Türkiye'de aşı karşıtlığı sosyal medya üzerinden nasıl yayılıyor?: Netnografi yöntemi ile aşı karşıtlığı ölçeği geliştirilmesi
How is anti-vaccine disposed through social media in Turkey? Development of anti-vaccine scale with netnography method
- Tez No: 802232
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KANTAŞ YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı sosyal medyanın aşı karşıtı düşünce üzerindeki etkisini analiz ederek aşı karşıtlığının boyutlarını tanımlamak; toplumdaki aşı karşıtlığı seviyesini belirlemek için bir ölçme aracı geliştirmektir. Gereç ve Yöntem: Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı çalışmanın ilk aşamasında instagram üzerinden aşı karşıtı paylaşımlar yapan ve en fazla takipçisi olan üç hesap netnografi yöntemi ile analiz edilmiş, ardından iki farklı grupla mülakat yapılmıştır. Nitel araştırma sonucu ortaya çıkarılan aşı karşıtlığının boyutları ve literatürdeki benzer çalışmalarda yer alan ifadeler dikkate alınarak bir ifade havuzu oluşturulmuştur. Seçilen ifadelerden oluşturulan anket formu pilot çalışma için 260 kişiye uygulanmış; elde edilen veriler SPSS paket programla analiz edilmiştir. Güvenirlik ve geçerliği test edilen veriler açıklayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Açıklanan faktör yapısının doğrulanması için 509 kişiye uygulanan ana çalışma sonuçları LISREL 8.7 ile analiz edilmiş ve doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulan verilerin faktör yükü belirlenmiştir. Son olarak geliştirilen ölçeğin boyutlarına ait güvenirlik ve geçerlik analizi yapılmıştır. Bulgular: Çalışmanın ilk aşamasında gerçekleştirilen nitel analiz neticesinde aşı karşıtlığının boyutları ortaya çıkarılmış; tanımlanan boyutlar üzerinden 5 faktör altında yer alan 35 ifadelik bir aşı karşıtlığı ölçeği oluşturulmuştur. Sonuç: Geliştirilen ölçek sayesinde aşı tereddütü/reddi ile aşı karşıtlığı faktörleri birbirinden ayrılmış; toplumdaki aşı karşıtlığı seviyesini ölçmek mümkün hale gelmiştir. Bu yönü ile bu çalışma Türkiye'de yapılan ilk aşı karşıtlığı ölçeği geliştirme çalışmasıdır. Toplumdaki aşı karşıtlığı seviyesinin belirlenmesi, aşı tereddütü sorunu ile mücadele için hazırlanacak eylem planlarına katkı sunacaktır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to define the dimensions of anti-vaccine sentiment by analyzing the impact of social media on anti-vaccine thought; is to develop a measurement tool to determine the level of anti-vaccination in the community. Materials and Methods: In the first stage of the study, in which qualitative and quantitative research methods were used together, three accounts that shared anti-vaccine posts on Instagram and had the most followers were analyzed by netnography method, and then interviews were conducted with two different groups. An expression pool was created by taking into account the dimensions of anti-vaccination, which was revealed as a result of the qualitative research, and the expressions in similar studies in the literature. The questionnaire form, which was created from the selected expressions, was applied to 260 people for the pilot study; The obtained data were analyzed with SPSS package program. The data whose reliability and validity were tested were subjected to explanatory factor analysis. In order to verify the explained factor structure, the results of the main study applied to 509 people were analyzed with LISREL 8.7 and the factor load of the data subjected to confirmatory factor analysis was determined. Finally, the reliability and validity analyze of the dimensions of the developed scale were performed. Results: As a result of the qualitative analysis carried out in the first stage of the study, the dimensions of anti-vaccination were revealed; An anti-vaccine scale consisting of 35 statements under 5 factors was created over the dimensions defined. Conclusion: Thanks to the developed scale, vaccine hesitancy/rejection and vaccine opposition factors were separated; It has become possible to measure the level of anti-vaccination in society. With this aspect, this study is the first study to develop an anti-vaccine scale in Turkey. Determining the level of anti-vaccination in the society will contribute to the action plans to be prepared to combat the problem of vaccine hesitancy.
Benzer Tezler
- Doğruluk-ötesi (post-truth) dönemde yalan haber (fake news) ve Covid-19 aşıları: Twitter etiketlerinde aşı karşıtı argümanlar üzerine bir sosyal ağ analizi
Fake news and Covid-19 vaccines in the post-truth era: A social network analysis on anti-vaccine arguments in Twitter hashtags
ÖMER DÖNMEZÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM YAŞIN
- Türkiye de uygulanan COVID 19 aşılarının yan etkileri hakkında sosyal medya üzerinden toplumsal duygu analizi
Communal sentiment analysis through social media on the side effects of COVID-19 vaccines applied in Turkey
HATİCE GÜLCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YEŞİM OK
- Türkiye'de aşı karşıtlığının sosyolojik boyutlarının incelenmesi
Investigation of sociological dimensions of anti-vaccination in Turkey
TARIK GÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyolojiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN DOĞAN
- Aşı karşıtlığına iletişimsel bir yaklaşım: Türkiye'de aşı karşıtı instagram hesapları örnekleri üzerine bir inceleme
A communicational approach to anti vaccination: An analysis of anti-vaccine account examples in Turkey
SİNEM UTANIR ALTAY
Doktora
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE AKTAŞ
- Aktör ağ teorisi bağlamında COVID-19 aşı karşıtlığı propagandasının sosyal ağ analizi
Social network analysis of COVID-19 anti-vaccine propaganda in the context of actor-network theory
EZGİ ÇAKIR