تفسير سورة الفاتحة لأحمد بن روح الله الجابريّ المتوفّى سنة (1600م/1008ه)دراسة وتحقيق
Ahmed b. Rûhullah el-Câbirî'nin (Ö. 1008/1600) 'Tefsîru Sûreti'l-Fâtiha' adlı eseri'nin tahkik ve tahlili / Investigation and analysis of Ahmed b. Rûhullah al-Jâbiri's (d.1008/1600) work titled 'Tefsîru Süreti'l-Fâtiha'
- Tez No: 725772
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Fatiha, Tahkik, Ahmed B. Rûhullah, Kadı, Tafsir, al-Fatiha, Tahkik, Ahmed B. Rûhullah, Qadi
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
H. 10. yüzyılda yaşamış olan Ahmed b. Rûhullah, din ve Kur'an-ı Kerim'e hizmet eden âlimlerinden biridir. Kadı Ahmed, Gence - Azerbaycan'da doğmuş, daha sonra eğitim amacıyla Osmanlı devletine yönelmiştir. Osmanlı devletinin sınırının genişlemesiyle birlikte Ahmed bin Rûhullah, birçok okulda öğretmenlik yapmış, farklı yerlerde kadılık görevlerinde bulunmuştur. Bununla beraber o, faydalı eserler yazarak bu topraklarda saygın bir şahsiyet haline gelmiştir. Kadı Ahmed, çok sayıda kitap, haşiye ve risale yazmıştır. Bu yazdığı eserler arasında tezimin konusu olan“Fatiha Suresi'nin Tefsiri”oldukça önem arzetmektedir. El yazma olan bu eser, ihtiyaca binaen tahkik ve tahlil edilerek matbu formatına getirilmeye çalışılacaktır. Mahtut, yazar tarafından bir giriş, iki makale ve bir sonuç olarak düzenlenmiştir. Birinci makale, Fatiha Suresi'nin isimlendirilmesiyle ilgili konuları; ikinci makale ise Fatiha Suresi'nin tefsirini içermektedir. Kadı Ahmet, başlangıçta Fatiha Suresi'nin tamamını kısa bir şekilde açıklamıştır. Bununla beraber Zemahşeri, Razi ve Beyzavi'nin tefsir kaynaklarına değinerek daha çok dirayet tefsir metodunu kullanmış, istiâze ve besmele ile ilgili meseleleri fıkıh çerçevesinde detaylıca ele almış, sonrasında ise ayetleri geniş bir şekilde açıklayıp Dil, Belağat, Fıkıh, Usul ve Kıraat farklılığı konularını incelemiştir. Ayrıca Kur'an İlimleri, Mantık, Ahlak, Beyan konularına değinerek Fatiha Suresi'nin Mekki-Medeni oluşunu izah etmiştir. Yeri geldiğinde Kelam konularını, Mutezile görüşlerini dile getirip red etmiştir. Bazı konuların sonunda âlimlerin ve fukahaların görüşlerini zikrederek sahih olan görüşü tasvip edip bu konularla ilgili incelemelerde bulunmuştur. Sonuçta ise Fatiha Suresi'nin faziletlerine ve bununla ilgili hadislere yer vermiştir.
Özet (Çeviri)
Ahmed B. Rûhullah, who lived in the 10th century Hijri, is one of the scholars who served religion and the Qur'an. Kadi Ahmed was born in Ganja - Azerbaijan, and later turned to the Ottoman Empire for education. With the expansion of the borders of the Ottoman sultanate, Ahmed bin Rûhullah taught in many schools and served as kadi in different places. However, he became a respected figure in these lands by writing useful works. Kadi Ahmed wrote many books, annotations and epistles. Among the works he wrote,“The Tafsir of Surah Fatiha”, which is the subject of my thesis, is very important. This manuscript will be tried to be brought to the printed format by examining and analyzing according to the needs. The epistle was organized by the author as an introduction, two articles, and a conclusion. The first article deals with the naming of Surah Fatiha; The second article includes the interpretation of Surah Fatiha. Qadi Ahmet briefly explained the whole of Surah Fatiha at the beginning. However, by referring to the tafsir sources of Zemahşeri, Razi and Beyzavi, he used the method of prudence tafsir, discussed the issues related to istiâze and basmala in detail within the framework of fiqh, and then the verses in a wide manner. He explained and examined the issues of Language, Rhetoric, Fiqh, Usul and Qiraat differences. In addition, he explained the Meccan-Civilized nature of Surah Fatiha by touching on Qur'anic Sciences, Logic, Ethics, and Declaration. When appropriate, he expressed the issues of Kalam and the views of Mu'tazila and rejected them. At the end of some topics, he mentioned the views of scholars and fuqahas, approved the sound view and made investigations on these issues. As a result, he gave place to the virtues of Surah Fatiha and hadiths related to it.
Benzer Tezler
- تفسير سورة الفاتحة لأحمد بن روح الله بن ناصر الدين الأنصاري الجابري، دراسة وتحقيق
'Ahmed Bin Ruhullah Bin Nâsıruddîn el-Ansârî el-Câbrî'nin Fatiha Suresi tefsiri' isimli elyazmasının tahkîki ve incelenmesi
ABDULRAHMAN HADI HASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKOU
- تفسير سورة الفاتحة الشـريفة مفصلًا للعلامة الشـيخ: أحمد بن روح الله الأنصاري المتوفى سنة: (1008ه)(دراسة وتحقيق)
Ahmet b. Ruhullah el-Ensâri'nin (h. 1008) 'Tefsiru Sureti'l- Fâtihati'şşerifeti Mufassalen' adlı risâlesinin tahkîk ve incelemesi / Tahkîk and review of Ahmad b. Ruhullah al-Ensâri's (1008 ah) 'Tafsiru Surat al-Fatihati al-Sharifati al-Sharifati Mufassalen'
AHMED BASHIR SAIF EDDIN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMUTALİP ARPA
- Ebû Nasr Ahmed ibn Muhammed es-Secâvendî'nin İnsânu Aynî'l-meânî fi tefsîri'l-kelâmi'r-Rabbani adlı Eseri üzerine Tahkik çalışması Fâtiha suresi' nden Bakara Suresi' nin Sonuna Kadar
إنسان عين المعاني في تفسير الكلام الرباني لأبي نصر أحمد بن محمد السجاوندي من سورة الفاتحة إلى آخر سورة البقرة دراسة وتحقيقاً
ABDULHADI HASHIM KHALAF AL-HARDANEE
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- (تفسير سورة الفاتحة المسمَّى: (مفتاح الفاتحة) للشيخ حبيب بن علي بن إلياس، (ت 920 هـ). ( دراسة وتحقيق
eş-Şeyh Habîb Bin Alî Bin İlyâs'ın 'Miftâhu'l-Fâtiha' isimli el yazmasını tahkîk ve inceleme
INTISAR MAJEED FADHIL
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- صبغة الله الأوّل الحيدري ومنهجه في حاشيته على تفسير سورة الفاتحة للبيضاوي
Sibgatullâh el-Evvel el-Haydarî ve menhecuhu fî hâşiyetihi 'alâ tefsîri sûretil-Fâtiha lil-Beydâvî
WSHYAR QADER KHUDHUR KHUDHUR
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTefsir Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SELİM AYDAY