Klasik Türk şiirinde akıl
Intellect in Classical Turkish poetry
- Tez No: 803394
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT AK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Şiirinde Akıl, Klasik Türk Şiiri, akıl, Türk şiiri, aklın işlevleri, aşk ve akıl, Intellect in Classical Turkish Poetry, Classical Turkish poetry, intellect, Turkish poetry, functions of the intellect, love and intellect
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Akıl insanı diğer canlılardan ayıran özelliğidir. İnsan varoluşunu onunla anlamlandırır, onunla düşünür, uygular ve eleştirir. Bundan dolayı aklın neliği konusu felsefe, kelâm, tasavvuf başta olmak üzere ilimlerin başlıca araştırma konularındandır. Klasik Türk şiiri 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar çok geniş bir coğrafyada hayat bulmuş, düşünsel yönü güçlü bir edebi etkinliktir. Farklı kültürlerden, farklı mesleklerden ve farklı mizaçlardan farklı dünya görüşüne sahip insanları çatısı altında toplamış büyük bir edebi faaliyettir. Aklın Klasik Türk şiirinde ele alınışı ise daha önce üzerinde çok çalışılmamış bir konu olarak görünmektedir. Bundan dolayı aklın Klasik Türk şiirinde ele alınışı çalışmanın ortaya çıkmasını sağlayan merak noktasıdır. Bu çalışmada Klasik Türk şiirinde aklın ele alınışı incelenmiştir. Akıl öncelikli olarak kavramsal açıdan ve ilimler açısından ele alınmıştır. Daha sonra Klasik Türk şiirinde incelenen metinlerde sıkça aklın işlevlerine ve aşkla ilişkisine değinildiği için akıl, işlevi ve aşkla ilişkisi bakımından ele alınmıştır. İşlevi açısından incelendiğinde aklın çıkarımsal ve sezgisel akıl olarak ele alındığı görülmüştür. Aşkla ilişkisi bakımından incelendiğinde ise aklın aşk karşısında aciz olduğu görülmüştür. Sonuç bölümünde ise aklın kullanım amacı ve yerine göre farklı şekillerde değerlendirilişi ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The intellect distinguishes humans from other living beings. Humans derive meaning of their existence through their intellect, thinking, applying, and critiquing with it. Hence, the nature of the intellect is a principal research subject in various fields, primarily philosophy, theology, and mysticism. Classical Turkish poetry, a highly intellectual literary activity, thrived across a vast geography from the 13th to the 19th century. It is a significant literary endeavor that brought together people with different cultures, professions, temperaments, and worldviews under its umbrella. However, the treatment of the intellect in Classical Turkish poetry appears to be a subject that has not been extensively studied before. Therefore, the exploration of the intellect in Classical Turkish poetry became the intriguing point that inspired this study. This work investigates how the intellect is addressed in Classical Turkish poetry. The intellect has been initially addressed conceptually and from the perspective of various disciplines. Later, as references to the functions of the intellect and its relationship with love are frequently found in the texts of Classical Turkish poetry, the intellect has been examined in terms of its functions and its relationship with love. When examined in terms of function, it has been observed that the intellect is considered as both deductive and intuitive. As for its relationship with love, the intellect appears to be helpless in the face of love. In the conclusion section, the varying evaluations of the intellect based on its usage purpose and context are discussed.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde peri
Fairy in classical Turkish poetry
AYNUR ŞANLITÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE GÖKCAN
- Klasik Türk şiirinde nefs
Soul in classical Turkish poem
İLYAS KAYAOKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Divan şiirinde rind ve zahid portresi: Ahmet Paşa, Fuzuli, Baki, Nef'i, Nedim, Şeyh Galip Divanlarında
Rind and zahid within classic poetry
ÖZGÜR ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. FERİDUN GÜVEN
- Yeni Türk şiirinde dağ (1860-1908)
Mountain in modern Turkish poetry (1860-1908)
BİROL BULUT
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ DAŞCIOĞLU
- Arûz tasarrufları bağlamında üçüncü Murâd Dîvânı (1-500. şiir)
Third Murâd's Dîvân in the context of Arûz applications (1-500. poem)
ELİFNUR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ BAYRAM