Amasya Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi'nde bulunan seçilmiş yazma eserlerin tezyinat açısından incelenmesi
Investigation of selected manuscripts in Amasya Beyazıt Manuscript Library in terms of decoration
- Tez No: 800293
- Danışmanlar: DOÇ. GÜL GÜNEY ZİNCİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Amasya Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi, Amasya ve çevresinden toplanılarak bir araya getirilmiş olan 2549 adet yazma ve 18.451 adet basma esere ev sahipliği yapmaktadır. Ait oldukları dönemlere dair belge niteliği taşıyan, hat ve tezyinatları bakımından özgün niteliklere sahip olan bu yazma eserler, özel depolarda muhafaza edilerek günümüze kadar ulaştırılmıştır. Tez çalışması iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Amasya Beyazıt Külliyesi ile Amasya Beyazıt Yazma Eser Kütüphanesi'nin tarihi, koleksiyonları, seçilen özellikli yazma eserlerin cilt ve sayfa tezyinatlarının anlatımı yer almaktadır. İkinci bölümde ise yazma eserlerin künyeleri, tezyinatlarının incelemeleri, değerlendirmeleri ve eserlerin tezyinatlarının çizimleri çalışılmıştır, tasarımlar yapılmıştır. Çalışmanın ilk safhasında, her bir sanatçının farklı üslubu ve özgün sanat eserleri dikkatle incelenerek, cilt ve sayfa tezyinatının daha az yıpranmış, gerek cilt ve gerekse sayfa tezyinatı açısından özellikli yazma eserlerden 20 tanesi seçilmiştir. Daha sonraki safhada ise farklı dönemlere ait bu yazma eserlerin dönemlerindeki üslupları incelenerek, aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konularak, dönemin tezyinatlarının özellikleri ortaya konulmuştur. Tezyinatları XII. ile XIX. yüzyıl tarihleri aralığına ait olan bu eserlerin cilt, zahriye, serlevha, takdim ve cüz başı sayfa tezyinatları incelenerek dönemlerindeki sanat tarihine kaynak oluşturmaları amaçlanmıştır. Çoğunlukla dini konulardan oluşan yazma eserlerin bazılarının hattatları ve istinsah tarihlerinin olmadığı tespit edilmiştir. İncelenen eserlerin ciltleri deri, mukavva ve ebrû kullanılarak hazırlanmıştır. Çoğunlukla soğuk baskı tekniği ile uygulanan cilt tezyinatları şemseli ve yazma cilt olmak üzere; alttan ayırma, gömme, mülemma ve mülevven olmak üzere farklı tekniklerle yapılmıştır. Sayfa tezyinatlarında temel olarak altın, lapis ve boyalar kullanılıp zahriye, serlevha, takdim ve cüz başı sayfaları tezyin edilmiştir. Mihrabiyeli, iklil, mürekkep, daire ve oval formlarda tezyinat yapılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen eserler hakkında üretilen bilgiler, yeni ve özgün sanatsal üretimlerin yapılmasının önünü açacaktır.
Özet (Çeviri)
Amasya Beyazıt Manuscript Library hosts 2549 manuscripts and 18,451 printed works collected from Amasya and its surroundings. These manuscripts, which are documents of the period they belong to and have unique qualities in terms of calligraphy and ornaments, have been preserved in special warehouses and have been brought to the present day. The thesis work consists of two main parts. In the first part; the history of the Amasya Beyazıt Complex and the Amasya Beyazıt Manuscript Library, its collections, the binding and page decorations of the selected manuscripts are included. In the second part, the tags of the manuscripts, the examinations and evaluations of their ornaments, and the drawings of the ornaments of the works were studied and the designs were made. In the first phase of the study, each artist's different styles and original works of art were carefully examined, and 20 of the manuscripts that were less worn on the binding and page decorations and featured in terms of both the binding and the page decoration were selected. At the next stage, the styles of these manuscripts belonging to different periods were examined, the similarities and differences between them were revealed, and the characteristics of the ornaments of the period were revealed. It is aimed that these works, whose ornaments belong to the period between the XII and XIX centuries, will be a source for the history of art in their period by examining the cover, zahriye, serlevha, presentation and page decorations. It has been determined that some of the manuscripts, mostly consisting of religious subjects, do not have calligraphers and copy dates. The bindings of the examined works were prepared using leather, cardboard and marbling. The binding decorations, which are mostly applied with cold printing technique, are şemseli and manuscript binding; It was made with different techniques such as bottom separation, burial, mulemma and mulevven. As a basis, gold, lapis and paints were used in page decorations and zahriye, serlevha, presentation and juz head pages were decorated. Ornaments were made in mihrabiye, iklil, ink, circle and oval forms. The information produced about the works examined within the scope of the study will pave the way for new and original artistic productions.
Benzer Tezler
- Merzifon Müftüsü Seyyid Abdülgafûr'un Fetâvâ-yı Ali Efendi'den yaptığı seçmeler ve değerlendirilmesi
Choices from Fetâvâ-yı Ali Efendi by Seyyid Abdülgafûr the Mufti of Merzifon and their evaluation
MÜCAHİT ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHARREM YILMAZ
- 19.yy. Nakşî Halidî Şeyhi Süleyman Amasî ve manzûm ahlâk kitâbı
Suleiman Al-Amasy; Naqhshibendi Khalidiyah Sheikh (19 th. century), and his book of verses about moral codes
ABDURRAHMAN ŞENSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Amasya Beyazit yazma eser kütüphanesi'ndeki 2065 no'lu Mesnevî-i Şerif'in tezhib ve cilt sanatı açısından incelenmesi
Investigation of Mesnevi-i Şerif in library of Amasya Beyazit in point of illumination and bookbindings
PINAR KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYÜP NEFES
- Kontakt dermatitli 542 olgunun Yama Testi sonuçlarının değerlendirilmesi
The Assessment of Patch Test results in 542 patients with contact dermatitis
ESRA AKASYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2000
Dermatolojiİstanbul ÜniversitesiDermatoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ESEN ÖZKAYA BAYAZIT