Cumhuriyet sonrasında inşa edilen endüstri yapılarının mimari değerlendirmesi: Kocaeli örneği (1923-1980)
Architectural evaluation of industrial buildings built after the Republic: The case of Kocaeli (1923-1980)
- Tez No: 801540
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA ŞENYURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 485
Özet
Endüstri alanları, içinde barındırdıkları yaşam biçimi ile birlikte kent içerisindeki siyasi, sosyal ve ekonomik ilişkilerin doğrudan yansıdığı önemli bir kent fragmanıdır. Bu alanlarda kurulan mekânsal ilişkiler, kentliler için üretim amaçlarının yanı sıra kent belleğine dair anıları, yaşanmışlıkları ifade eden sosyal, tarihsel ve psikolojik anlamlar içermektedirler. Çağın ihtiyaçlarının değişmesiyle birlikte endüstriyel alanlar, çağdaş üretim teknolojilerinin ihtiyacı olan büyüklük, lojistik ve strüktürel ihtiyaçları karşılamadığında kimi zaman bulundukları yapıları terk etmekte ve yapı atıllaşmakta kimi zaman da ihtiyacı karşılamaya yönelik yeni mekânsal çözümler üretilerek kullanılmaya devam etmektedir. Bu bağlamda, kentsel alanlarda kalan bir dönemin ekonomik, siyasal ve sosyal hayatına, mimari tasarım ve yapı teknolojilerine ışık tutan bu yapıların yok olmadan önce geleceğe kalabilmesi için gündeme getirilmesi önem arz etmektedir. Tez kapsamında, Cumhuriyet Dönemi endüstrileşme süreçlerinin ilk adımlarının atıldığı ve coğrafik konumu, alt yapısı ile endüstrinin gelişmesine elverişli bir alan olması sebebiyle Türkiye'nin sanayi kenti olarak bilinen Kocaeli kenti seçilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun sonlanarak Cumhuriyet'in ilan edildiği 1923 yılından başlayarak 1980 yılına kadar Kocaeli il sınırlarında inşa edilmiş, ülkenin endüstri tarihinde önemli bir yeri olan ve kentli belleğinde yer etmiş endüstriyel yapı ve yerleşkelerin mimari tasarım ve mekânsal organizasyon bağlamlarında incelenmesi hedeflenmiştir. Kocaeli içerisinde belirlenen 16 endüstri tesisi; inşa edildiği yıl aralıklarına göre dört dönemde ele alınmıştır. Bu dönemler içerisinde özgün yapılar; endüstri kuruluşlarının kısa tarihçesinin ardından konumu, işlevi, mimari tasarım süreci ve mekânsal organizasyon ilişkileri, yapısal özellikleri ve inşa süreci, farklı zamanlarda geçirdiği dönüşüm süreçleri ve müdahaleler ile mevcut kullanım durumu kapsamlarında incelenmiş ve sonuç bölümünde yapılar genel olarak bu bağlamlarda kurdukları ilişkiler yönünden değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Industrial areas are an important fragment of the city in which the political, social and economic relations within the city are directly reflected, along with the lifestyle they contain. Spatial relations established in these areas include social, historical and psychological meanings that express memories and experiences of urban memory, as well as production purposes for the citizens. With the change in the needs of the age, when industrial areas do not meet the size, logistics and structural needs of contemporary production technologies, they sometimes leave the buildings they are in and the building becomes idle, and sometimes it continues to be used by producing new spatial solutions to meet the needs. In this context, it is important to bring these structures, which shed light on the economic, political and social life, architectural design and building technologies of a period remaining in urban areas, to the future in order to remain in the future before they disappear. Within the scope of the thesis, the city of Kocaeli, which is known as the industrial city of Turkey, was chosen because the first steps of the industrialization processes of the Republican Period were taken and it is a suitable area for the development of the industry with its geographical location, infrastructure. Starting from 1923, when the Ottoman Empire was ended and the Republic was proclaimed, until 1980, it was aimed to examine the industrial structures and settlements, which were built within the borders of Kocaeli province, which have an important place in the industrial history of the country and have taken a place in the urban memory, in the context of architectural design and spatial organization. 16 industrial facilities determined in Kocaeli; It has been discussed in four periods according to the year intervals in which it was built. The buildings in these periods; after a short history of industrial establishments, their location, function, architectural design process and spatial organization relations, construction process, transformation processes and interventions at different times and current use were examined, and in the conclusion, the buildings were evaluated in terms of the relations they established in these contexts.
Benzer Tezler
- Ankara kırsalında bir modernleşme sahnesi: Çubuk barajı mesire alanının peyzajı ve yapılarının mimarisi
A modernisation scene in rural Ankara: Landscape of the Çubuk dam recreation area and architecture of its structures
İREM ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER
- Kars demir yolu mirasını koruma önerisi ve Eski Süt Tozu Fabrikası Koruma Projesi
Proposed modalities to preserved Kars railway heritage and the conservation project of Old Powdered Milk Factory
MERVE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES
- Metro Han ve Cer binası koruma sorunları ve restorasyon projesi
Metro Han and traction building conservation issues and restoration project
ÖMER FARUK KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜM TANYELİ
- Yeniden kullanılan endüstri tesislerinde yeni işlev ile yapı alt sistemlerinde görülen müdahaleler arasındaki ilişkinin Türkiye'deki örnekler üzerinden incelenmesi
Examining the relationship between new function in reused industrial facilities and interventions in building sub-systems on the case of Turkey
HATİCE YASEMİN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETHİYE ECEM EDİS
- Yeniden işlevlendirme kapsamında bir endüstriyel miras örneği olan Seka Kâğıt Müzesi'nin iç mekân analizi
An industrial heritage example within the scope of re-functionalization: Seka Paper Museum interior design analysis
NİHAN KONAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonKocaeli Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. DİDEM ERTEN BİLGİÇ