Niyazi Berkes ve Şerif Mardin'in modernleşme anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of Niyazi Berkes and Şerif Mardin's understanding of modernization
- Tez No: 800101
- Danışmanlar: PROF. DR. TUĞÇA POYRAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Modernleşme, klasik sosyoloji kuramlarından çağdaş sosyoloji kuramlarına kadar sosyologların üzerinde mesai harcadığı tartışmalı bir konu olagelmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyet'ine kadar süregelen süreç içinde derin ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel değişimleri barındıran bir konu olarak karşımıza çıkar. Niyazi Berkes ve Şerif Mardin Türk toplumsal hayatındaki dönüşüm ve değişimleri ele alan iki düşünür olarak karşımıza çıkan iki önemli düşünürdür. Bu çalışmada Niyazi Berkes ve Şerif Mardin'in Türk modernleşmesi/çağdaşlaşması süreci düşünürlerin kendi bağlamsal perspektifleri çerçevesinde ele alınmak istenmiştir. Çalışmada ise ilgili düşünürlerin hayatı, döneminin sosyolojik akımları ve Türk modernleşmesine dair tarihsel dönüşümlerine yer verilmiş olup, sonuç bölümünde düşünürlerin benzeşen ve farklılaşan yönleri üzerinde durulmaktadır. Charles Taylor'ın İki Tip Modernleşme(Two Types of Modernity) adlı kuramı üzerinden ele alan çalışma Niyazi Berkes'i kültüralist, Şerif Mardin'i ise akültüralist bağlamda incelemiştir. Böylelikle düşünürlerin modernleşme/çağdaşlaşma hususundaki bilgilerinin detaylı ve kapsamlı bir okumasını yapmak amaç edinilmiştir. Niyazi Berkes, çalışmalarında Türkiye'nin son iki yüzyıl boyunca geçirdiği değişimleri tarihsel sosyolojik bir zemin üzerinden incelemektedir. Çağdaşlaşma sürecini pozitivist bir bağlamda ele alır. Toplumsal ve ekonomik göstergeler üzerinden toplumların sürekli ileriye doğru ilerlediğini ve dönüştüğünü metinlerinde ele almaktadır. Çağdaşlaşmanın merkezini Avrupa olarak almıştır, böylelikle de Batı-dışı ülkeler Batıyla bir benzeşim kurarak ilerleyeceğini düşünmüştür. Bu görüşü sebebiyle Niyazi Berkes'in kültüralist bir yaklaşımı olduğunu söylemek mümkündür. Şerif Mardin ise çalışmalarında tıpkı Berkes gibi iki yüzyıl boyunca süre gelen değişimleri inceleyen başka bir Türk sosyoloğudur. Şerif Mardin modernleşme sürecini ele alırken teknik, yapısal bir değişimi referans alır. Modernleşme sürecini ele alırken yorumsal yaklaşımı kullanır. Eline aldığı çalışmalarda farklı metodolojik unsurlardan faydalandığı görülmektedir çünkü Mardin'e göre makro bir perspektifle olaylara yaklaşmak düşünürü genelleme hatasına sürükleyebilir. Mardin modernleşme kavramını ele alırken merkez-çevre kuramından faydalanarak bir okuma yapmaktadır. Böylelikle merkezi ayrı çevreyi ayrı bir şekilde mikro örneklerle okuyucusuna sunar. Mardin modernleşmenin ülkeden ülkeye farklılaştığını düşünür, bundan dolayı da Mardin kültüralist bir düşünür olarak ele alınabilir.
Özet (Çeviri)
Modernization has been a contentious topic that sociologists have devoted time to from classical sociological theories to contemporary sociological theories. It encompasses deep economic, political, social, and cultural changes that have occurred from the Ottoman Empire to the Republic of Turkey. Niyazi Berkes and Şerif Mardin are two significant thinkers who have addressed the transformations and changes in Turkish social life. This study aims to examine the process of Turkish modernization/contemporization by Niyazi Berkes and Şerif Mardin within the framework of their contextual perspectives. The study includes the biographies of the relevant thinkers, the sociological trends of their time, and the historical transformations related to Turkish modernization. The conclusion focuses on the similarities and differences between the thinkers. Drawing on Charles Taylor's theory of“Two Types of Modernity,”the study categorizes Niyazi Berkes as a culturalist and Şerif Mardin as an acculturalist. The objective is to provide a detailed and comprehensive analysis of the thinkers' knowledge on modernization/contemporization. Niyazi Berkes examines the changes Turkey has undergone in the past two centuries through a historical sociological lens. He approaches the process of modernization in a positivist context, discussing how societies constantly progress and transform based on social and economic indicators. Berkes places Europe at the center of modernization, suggesting that non-Western countries would progress by establishing a resemblance with the West. Consequently, it can be said that Berkes holds a culturalist approach. On the other hand, Şerif Mardin is another Turkish sociologist who, like Berkes, examines the changes that have taken place over two centuries. Mardin refers to technical and structural changes in his analysis of the modernization process. He adopts a hermeneutic approach, utilizing various methodological elements in his work, as he believes that approaching events from a macro perspective may lead to generalization errors. Mardin employs the center-periphery theory in his interpretation of modernization, presenting a separate analysis of the center and periphery through micro-examples. He believes that modernization differs from country to country, which positions Mardin as a culturalist thinker.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin modernleşme sürecine ilişkin olarak Şerif Mardin ve Niyazi Berkes'in görüşlerinin karşılaştırılması
Şerif Mardin and Niyazi Berkes' on Turkey's modernization process comparison of views
NEZİHE YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal Bilimlerİstanbul Ticaret ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR YASİN ASAL
- Paradoksal modernleşme: Türkiye'de din sorunu -Niyazi Berkes, Şerif Mardin ve Nilüfer Göle üzerine karşılaştırmalı bir araştırma-
Paradoxical modernism: Problem of religion in Turkey -A comparative study on Niyazi Berkes, Şerif Mardin and Nilüfer Göle
PERVİN DEMİRULUS
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NECDET SUBAŞI
- Kültürel kişilik bağlamında Türk modernleşmesinin Türk kültürüne olan etkilerinin sosyal etkileşim ve sosyal uyum çerçevesinde incelenmesi
Analysis of Turkish modernization effects on Turkish culture in the context of cultural personality with in the framework of social interaction and social cohesion
ELBA UYGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiArdahan ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK ŞAHİN
- Türk sosyologlarının osmanlı toplum yapısına dair görüşleri üzerine sosyolojik bir analiz
A sociological analysis on the opinions of Turkish sociologists about the structure of ottoman society
ERDİ AKSAKAL
- Doğan Avcıoğlu'nun tarihçilik anlayışı
Doğan Avcıoğlu's understanding of historianism
AHMET AYKUT ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerAkdeniz ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ATAAY