Ahmed b. Rûhullâh el-Ensârî el-Câbirî'nin 'Tefsîru Sûreti'l-Fâtiha' adlı eseri (İnceleme-tahkik)
Ahmed b. Rûhullâh el-Ensârî el-Câbirî's books named 'Tefsîru Sûreti'l-Fâtiha' (Review and tahkik)
- Tez No: 801107
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞÜKRÜ MADEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Osmanlı, Ahmed b. Rûhullâh, Câbirî, Fâtiha, Tafsir, Ottoman, Ahmed b. Rûhullâh, Câbirî, al-Fatiha
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
İslamiyettin ilk zamanlarından bu yana Fâtiha sûresi tefsirlerine büyük önem verilmiştir. Osmanlı döneminde de Fâtiha Sûresine verilen bu önem yerini korumuştur. Bu sebeple birçok müfessir tarafından Fâtiha Sûresi müstakil olarak tefsir edilmiştir. Bu müfessirlerden biri olan Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî de“Tefsîru Sûreti'l-Fâtiha”isimde bir eser kaleme almıştır. Çalışma da mezkûr eser incelenmiştir. Birinci bölümde Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî'nin hayatı ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölümde, Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî'nin Fâtiha sûresi üzerine yazmış olduğu eserin adı, müfessire âidiyeti, üslûbu, telif ve istinsâh tarihi, ithâfı, nüshaları ve tavsifi, muhtevası ve kaynaklarından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise eser tefsir ve bazı Kur'ân ilimleri açısından incelenmiş, rivâyet ve dirâyet yönü, ihtiva ettiği ulûmü'l-Kur'ân dalları zikredilmiştir. Son olarak tefsirin metni, tahkik edilerek çalışmaya eklenmiştir. XVI. yüzyıl son dönem âlimlerinden olan Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî'nin doğum tarihi tam bilinmemekle birlikte Gence yahut Karabağ bölgesinde doğduğu söylenmektedir. Müfessir, müderrislik, kadılık, kazaskerlik ve Mısır müftülüğü görevlerine getirilmiş ve 1600 yılında İstanbul'da vefat etmiştir. Ahmed b. Rûhullâh eserinde ayet, hadis, sahabe kavli ve arap şiiri gibi kaynaklara yer vermekle birlikte dirayet tefsiri metodunu da kullanmıştır. Ağırlıklı olarak fıkhi konular üzerinde duran müfessir dilbilimsel açıklamalarda ve bilhassa sûrenin faziletleri üzerine de geniş izahlarda bulunmuştur. Aynı zamanda sûrenin tekrarı mevzusuna ve Mekki-Medeni olması konularına değinmiştir.
Özet (Çeviri)
Gloss of al-Fatiha chapters has been given utmost importance since early days of Islam. This continued the Ottoman period. Thus, a lot of glossator glossed of al-Fatiha chapters independently. Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî, one of the glossators, wrote Tefsir-i Suret-i el-Fatiha. This thesis alayzes this work. In the first section, the life and Works of Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî are analyzed. In the second section, the name of the work, ownership, wording, copyright and copying date, dedication, copies and description, content and resources are mentioned. In the third section, work is analyzed in terms of gloss and some Qur'an disciplines/; hearsay and sagasity aspects, comprising Qur'an disciplines are mentioned. Lastly, gloss text is added by verification. Ahmed b. Rûhullâh el-Ensâri el-Câbirî is one of the alims of late 16th century. His birth date is not known exactly. His birth place is either Gence or Karabağ territory. He served as glossator, judge, military judge, teacher and Egypt's religious administrator, He died in İstanbul in 1600. Ahmed b. Rûhullâh used sagasity gloss method besides using versicles, hadiths, words of companions of prophet muhammad and Arabic poems as resources. He mainly focused on Islamic laws. Additionally, he gave elaborate explanations on linguistics and especially merits of sure. Moreover, he mentioned repeating of sure and whether revelation of the sure occurred in Mekke or Medina.
Benzer Tezler
- تفسير سورة الفاتحة الشـريفة مفصلًا للعلامة الشـيخ: أحمد بن روح الله الأنصاري المتوفى سنة: (1008ه)(دراسة وتحقيق)
Ahmet b. Ruhullah el-Ensâri'nin (h. 1008) 'Tefsiru Sureti'l- Fâtihati'şşerifeti Mufassalen' adlı risâlesinin tahkîk ve incelemesi / Tahkîk and review of Ahmad b. Ruhullah al-Ensâri's (1008 ah) 'Tafsiru Surat al-Fatihati al-Sharifati al-Sharifati Mufassalen'
AHMED BASHIR SAIF EDDIN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMUTALİP ARPA
- تفسير سورة الفاتحة لأحمد بن روح الله الجابريّ المتوفّى سنة (1600م/1008ه)دراسة وتحقيق
Ahmed b. Rûhullah el-Câbirî'nin (Ö. 1008/1600) 'Tefsîru Sûreti'l-Fâtiha' adlı eseri'nin tahkik ve tahlili / Investigation and analysis of Ahmed b. Rûhullah al-Jâbiri's (d.1008/1600) work titled 'Tefsîru Süreti'l-Fâtiha'
AHMET AKMAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinSiirt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZCAN
- Ahmed b. Muhammed et-Tusi el-Gazzali ve Niyazi-i Mısri'nin sema risaleleri
Başlık çevirisi yok
YUSUF DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAHRALI
- Ahmed b. İdris Şihabuddin el-Karafi'nin Kitabu'l-Ecvibeti'l-Fahira Ani'l-Es'ileti'l-Facira'sı ve dinler tarihi
Başlık çevirisi yok
ÖMER LÜTFİ AKMEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. SÜREYYA ŞAHİN
- فتح الملك الباري بالكلام على آخر شرح المنهج' لشيخ الإسلام زكريا الأنصاري (ت:926هــ)، للعلامة أحمد بن عمر الدّيري الغنيمي الشافعي (ت: 1151هــــ) دراسةً وتحقيقاً
Ahmed b. Ömer ed-derbi el- ğ-unaymi eş-safui'nin Zekeriyya el-Ensâri'nin serhu'l_nenhec'inin son kısmına ait fethul- melikiy-bari adlı eserinin tahkiki
FIRAS KAREEM KUBAR KUBAR
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT