Türkiye ve dünya sağlık örgütü avrupa bölgesinde 2008-2019 tüberküloz verilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of 2008-2019 tuberculosis data in Turkey and the world HEALTH organization european region
- Tez No: 802521
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİRCAN KAYAASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: İnsidans, joinpoint regresyon, trend analizi, tüberküloz, tüberküloz direnci, verem, Incidence, joinpoint regression, trend analysis, tuberculosis, tuberculosis resistance
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Epidemiyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Amaç: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölgesindeki ülkeler ve Türkiye'deki 2008-2019 dönemindeki tüberküloz (TB) trendlerinin değerlendirilmesidir. Materyal ve Yöntem: DSÖ TB veri tabanının kullanıldığı çalışmanın istatistiksel analizi 4.9.0.0.Mart 2021 versiyonu Joinpoint Regresyon Analizi ile yapıldı. Bulgular: Tüberküloz dünyada tahmini 10 milyon yeni vaka ve yaklaşık 1.4 milyon ölümle 2019 itibariyle morbidite ve mortalitenin ilk 10 nedeninden biridir (1). DSÖ Avrupa Bölgesinden 50 ülkenin (2) yer aldığı 2008-2019 dönemine ait istatistiksel olarak anlamlı yeni TB vaka hızlarında yıllık azalma %-4,7'dir (40,7-24,3/100.000). 18 yüksek öncelikli ülkede (HPC) ise bu azalma %-4,9 (34,0-20,1/100.000) iken 18 HPC dışında kalan ülkelerde %-3,7 (6.5-4.2/100.000)'dir. Çoklu ilaca dirençli (ÇİD) bildirimlerinde ülkelerin dokuzunda (Beyaz Rusya %-6,4, Bulgaristan %-12,4, Estonya %-10,4, Gürcistan %-6,9, Kazakistan %-13,7, Letonya %-8,3, Litvanya %-6,0, Moldova %-5,6, Türkiye %-7,1) istatistiksel olarak anlamlı azalma eğilimi görüldü. Rusya'da istatistiksel anlamlı artış %+8,9 trendi gözlendi. Çok göç almış altı ülkenin yerel vakalarındaki azalma trendlerinde yıllık azalma oranı %-9 ile en yüksek Birleşik Krallık'taydı. Türkiye'de 2008-2019'de yeni TB vakalarında %-5,6'lik azalma gözlendi. Tüm yaş aralıklarındaki anlamlı azalma oranı en düşük 65+ yaş üstünde %-1,8'di. Erkek/kadın vaka oranı 1,6-1,3 arasında idi. Türkiye'nin mortalite azalma hızı %-11,2'de 1.4-0.4/100.000'di. Sonuç: 2008-2019'da DSÖ Avrupa Bölgesi ve 18 HPC ülkesinde yeni TB vakalarındaki azalma trendi TB programları için finansmanın sürdürülmesi, TB ilaçlarının tedariki, siyasi taahhüdün sağlanması, yaşlı ve hassas nüfuslara yapılan bakım hizmetleri ve özel programlar, işsizliğin azaltılması ile hızlı tanı testlerinin kullanılması gibi süreçlerle devam etmektedir. Ayrıca yetersiz enfeksiyon kontrolü, sosyal ve sağlık hizmetleri belirleyicilerindeki zayıflık, hızlı, ucuz ve erişilebilir tanı yöntemlerinin olmaması, yetersiz vaka takibi ve tedavi stratejileri ile coğrafi heterojenlik nedenlerine bağlı olarak ülkelere göre ÇİD vakalarında azalma ve artış mevcuttur. Göç alan ülkelerde yabancı kimlikli vakalara önleyici TB programı yapılmalıdır. Ayrıca ulusal tüberküloz programlarına yaşlı insanlar arasında aktif vaka bulmaya yönelik çalışmalar dahil edilmelidir.
Özet (Çeviri)
Aim: To evaluate tuberculosis (TB) trends in World Health Organization (WHO) European Region countries including Turkey in 2008-2019. Materials and Methods: Statistical analysis of the study using the WHO TB database was performed with Joinpoint Regression Analysis, version 4.9.0.0.March 2021. Results: TB is one of the top 10 causes of morbidity and mortality as of 2019, with an estimated 10 million new cases and approximately 1.4 million deaths worldwide (1). The annual decrease is statistically significant for new TB case rates in 2008-2019 at -4.7% among 50 countries (2) from WHO European Region. While this decrease is -4.9% (34.0-20.1/100.000) in 18 high priority countries (HPC), it is -3.7% (6.5-4.2/100.000) in countries other than 18 HPC. A statistically significant decreasing trend of Multi-drug resistant (MDR) notifications was observed among nine countries and a increasing one was in Russia. The annual reduction among local case reduction trends in six major immigrant receiving countries was highest in the United Kingdom, at -9%. Decrease at -5.6% was observed in new TB cases in Turkey. The lowest rate of significant reduction in all age ranges was -1.8% in those aged 65+. The male/female case ratio was 1.6-1.3. The mortality reduction rate in Turkey was -11.2%. Conclusion: Declining trend in study population in 2008-2019 continues through funding for TB programs, supply of TB drugs, political commitment, care and special programs for elderly and vulnerable populations, reduction of unemployment and rapid diagnostic testing. Moreover, changing trends in MDR cases is due to inadequate infection control, weakness in social and health care determinants, lack of rapid, inexpensive and accessible diagnostic methods, inadequate case follow-up and treatment strategies, and geographical heterogeneity. Preventive TB program should care cases with foreign identity in countries receiving immigrants. And finding active cases among older people should be included in national tuberculosis programs.
Benzer Tezler
- Serological investigation of peste des petits ruminants in lambs in Iraq-Kirkuk region
Irak–Kerkük bölgesinde kuzularda küçük ruminant vebası (pestedes petits ruminants ppr)'ın seroprevalansı
SARWAT KHORSHED RAHEEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Sağlık YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN KOZAT
- Farklı liderlik tarzları ve lidere duyulan güvenin örgütlerde meydana gelen iş kazaları üzerindeki etkisi
The impact of different leadership styles and trust in leader on occupational accidents in organizations
OKAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT KABAKCI
- Marmara Bölgesi'nin kırsal ve kentsel alanlarında PM10, PM2.5 konsantrasyonlarının yersel ve zamansal değişimi
Spatial and temporal variation of PM10 and PM2.5 concentrations at urban and rural sites of Marmara Region
ECE ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHATTİN İNCECİK
- Öncü madde varlığında n- nitrosodimetilamin (NDMA)ve trihalometan (THM) oluşumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of n-nitrosodimethylamine (NDMA) and trihalomethane (THM) formation in the presence of precursors
TUĞBA ÖZŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİKE GÜREL
- 1974-1999 yılları arasında Türkiye'deki tamamlanmış intiharların coğrafi yerleşim birimlerine ve cinsiyete göre dağılımı
The distribution of completed suicides in Turkey between 1974-1999 according to geographical residential units and gender
KAMİL ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK SAYIL