3-4 yaş çocuklarının öz düzenleme becerisinde beslemeye ilişkin ebeveynliğin rolü
The role of feeding parenting on the self regulation skills of 3-4 year old children
- Tez No: 804124
- Danışmanlar: PROF. DR. TELAT GÜL ŞENDİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Öz düzenleme becerisi, öğrenmeyi, değişen durumlara tepki vermeyi ve tepkilerin düzenlenmesini, kısaca günlük yaşama uyum sağlamayı kolaylaştırmakta, bu nedenle gelişim sürecinde önemli bir faktör olarak görülmektedir (Posner ve Rothbart, 2000; Shonkoff ve Phillips, 2000). Bu önemi göz önüne alındığında, öz düzenleme becerisinin öncüllerini incelemek önem kazanmaktadır. Bu çalışma kapsamında, yaşamın erken dönemlerinde öz düzenleme üzerinde etkisi olduğu bilinen ebeveynlik kavramına odaklanılmıştır. Ebeveynliğe alan spesifik olarak bakmanın önemi ve ebeveyn çocuk ilişkisinde besleme bağlamının yeri düşünülerek, bu çalışma kapsamında ebeveynliğin besleme bağlamına ve öz düzenleme becerisiyle olan ilişkisine odaklanılmıştır. Çalışmanın birinci aşamasında, ebeveynlerin çocuklarını beslerken sahip oldukları hedefleri belirlemeye yönelik bir değerlendirme aracı geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın ikinci aşamasında, geliştirilen ölçüm aracı kullanılarak, Steinberg ve Darling (1993) tarafından ileri sürülen Bütünleştirici Ebeveynlik Modeli'nin beslemeye özgü ebeveynlik bağlamında sınanması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, öncelikle ebeveyn besleme tutumları ile genel ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ardından ebeveynlerin çocuklarını beslerken sahip oldukları hedefler ile çocuğun öz düzenleme becerisi arasındaki ilişkide ebeveyn besleme uygulamalarının aracı rolünün incelenmesi hedeflenmiştir. Son olarak, çalışmanın bir diğer amacı ebeveyn besleme uygulamaları ile çocuğun öz düzenleme becerisi arasındaki ilişkide ebeveyn besleme tutumlarının düzenleyici etkisini incelemektir. Çalışmanın birinci aşamasında, 3-6 yaş arası çocuğu olan 18 anneyle odak grup görüşmeleri yapılmış, elde edilen verilere içerik analizi yapılarak oluşturulan maddeler ve literatürdeki çalışmalardan çıkarılan maddeler bir araya getirilerek bir madde havuzu oluşturulmuştur. Son hali verilen 50 maddelik ölçek için yapılan geçerlik güvenirlik çalışmalarına yaşları 24-50 (M=34.05, SD=4,39) arasında değişen 244 anne katılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, ölçeğin, Sosyoduygusal gelişim, Doyurma ve Bedensel sağlık hedefi olmak üzere üç faktörden oluştuğunu ortaya koymuştur. Bu faktörler için yapılan güvenirlik analizleri, Cronbach alfa katsayılarının sırasıyla .91, .88 ve .84 olduğunu göstermiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında annelerden demografik bilgileri, çocuklarını besleme hedefleri, çocuklarını beslerken kullandıkları uygulamalar ve tutumlar ile çocuklarının öz düzenleme becerilerini değerlendirmek için olan bir ölçek bataryasını doldurmaları istenmiştir. Sonuçlar, genel ebeveyn tutumları ile ebeveyn besleme tutumlarının birbirinden farklılaştığını göstermektedir. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını beslerken sahip olduğu bedensel sağlık hedefiyle çocuğun öz düzenleme becerisi arasında yemek için ve sağlık için kısıtlama davranışlarının aracı rolünün olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra yiyeceğin ödül olarak kullanılması ile öz düzenleme arasındaki ilişkide izin verici besleme tutumunun, model olma ve izleme ile öz düzenleme arasındaki ilişkide ise ihmalkar besleme tutumunun düzenleyici rolü anlamlı bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Self-regulation skills are seen as an important factor in the developmental process, as they facilitate learning, responding to changing situations, regulating responses, and adapting to daily life (Posner and Rothbart, 2000; Shonkoff and Phillips, 2000). Given this importance, it is crucial to examine the precursors of self-regulation skills. In this study, the focus is on the concept of parenting, which is known to have an impact on self-regulation in the early stages of life. Considering the importance of looking specifically at parenting and the place of the feeding context in the parent-child relationship, this study focuses on the relationship between