrolü yapanlar önce loncadaki esnaf amirleri, sonrasında kadılık ve ona bağlı olan ihtisap nazırlarıydı. İnhisar usullerinin bozulduğu ve esnaf nizamlarının ihlal edildiği durumlarda ya da esnaf birlikleri arasında bir anlaşmazlık yaşandığında, mezkur iki kurum devreye girerdi. Sorunlar önce loncalarda çözülmeye çalışılır, sonra kadı mahkemesine ve gerekirse en son Divan-ı Hümâyûn'a taşınırdı. Divan-ı Hümâyûn'da görüşülen meselelerin yazıldığı Ahkam Defterleri, bu nedenle esnaf ve zanaatkar konulu çok sayıda belgeyi içinde bulundurmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi'nde, Sultan II. Mahmud dönemini (1808-1839) ihtiva eden beş adet İstanbul Ahkam Defteri vardır. Bu defterlerde İstanbul, Üsküdar, Galata ve Eyüp kadılarına gönderilen üç yüz otuz (330) hükümden yüz otuz (131) tanesinin İstanbul esnaf ve zanaatkarları hakkında olduğu görülmüştür. Bu çalışmada söz konusu hükümlerin tamamının transkribe edilmesi, hükümlerin konularına göre tasnif edilip değerlendirilmesi ve tespit edilecek hükümlerin yer ve içerik bilgisi de listelenerek detaylı bir şekilde aktarılması amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
The esnaf of Istanbul included small business owners, artisans and workers, working in the service sector, who played an important role in the provision of the capital. The difference between esnaf and merchants is that esnaf do retail sales and their guilds are subject to monopoly. According to this method, there was a standard for the products produced and sold by the esnaf. The consumables offered to the public were checked first by the guilds, then by the kadi and the ihtisap nazırı, and whether they comply with the standards. Those who carried out this control were first the chiefs of the tradesmen in the guild, then the kadi and the ihtisap nazırı attached to it. In cases where monopoly procedures were broken and tradesmen's regulations were violated, or when there was a disagreement between esnaf unions, these two institutions would step in. The problems were first tried to be solved in the guilds, then they were moved to the kadi court and if necessary, to the Divan-ı Hümâyûn. The Ahkam Defterleri, in which the issues discussed in the Divan-ı Hümâyûn are written, therefore contain a large number of documents on esnaf and craftsmen. In the Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi, there are five Istanbul Ahkam Defteri covering the period of Sultan Mahmud II (1808-1839). In these defters, it was seen that one hundred and thirty one (131) of the three hundred and thirty (330) decrees sent to the kadı's of Istanbul, Üsküdar, Galata and Eyüp were about the esnaf and craftsmen of Istanbul. In this study, it is aimed to transcribe all of the hüküms in question, to classify and evaluate the hüküms according to their subjects, and to convey in detail by listing the place and content information of the hüküms to be determined.
Benzer Tezler
- 2 numaralı Buyruldu Defterinin(1826- 1839) değerlendirmesi ve transkripsiyonu (s. 1-81)
Transcription and review of Buyruldu Register (1826-1839) number 2 (pages 1-81)
GÜLAY KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEBAHİTTİN USTA
- Düvel-i Ecnebiye Defterlerinde Osmanlı Belçika münasebetleri (1254 h. ile 1325 h. tarihleri arasında 3/1 ve 4/2 nolu Ahkam Defterlerine göre)
Betwen Ottoman and Belgium relations at the foreign states office's (1254 h. ile 1325 h. 3/1 and 4/2 Duvel-i Ecnebiye) notebooks
NUH MEHMET DENİZ
- İstanbul Ahkam Defterlerine göre Sultan Abdülmecid döneminde İstanbul esnafı
According to the Istanbul Ahkam Notebooks the tradesmen of Istanbul during the reign of Sultan Abdulmecid
UMUTCAN DELİCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tarihİstanbul ÜniversitesiYeniçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM SERİN
- İstanbul vakıflarının yönetimi ve işleyişi (18. yüzyıl Ahkam Defterlerine göre)
Administration and operation of foundations in istanbul (According to the Ahkam Books of 18th century)
ONUR ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Tarihİstanbul Üniversitesiİstanbul Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAL'A
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