Kırmızı lahananın (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) parşömen üretiminde doğal boyar madde olarak kullanımının araştırılması
Investigation of the use of red cabbage (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) as a natural dyestuff in parchment production
- Tez No: 805416
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF ESER BAYRAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deri Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, Leather Engineering, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Parşömen, çeşitli hayvan derilerinden üzerine yazı yazılması için üretilen en eski yazı gereçlerinden biridir. Milattan önceki zamanlardan beri gerek geleneksel gerekse daha modern sayılabilecek kimyasallarla üretimi ve kullanımı devam etmektedir. Geleneksel üretim modelinde deriler kireçle işleme sokulduktan sonra kıl tabakasından arındırılıp, kazıma yöntemi ile temizlenmektedir. Literatüre bakıldığında parşömen üretiminde farklı reçeteler ile benzer süreçlerde üretim yapıldığı görülmüştür. Tarihte parşömenin ilk kullanım yerleri genel olarak dini metinlerin yazımı olmuştur. Bu el yazmalarının önemini ve değerini belirtmek amacıyla da parşömeni çeşitli renklere boyama yöntemine gidildiği bilinmektedir. Bu tez çalışmasında, parşömenin üretimi esnasında kırmızı lahana (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) bitkisinden elde edilen doğal boya ile çeşitli mordan kimyasalları kullanılarak renklendirme özellikleri incelenmiştir. Tez çalışmasında kuzu derileri kullanılmıştır. Bu deriler dört gruba ayrılmıştır. Birinci grup, kontrol grubu olarak mordan kullanılmadan boyanmıştır, ikinci grupta mordan olarak, potasyum alüminyum sülfat, üçüncü grupta bakır sülfat, dördüncü grupta ise demir sülfat kullanılmıştır. İşlem gerçekleştirilen tüm derilere fiziksel testler uygulanmıştır. Sırasıyla bu testler; Kalınlık tayini (TS EN ISO 2589), Kopma dayanımı ve uzama tayini (TS EN ISO 3376), Tek Kenar Şerit Yırtılma Testi (TS EN ISO 3377-1), Çift Kenar Şerit Yırtılma Testi (TS EN ISO 3377-2), Sırça Dayanımı ve Gerilebilirlik ve Bilye Patlama Tayini (TS EN ISO 3379), Su ile lekelenmeye karşı renk haslığı testi (TS EN ISO 15700), Renk ölçüm testi, Konica Minolta CM-3600d marka spektrofotometresi (Kurum içi metot), Yaşlandırma testi (TS EN ISO 17228), Büzülme sıcaklığı testi (TS EN ISO 3380) ve Deride Ph tayini (TS EN ISO 4045) şeklindedir.. Gerçekleştirilen testlerin sonuçları istatiksel olarak Design-Expert programında ANOVA analiz sistemine göre değerlendirilmiştir. Çıkan sonuçlara göre doğal boyar madde olarak kullanılan kırmızı lahana ekstraktının, parşömeni boyamada başarıya ulaştığı gözlemlenmiştir. Bununla beraber, doğal boyar madde ile birlikte kullanılan farklı mordanların, renk sonuçlarına ve fiziksel özelliklerine etkilerinin de birbirilerinden farklı olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Parchment is one of the oldest writing instruments produced for writing on various animal skins. It has been produced and used with both traditional and more modern chemicals since BC. In the traditional production model, after the skins are treated with lime, they are cleared of the hair layer and removed by scraping method. When the literature is examined, it has been seen that the production of parchment is made in similar processes with different recipes. The first places of use of parchment in history were the writing of religious texts in general. It is known that the method of dyeing the parchment in various colors was used to indicate the importance and value of these thesis. In this thesis, the coloring properties of the parchment were investigated by using natural dye obtained from the red cabbage (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) plant and various mordant chemicals during the production. Lamb skins were used in the thesis study. These skins are divided into four groups. The first group was dyed without using mordant as the control group, potassium aluminum sulfate was used as the mordant in the second group, copper sulfate was used in the third group, and iron sulfate was used in the fourth group. Physical tests were applied to all treated parchment. These tests are respectively; Thickness determination (TS EN ISO 2589), tensile strength and elongation determination (TS EN ISO 3376), single edge tear test (TS EN ISO 3377-1), double edge tear test (TS EN ISO 3377-2), distension and strength of surface determination (TS EN ISO 3379), color fastness to water spotting (TS EN ISO 15700), color measurement test (in-house method), aging test (TS EN ISO 17228), shrinkage temperature test (TS EN ISO 3380) and determination of pH in the leather (TS EN ISO 4045). The results of the tests were evaluated statistically in the Design-Expert program according to the ANOVA analysis system. According to the results, it has been observed that the red cabbage extract, which is used as a natural dyestuff, has been successful in dyeing parchment. However, it has been observed that the effects of different mordants used with natural dyestuffs on color results and physical properties are different from each other..
Benzer Tezler
- Kırmızı lahananın (Brassica oleracea var.capitata f.rubra) toplam fenolik madde ve antioksidan aktivitesi üzerinde pH ve ekstraksiyon süresinin etkisi
The effect of pH and extraction time on total phenolic and antioxidant activity of red cabbage (Brassica oleracea var.capitata f.rubra)
AYE ŞEYHAHMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
KimyaSakarya ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KÜÇÜKİSLAMOĞLU
- Kırmızı lahana (Brassica oleracea L. var. capitata f. rubra) bitkisinin antimikrobiyal, dna koruyucu ve sitotoksik aktivitesinin araştırılması
Investigation of antimicrobial, dna protective and cytotoxic activity of red cabbage (Brassica oleracea L. var. capitata f. rubra) plant
HOUDA ALANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyolojiGaziantep ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZASLAN
DOÇ. DR. IŞIK DİDEM KARAGÖZ
- Ağır metal bulaşık topraklarda bazı Brassicaceae türlerinin fitoremediasyon potansiyellerinin belirlenmesi
Determination of fitoremediation potentials of some Brassicaceae species in soils with heavy metal contamination
TAMMAM ISMAIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN ERSİN AKINCI
- Kırmızı lahana (brassica oleracea Var. Capitata f. Rubra) ve soğan kabuğu (Allium cepa) ekstraklarıyla değişik kumaş türlerinin boyama özelliklerinin incelenmesi
Dyeing properties of varium fabrics with the extract of red cabbage (Brassica oleracea Var. Capitata f. Rubra) and onion shell (Allium cepa)
NUR SEMİN AKBAY
- Erzurum koşullarında kırmızı lahana (Brassica oleracea L. var. rubra) ve marul (Lactuca sativa L.) birlikte yetiştiriciliğinin bitki gelişimi, verim ve alan eşdeğer oranı üzerine etkisi
Effect of intercropping system on yield, plant growth and land equivalent ratio of red cabbage (Brassica oleracea L. var. rubra) and lettuce (Lactuca sativa L.) in the Erzurum conditions
SERPİL TIRAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatAtatürk ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK EKİNCİ