Türev araçların risk yönetimi, karlılık ve firma değerine etkisi kimya, ilaç, petrol, lastik ve plastik sektörü uygulaması
The impact of derivative instruments on risk management, profitability and firm value chemical, pharmaceutical, petroleum, rubber and plastic products industry application
- Tez No: 806188
- Danışmanlar: PROF. DR. CİHAN TANRIÖVEN, PROF. DR. ARIKAN TARIK SAYGILI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Küreselleşen dünya pazarlarında firmaların karşılaştıkları riskler de artış göstermiştir. Finans dışı sektörler karşılaştıkları bu riskleri yönetmek amacıyla vadeli işlemler piyasasına yönelebilmektedir. Firmaların türev araçları etkin kullanabilme becerisi maliyetlerini azaltıcı etki edebilmekte, karlılığını artırabilmekte, risk yönetim sürecini güçlendirebilmekte ve firma değerini de doğrudan veya dolaylı yoldan etkileyebilmektedir. Son yıllarda hem Dünya'da hem de Türkiye'de yaşanan birçok gelişme fiyat ve kur oynaklıklarını arttırmış, küresel ticareti ve finans piyasalarını olumsuz yönde etkilemiştir. Ülkemizde ithalat oranı en yüksek olan sektörlerden birisi olması ve bundan dolayı birçok riske maruz kalması sebebiyle Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik sektörü örneklem olarak seçilmiştir. Türev araç kullanmanın firmaların risk yönetiminde, karlılığında ve firma değerinin artmasında etkili olup olmadığını ölçmek amacıyla sektörde yer alan firmaların 2016-2021 yılları arasında çeyrek dönemlik finansal raporlarından elde edilen veriler panel veri analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada pandemi dönemi de dikkate alınmış olup araştırma bulgularına göre firmaların pandemi döneminde türev araç kullanma eğilimlerinde değişme olmadığı gözlenmiş; salgın döneminden sonra türev araç kullanmaya başlayan veya kullanmayı bırakan firma olmadığı tespit edilmiştir. Ampirik sonuçlara göre ise türev araç kullanımı cari oranı ve asit test oranını azaltması; kur riski ve toplam borç oranını artırması sebebiyle riskliliği artırmıştır. Ayrıca karlılık göstergelerinden olan aktif karlılık üzerinde negatif etkisi görülmüş hem diğer faaliyetlerden giderleri hem de diğer faaliyetlerden gelirleri artırdığı gözlenmiştir; bundan hareketle karlılık üzerinde negatif etkisinin daha güçlü olduğu çıkarımına ulaşılmıştır. Türev araç kullanmanın firma değeri üzerinde ise herhangi bir etkisi bulunamamıştır. Çalışma bulgularından hareketle firmaların doğru türev aracı kullanmadıkları tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bir diğer bulgu ise yaşanan yüksek enflasyon döneminde firmaların esas faaliyet dışı yatırımlara yönelmiş olmasıdır, bununla ilgili politika çalışmalarının yapılması gerekliliğine değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
With globalization of markets international risks that companies faced with have increased. To manage those risks firms may prefer to make futures transactions. Knowledge of firms about derivatives and skills to use derivatives effectively can increase firm value, firm profitability and finally can be useful to manage risk. In recent years, many developments both in the World and in Turkey have increased price and exchange rate volatility, also negatively affected global trade and financial markets. Due to the fact that it is one of the sectors with the highest import rate in our country and is therefore exposed to many risks, the Chemical, Pharmaceutical, Petroleum, Rubber and Plastic Industry have been selected as sample. The data obtained from quarterly financial reports of companies in the Chemical Pharmaceutical Petroleum Rubber and Plastic Industry between 2016-2021 were examined by panel data analysis method in order to measure whether using derivative instruments is effective in the risk management, profitability and firm value. In the research also pandemic effect on using derivative instruments was examined. According to the research findings, company's tendency to using derivative instruments haven't changed in pandemic period in other words there is no company which stopped to use derivatives or start to use derivatives. Moreover, empirical results revealed that using derivatives reduces acid-test ratio, current ratio and enhances total debt ratio, exchange risk ratio so basically using derivatives increases risk of firms. In addition, derivative instruments have negative effect on ROA on the other hand using derivatives increases both other income from operating activities and other expense from operating activities which means that derivatives decreases firms financial performance. Finally, it has not been found that using derivative instruments has any effect on the value of the company. Based on the findings of the study, it has been determined that the companies do not use the correct derivative instruments. Another finding obtained from the study is that during the period of high inflation experienced, firms turned to non-operating investments, and the necessity of conducting policy studies related to this was mentioned.
Benzer Tezler
- Türkiye'de risk yönetimi ve türev araç kullanımı BİST 30 araştırması
Derivative financial instruments and financial risk management in Turkey to use application BIST 30
TALHA KABÜKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİT KARAHAN
- Financial risk management, a research on derivatives usage by registered corporations of İstanbul Stock Exchange
Finansal risk yönetimi, Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin türev ürünleri kullanımı üzerine bir araştırma
NİHAN DALGIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
EkonomiYeditepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRSEL PİRİM
- Borsa İstanbul imalat sanayi sektörüne kayıtlı firmaların finansal risk yönetimlerinde türev ürün kullanımı ve belirleyicileri
Derivative usage and determinants in financial risk management of registered corporations in Borsa İstanbul manufacturing sector
CENGİZ GÜÇVER
Doktora
Türkçe
2018
Bankacılıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ÇANKAYA
- Havayolu işletmeciliğinde yakıt maliyetleri ve yönetimi
Management of fuel costs in aviation industry
BATUĞHAN KARAER