Uygulamalı halk bilimi bağlamında Van ve çevresinde halk hekimliği
Folk medicine in Van and the surrounding region in Turkey in the context of applied folk science
- Tez No: 801640
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİROL AZAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Van, Hastalık, Halk Hekimliği, Uygulamalı Halk Bilimi, Kültür Ekonomisi, Van, Disease, Folk Medicine, Applied Folk Science, Cultural Economy
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
İnsanlık tarihiyle birlikte var olduğu düşünülen halk hekimliği, ilkel dönemlerde insanın hastalık durumunda sağaltıcı bir yanının olduğuna inanılan kişilere, mekânlara veya uygulanan birtakım yöntemlere başvurmasıyla meydana gelmiştir. Bu amaç doğrultusunda geçmişten günümüze birçok ritüel ile uygulama oluşmuş ve yüzyıllarca uygulanmıştır. Sözlü bir aktarımla günümüze ulaşan bu uygulamaların oluşumunda toplumların yaşadığı coğrafya, sahip olduğu inanç, tarih, gelenek, görenek ve kültürel yaklaşımlar etkili olmuştur. Temeli, ilkel insanların doğaüstü olaylara karşı takındığı tutumlara dayanan halk hekimliği uygulamaları modern tıbbın doğmasına da katkı sağlamıştır. Halk kültürünün bir parçası olan geleneksel hekimlik, halkın bilgi ve tecrübesine dayanmaktadır. Bu hekimlik uygulamaları, modern yaşamda meydana gelen yenilikler ve değişimler ile amacını ve özünü koruyarak gerçekleşmektedir. Geleneksel halk tıbbı günümüzde alternatif, tamamlayıcı ve bütüncül tıp gibi isimlerle nitelendirilmektedir. Kaynağını Şamanizm ve eski Türk inanç sisteminden almış olan Türk halk hekimliği sözlü kültür aracılığıyla nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır. Bu hekimliğe ait uygulamaları Van ve çevresinde gözlemlemek mümkündür. Van, geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, bu sebeple zengin bir halk hekimliği ve ocak kültürüne sahip olan önemli yerleşim yerlerinden biridir. Bölgede hâlâ ocaklık geleneği ve halk hekimliği uygulamaları halk tarafından kabul görüp, devam ettirilmektedir. Bu çalışmada yazılı ve sözlü kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda Van ve çevresinde var olan halk hekimliği uygulamalı halk bilimi bağlamında ele alınıp incelenmiştir. Halk hekimliğinin popüler kültürdeki yeri, kültür ekonomisine katkısı ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi (SOKÜM) bağlamında kültürel mirasın sürdürülebilirliğinin koruması konularına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Folk medicine considered to have emerged along with the onset of human history came into existence as human beings turned to individuals, spaces, or certain methods that were believed to have an attribute that cured diseases in primitive periods. In this direction, several rituals and practices emerged from the past to the present and were utilized for centuries. The geography, beliefs, history, traditions, customs, and cultural approaches of societies became effective in the formation of these practices that reached the present day through oral transfer. Folk medicine practices, the basis of which was laid by the attitudes adopted by primitive humans toward supernatural incidents, contributed to the birth of modern medicine as well. The folk medicine that is a part of the folk culture rests on the people's knowledge and experiences. Along with innovations and changes in modern life, folk medicine is practiced by still maintaining its objective and true essence. Today, traditional folk medicine is described by names such as alternative medicine, complementary medicine, and holistic medicine. The Turkish folk medicine that originated from Shamanism and the old Turkish belief system reached the present day upon being transferred from one generation to another via the oral culture. Observing its practices is possible in the province of Van and the surrounding region in Turkey. Van is one of the significant settlements that hosted numerous civilizations in the past and accordingly had a rich culture of folk medicine and healing hearth. The healing hearth tradition and folk medicine practices are still acknowledged and continued in the region. In this study, in light of the data collected from written and verbal resources, the folk medicine in Van and the surrounding region was addressed and analyzed in the context of applied folk science. The study covered the topics of the place of folk medicine in popular culture, its contribution to the cultural economy, and the protection of the sustainability of the cultural heritage in the framework of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (SOKUM).
Benzer Tezler
- Van hac folkloru
Pilgrimage folklore in the province of Van
UMUT BARTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Van Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN EREN
- Siirt'in Kurtalan ilçesinde halk hekimliği uygulamaları
Folk medicine practices in the Kurtalan town of Siirt
NERİMAN ALTINDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Van Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA BAŞ
- Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin barınma merkezlerindeki durumlarının Osmaniye Barınma Merkezi özelinde incelenmesi
An examination of Osmaniye Accommodation Center in order to examine the situation of Syrians under temporary protection status in accommodation centers
ZİYAD MONLAVELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEDAT YILMAZ
ÖĞR. GÖR. BERAT AKINCI
- Ratlarda parasetamol ile indüklenen karaciğer hasarına karşı çöven otu (Gypsophila bicolor) bitki ekstrelerinin koruyucu etkinliğinin araştırılması
Investigation of protective effects of gypsophila bicolor extracts agai̇nst paracetamole-induced liver damage in rats
AYŞE YENİLMEZ
Doktora
Türkçe
2024
BiyokimyaVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÇELİK
- Deprem sonrası geçici yapılanma döneminde inşa edilen yapıların iç mekan ergonomilerinin incelenmesi
Investigation of interior space ergonomics of structures built in the post earthquake reconstruction period
HAKAN KAAN SAKARYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM DOĞAN