parenting in the feeding context and self-regulation skills. In the first stage of the study, an assessment tool aimed at identifying the goals parents have when feeding their children is being developed. In the second stage, the developed measurement tool is used to test the Integrative Parenting Model proposed by Steinberg and Darling (1993) in the feeding-specific parenting context. In this context, the aim is firstly to evaluate the relationship between parent feeding attitudes and general parenting attitudes. Then, the aim is to examine the mediating role of parent feeding practices in the relationship between the goals parents have when feeding their children and the child's self-regulation skills. Finally, another aim of the study is to examine the regulatory effect of parent feeding attitudes on the relationship between parent feeding practices and the child's self-regulation skills. In the first stage of the study, focus group interviews were conducted with 18 mothers who had children between the ages of 3 and 6. A pool of items was created by combining the items obtained from the content analysis of the data and the items derived from the literature review. A total of 244 mothers with ages ranging from 24 to 50 (M=34.05, SD=4.39) participated in the validity and reliability studies conducted for the 50-item scale. Exploratory factor analysis revealed that the scale consisted of three factors: socio-emotional development, feeding, and physical health. The reliability analyses conducted for these factors showed that the Cronbach's alpha coefficients were .91, .88, and .84, respectively. In the second stage of the study, mothers were asked to complete a battery of scales to assess their demographic information, feeding goals for their children, feeding practices and attitudes, and their children's self-regulation skills. The results showed that general parenting attitudes and feeding attitudes of parents differed from each other. Additionally, it was found that there was a mediating role of restrictive feeding behaviors for health and eating between parents' physical health goals while feeding their children and their children's self-regulation skills. Moreover, permissive feeding attitudes in the relationship between using food as a reward and self-regulation, and neglectful feeding attitudes in the relationship between modeling and monitoring and self-regulation were found to have regulatory roles. The findings were discussed in the light of relevant literature.
Benzer Tezler
- Etkileşimli Kitap Okuma Programı'nın 5 yaş çocuklarının eleştirel düşünme ve bakış açısı alma becerisine etkisi
The effect of Interactive Book Reading Program on 5-year-old children's critical thinking and perspective taking skills
ESRA ERGİN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP FULYA TEMEL
- Öz düzenleme eğitim programının çocukların öz düzenleme ve öğrenme becerilerine etkisi
The effect of the self-regulation education program on children's self-regulation and learning skills
BAHAR GÜMRÜKÇÜ BİLGİCİ
- Eine didaktisch- komparatistische annäherung an die phänomene ' empathie, identitätsuche und fremdverstehen' in der kinder-und jugendliteratur: dargestellt an den werken , von Canan Tan's „Eroi̇nle Dans' und Renate Welshs „Dieda oder das fremde Kind'
Renate Welsh'in 'Dieda oder das fremde Kind„ ve Canan Tan'ın 'Eroinle Dans„ adlı eserlerinde çocuk ve gençlik yazını bağlamında ‚ 'empati, kimlik arayışı ve yabancılaşma„ ' kavramlarına öğretbilimsel bir yaklaşım
ZEYNEP TEKİN MEDENİ
Doktora
Almanca
2017
Alman Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAVİDAN ÇÖLTÜ İMREN
- Öz-düzenleme eğitim programının 5-6 yaş çocuklarında zihin kuramı, öz-düzenleme ve sosyal yetkinlik becerilerine etkisi
The effect of the self-regulation education program on the theory of mind, self-regulation and social competence skills in 5-6 years old children
EZGİ DÜLGER CEYLAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASİYE İVRENDİ
- 4-6 yaş çocuklarının davranışsal öz düzenleme becerileri ile öz bakım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of behavioral self-regulation skills and self-care skills of 4-6 years old children
BURCU BİLĞİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP DEMİRİZ