Taşınır kültür varlıklarının konu olduğu yabancı unsurlu uyuşmazlıklara uygulanacak hukuk
The law applicable to disputes involving movable cultural property with foreign element
- Tez No: 803214
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPER ÇAĞRI YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeni Usül ve İcra İflas Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Tarihe tanıklık eden ve günümüze kadar ulaşmış kültür varlıkları manevi değerleri nedeniyle hem ait oldukları toplum açısından hem de evrensel olarak büyük öneme sahiptir. Kültür varlıklarının korunması öncelikle savaş zamanlarında yağmalanan eserlerin bir ganimet, savaş tazminatı olarak görülmesi üzerine gündeme gelmiş; özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası bu nedenle 1954 tarihli Lahey Sözleşmesi düzenlenmiştir. Sonrasında yalnızca savaş zamanlarında değil barış zamanlarında da kültür varlıklarının korunması gerektiği kabul edilerek 1970 tarihli UNESCO Sözleşmesi ve ihracat kısıtlamalarına aykırı olarak ülke dışına çıkarılan veya çalınan kültür varlıklarının iadesi için 1995 tarihli UNIDROIT Sözleşmesi düzenlenmiştir. Kültür varlıklarının aidiyeti meselesinin ve korunmasının ulusal bir yükümlülük mü yoksa tüm insanlığın kültür mirasının parçası olarak görülerek tüm ülkelerin koruması altında mı olduğu evrensel ve milli kültür anlayışları çerçevesinde ele alınmıştır. Yalnızca uluslararası antlaşmalarla değil ulusal hukukta da kültür varlıkları yerini almıştır. Hangi varlıkların kültür varlığı olabileceği, devlet mülkiyetine veya özel mülkiyete konu olup olamayacağı ve ihracat kısıtlamaları ulusal hukukumuzda veya ulusal hukuklarda düzenlenmiştir. Kültür varlıkları birçok disiplinle ilgili olup hukuk açısından ceza hukuku, uluslararası hukuk, idare hukuku ve milletlerarası özel hukuka konu da olabilir. Çalışma, milletlerarası özel hukuk kapsamında yabancı nitelikteki taşınır kültür varlıklarının konu olduğu uyuşmazlıklara odaklanmaktadır. Taşınır kültür varlıklarının kolay taşınabilir olmaları ve manevi değerlerinin yanında ekonomik değerlerinin de yüksek olması, bu varlıkların kaynak ülkeyle sınırlı kalmayıp dünya çapında bir pazar oluşmasını ve yabancı unsurlu uyuşmazlıkların giderek artmasını kaçınılmaz kılmıştır. Kültür varlıkları bakımından zengin ülkelerden, bu mirastan yoksun ülkelere doğru yasa dışı akış, malik ile kültür varlığını satın alan iyiniyetli zilyet arasında yabancı unsurlu mülkiyet iddiasını gündeme getirir. Başta mülkiyete ilişkin olanlar olmak üzere, taşınır kültür varlıklarının konu olduğu uyuşmazlıklara uygulanacak hukuk milletlerarası özel hukuk çerçevesinde öncelikli dikkate alınması gereken temel meselelerle birlikte ele alınmıştır. Birçok hukuk sistemi kültür varlıkları için sıradan taşınır varlıklara uygulanacak hukuku dikkate almakta, bu durum her zaman hakkaniyetli sonuçlar vermemektedir. Alternatif bağlama kurallarının bu konuyu özel olarak düzenleyen hukuk sistemleri ele alınarak değerlendirilmesi, kültür varlıklarının hak ettiği değeri görmesi ve korunması açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Cultural properties, which bear witness to history and extanted to the present day, have great importance both for the society they belong to and universally due to their sentimantal value. The protection of cultural properties first came into question when the artefacts looted in war times were considered as booties and war reparations; especially after the Second World War, the 1954 Hague Convention was formed for this cause. Subsequently, it was agreed that cultural property should be protected not only in war times but also in peace times, and the 1970 UNESCO Convention and the 1995 UNIDROIT Convention were regulated for the return of cultural property stolen or taken out of the country in defiance of export restrictions. Ownership issue and whether the protection of cultural property is a national obligation or it is under the protection of all countries as part of the cultural heritage of all humanity has been discussed within the framework of international and national cultural understandings. Cultural properties have taken their part not only in international treaties but also in national law. It is regulated in terms of which properties can be cultural properties, whether they can be subject for state ownership or private ownership, and export restrictions in our national law or national law systems. Cultural property is related to many disciplines and also subject to criminal law, international law, administrative law and private international law. This study focuses on disputes related to foreign movable cultural property under private international law. The fact that movable cultural property is easily transportable and has a high economic value in addition to its sentimental value caused to be unavoidable that these properties are not limited to the country of origin, but a worldwide market has been created and that disputes with foreign elements are gradually increasing. The illegal flow of cultural heritage from countries rich in cultural heritage to countries deprived of this heritage brings up the claim of foreign ownership between the owner and the bona fide possessor who purchased the cultural property. The law applicable to disputes involving movable cultural property, especially disputes regarding ownership is discussed together with the basic issues that should be taken into consideration within the framework of private international law. Many legal systems take into account the law applicable to ordinary movable property for cultural property, which does not always provide equitable results. The evaluation of alternative conflict of laws by considering the legal systems that specifically regulate this issue is important to ensure that cultural properties are dignified and protected.
Benzer Tezler
- Türk hukukunda taşınır kültür varlığı koleksiyonculuğunun hukuki esasları ve denetimi
Legal principles and audit of movable cultural estate collection in Turkish law
CANAN KİPİCİ KÖKERER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ SANCAKDAR
- Türk idare hukuku kapsamında taşınır kültür varlıkları üzerindeki mülkiyet hakkı
Property right on movable cultural properties under Turkish administrative law
MERT ERDOĞAN
- Kültürel mirasın bir bileşeni olarak eğitim mirası: Trakya eğitim yapıları (1839-1923) ve korunmalarına yönelik öneriler
The heritage of education as a component of cultural heritage: Educational buildings in thrace (1839-1923) and recommendations for conservation
MERVE ARSLAN ÇİNKO
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- Tarihi pigmentlerin yapay zeka ile tespiti
Detection of historical pigments with artificial intelligence
BENGİN BİLİCİ GENÇ
Doktora
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ESKİCİ
DOÇ. DR. GAZİ ERKAN BOSTANCI
- Uluslararası ve ulusal hukuk kaynaklarında kültür ve tabiat varlıkları ile arkeolojik sit alanlarının korunması
Protectıon of archeologıcal sıtes wıth ınternatıonal and natıonal law resources wıth cultural and natural assets
FATMA BOZAN