Onkolojik sorunu olan çocukların ebeveynlerine uygulanan aile merkezli güçlendirme programının etkililiğini değerlendirme: Randomize kontrollü çalışma
Evaluation of the effectiveness of the family-centered empowerment program applied to the parents of children with oncological problems: A randomized controlled study
- Tez No: 800900
- Danışmanlar: PROF. DR. RANA YİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Araştırma, onkolojik sorunu olan çocukların ebeveynlerine uygulanan aile merkezli güçlendirme modeli (AMGM)'ne temellendirilmiş web tabanlı eğitim programı (WTEP)'nın etkisini belirlemek amacıyla paralel grup, randomize kontrollü tek kör deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında 527 ebeveyn ile Ocak 2021- Aralık 2021 tarihleri arasında“Kanser Hastalarına Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Yeteneğini Değerlendirme Ölçeği (KHBVABBYDÖ)”'nin Türkçe formunun dil uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. AMGM'ye temellendirilmiş WTEP'nin etkisinin değerlendirildiği ikinci aşaması ise Mayıs 2022- Kasım 2022 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Çocuk Hematoloji Onkoloji Kliniği'nde gerçekleştirilmiştir. Blok randomizasyon ile belirlenen toplam 76 ebeveyn (38 girişim 38 kontol) araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın verileri; Ebeveyn-Çocuk Bilgi Formu, KHBVABYDÖ, Genel Öz yeterlilik Ölçeği (GÖYÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ), Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği (DAS) kullanılarak toplanmıştır. Geliştirilen web sitesi, DISCERN ölçüm aracıyla 13 uzman tarafından içeriğin kalitesi, WAMMI ölçüm aracıyla girişim grubundaki ebeveynler tarafından kullanılabilirliği değerlendirilmiştir. Girişim grubuna sekiz hafta AMGM'ye temellendirilmiş WTEP uygulanmıştır. Kontrol grubundaki ebeveynler rutin bakım almaya devam etmiştir. Verilerin analizinde ilk aşamada yapı geçerliği için doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılarak uyum indeksleri incelenmiş, yakınsak ve ıraksak geçerlik analizleri yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin, güvenirlik kat sayısı olan cronbach alfa katsayısı, madde-toplam korelasyon katsayısı, test-tekrar test pearson korelasyon katsayısı (r) ve bağımlı gruplarda t testi kullanılmıştır. İkinci aşamada ise normal dağılımın belirlenmesinde Kolmogorov-Smirnov testinden yararlanılmıştır. Ayrıca grupların homojen dağılımını değerlendirmek için Pearson kikare ve Fisher Exact ki-kare, iki grup ortalamalarının farkı için bağımsız örneklem t-testi (Independent Sample T Test) kullanılmıştır. Girişim ve kontrol gruplarına ait tekrarlanan ölçümler arasındaki fark tekrarlanan ölçümlerde varyans analizi (Repeated Measures testi) ile belirlenmiştir. Veriler SPSS 26.0 ve LISREL 8.80 paket programlarında değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Girişim ve kontrol grubundaki ebeveynlerin tanıtıcı özellikleri bakımından istatistiksel olarak benzer olduğu belirlenmiştir (p>0,05). Birinci aşamada geçerlik, güvenirlik ve madde analizine ilişkin bulgular, onkolojik sorunu olan bireylere bakım veren aile bireylerinin bakım yeteneklerini ölçmek için geçerli ve güvenilir sonuçlar ortaya koymuştur. İkinci aşamada ise girişimden sonra ebeveynlerin ikinci ölçüm (T2) ve üçüncü ölçüm (T3) KHBVABYDÖ, GÖYÖ'den aldıkları puan ortalamalarının arttığı, RBSÖ ve DASÖ'den aldıkları T2 ve T3 puanlarının azaldığı belirlenmiştir. Gruplar arası karşılaştırma yapıldığında ise bu farkın statistiksel olarak anlamlı oduğu bulunmuştur ( p
Özet (Çeviri)
The research was carried out as a parallel-group, randomized controlled, single-blind experiment to determine the effect of the web-based education program WBEP) based on the family-centered empowerment model (FCEM) applied to the parents of children with oncological problems. In the first phase of the study, the language adaptation, validity, and reliability study of the Turkish version of the“Scale for the Assessment of the Care Ability of Family Caregivers of Cancer Patients (CAFCCP)”was conducted with 527 parents between January 2021 and December 2021. The second phase, in which the effect of WBEP based on FCEM was evaluated, was carried out in Ondokuz Mayıs University Pediatric Hematology Oncology Clinic between May 2022 and November 2022. A total of 76 parents (38 interventions and 38 controls) determined by block randomization formed the sample of the study. The data of the research; ıt was collected using the Parent-Child Information Form, CAFCCP, General Self-Efficacy Scale (GSES), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), and Depression, Anxiety and Stress Scale (DAS). The quality of the content of the developed website was evaluated by 13 experts using the DISCERN measurement tool. Its usability was evaluated by the parents in the intervention group using the WAMMI measurement tool. In the data analysis, confirmatory factor analysis (CFA) was performed for the scale's construct validity, the fit indices were examined, and convergent and divergent validity analyses were performed. Cronbach's alpha coefficient, item-total correlation coefficient, test-retest Pearson correlation coefficient and dependent t-test were used regarding the reliability of the scale. In the second stage, Kolmogorov-Smirnov test was used to determine the normal distribution. In addition, Pearson chi-square and Fisher Exact chi-square were used to evaluate the homogeneous distribution of the groups, and independent samples t-test was used for the difference between the two group means The data were evaluated in SPSS 26.0 and LISREL 8.80 package programs. The significance level was accepted as 0.05. It was determined that the parents in the intervention and control groups were statistically similar in terms of their introductory characteristics (p>0.05). In the first stage, the findings related to validity, reliability, and item analysis revealed valid and reliable results to measure the caring abilities of family members who care for individuals with oncological problems. In the second stage, it was determined that the mean scores of the parents in the second measurement (T2) and the third measurement (T3) CAFCCP, and GSES increased after the intervention, and their T2 and T3 scores in RBSS and DAÖ decreased. When the comparison was made between the groups, it was found that this difference was statistically significant (p
Benzer Tezler
- Acil servise başvuran çocuk ve ergen hastaların idrar ve kan örneklerinde bağımlılık yapıcı maddelerin araştırılması
Determining of abused drugs in urine and blood samples of children and adolescents admitted to emergency service
MUKADDES GÜRLER
Doktora
Türkçe
2017
Adli TıpAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLIHAN AVCI
- Kanser tanısı ile kemoterapi tedavisi gören çocuklarda enfeksiyon gelişme riskini azaltmada eğitimin etkisi
The effect of education on reducing the risk of infection among children receiving chemotherapy with cancer diagnosis
CANSU ÇORAK ÇEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Hemşirelikİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBEYAZ CAN
- Kanser tanısı almış çocukların ebeveynlerinde spiritüel iyi oluş, bakım yükü ve konfor ilişkisi ve etkileyen faktörler
The relationship between spiritual well-being, care burden and comfort in parents of children with cancer diagnosis and affecting factors
SIDDIKA KARATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikEge ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEBNEM ÇINAR YÜCEL
- Çocuğu kanser olan annelerin aile yükünün belirlenmesi
Determining the 'Family Burden' of mothers having children with cancer
AYFER AYDIN