Sümmanî'nin şiirlerinde tasavvufi unsurlar
Sufistic elements in the poems of Âşık Sümmani
- Tez No: 804581
- Danışmanlar: PROF. DR. KÂMİL VELİ NERİMANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Tez çalışmasında 19. asırda yaşamış olan âşık edebiyatının mümtaz şahsiyetlerinden Âşık Sümmânî'nin şiirlerinde geçen tasavvufi unsurlar ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışma, giriş ve sonuç hariç dört bölümden müteşekkildir. Birinci bölümde âşık edebiyatı incelenerek âşık edebiyatının temel özellikleri, halk edebiyatındaki yeri ve klasik edebiyata tesirleri anlatılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde Âşık Sümmânî'nin hayatı, âşıklığa başlaması, tesirinde kaldığı şahsiyetler, sevgilisi Gülperi'yi aramak için yaptığı seyahatler, karşılaşma yaptığı âşıklar anlatılmıştır. Yine bu bölümde şairin şiirlerinin şekil ve muhtevası üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, Sümmânî'nin şiirleri şekil ve muhteva yönünden incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise tasavvuf konusu açıklanarak Âşık Sümmânî'nin şiirlerinin bulunduğu kaynaklar incelenip tasavvufi içeriği olan beyit ve dörtlükler derlenmiştir. Bu şiirlerde geçen tasavvuf içerikli kelimelerin sözlük anlamları verilerek kelimeler Kur'an-ı Kerim, hadis-i şerifler ve tasavvufî terminolojiye uygun olarak açıklanmaya çalışılmış dörtlükler yorumlanarak anlamları verilmiştir. Çalışmada badeli âşıklarımızdan olan Sümmânî'nin şiirlerinde geçen irfana ait unsurlar incelenmiş, onun beşerî aşk ocağında olgunlaşarak evrildiği ilâhî aşka ait duygularına ve arifane söyleyişlerine değinilmeye çalışılmıştır. Sümmânî'nin şiirlerinde geçen didaktik nasihatler ve lirik duygular incelenerek âşığın duygu ve düşünce dünyasını zenginleştiren manevi dinamikler üzerinde durulmuştur. Yaşadığı dönemde çok sevilerek“Sümmânî Baba”unvanıyla anılmasının sebepleri anlatılmaya çalışılmıştır. Âşıklık geleneğinde önemli bir yere sahip olan“Sümmânî Ağzı”ekolünün oluşmasına katkıları, döneminde yaşayan ve başta torunları olmak üzere kendisinden sonra gelen genç âşıklara tesirleri üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the thesis study, the sufistic elements in the poems of one of the distinguished figures of the Minstrel Literature, Âşık (minstrel) Sümmânî, who lived in XIX. century, were tried to be discussed. The study constitutes four parts except for introduction and conclusion. The first part is aimed to explain the essential features of minstrel literature, its place in folk literature and its effects on the classic literature, by examining the minstrel literature which Âşık Sümmani was a member of. In the second part, Âşık Sümmânî's life, his beginning to become a minstrel, people who affected him, his travels for searching his beloved Gülperi, his minstrel opponents for the call-and-response duets, are demonstrated. Again, in this part, form and content of the poet's poems are discoursed. In the third part Sümmânî's poems were examined in terms of form and content. In the fourth part, the subject of Sufism is explained and the sources that contained Âşık Sümmânî's poems were examined and the couplets and quatrains with sufistic content were compiled. By giving the dictionary meaning of the words with sufistic content in these poems, the words were tried to be explained in accordance with the Qur'an, hadiths and mystical terminology, and the meanings were given by interpreting the quatrains. In this study, we tried to address the Sümmânî's emotions on divine love in which matured and evolved from his human love hearth and his wise sayings by examining elements of lore in the holy drunk minstrel Sümmânî's poems. We tried to examine the didactic sermons and lyric emotions in Sümmânî's poems which reach to the people from the tongue of a hearts' person's and derives from his heart. It has been tried to explain the reasons why he was loved and known with the title of“Sümmânî Baba (father)”during his lifetime. His contributions to the formation of the“Sümmânî Dialect”school, which has an important place in the tradition of minstrels, and its effects on the young minstrels who lived in his period and who came after him, especially his grandchildren, were emphasized.
Benzer Tezler
- Âşık sümmânî'nin şiirlerinde dinî ve tasavvufî motifler
Mystical and religious motifs in the poems of AşIk Sümmani
ERDİNÇ BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinYozgat Bozok ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEZAİ BEKDEMİR
PROF. DR. VAHİT GÖKTAŞ
- Aşık Sümmani'nin deyişlerinde dini ve sosyolojik içerik
In with words minstrelL Summani, sociological and religious content
ARİFE BAYOĞLU
- Âşık şiirinde hayvan sembolizmi
Animal symbolism in minstrel poetry
BESİME BESTE KEÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUĞRUL BALABAN
- Sümmani'nin hayatı ve tavrı
The Life and the manner of Sümmani
EMSAL GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. ŞENEL ÖNALDI
- Âşık Hüseyin Sümmânîoğlu üzerine bir monografi
Başlık çevirisi yok
ŞEHHALİL BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA