Geri Dön

Kentsel ulaşım planlamasında erişebilirliğin kullanılmasına yönelik bir model önerisi

A model proposal for using accessibility in urban transportation planning

PDF İndir

  1. Tez No: 807625
  2. Yazar: MURAT SEÇKİN PUYAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE KIRAN ÇAKIR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Ulaşım, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Transportation, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Kentsel ulaşım planlamasına yönelik araştırmalarda demografik özellikler, gelir düzeyi, kişi başına düşen araç sayısı gibi sayısal veriler kullanılarak değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu değerlendirmelerden hareketle tasarlanan dönemler için geliştirilen öngörüler ile geleceğe yönelik durum analizleri gerçekleştirilmektedir. Böylelikle mevcut durumdaki sorunların ve gelecekte olması muhtemel kentsel ulaşım problemlerinin çözüm yolları aranmaktadır. Ancak her ne kadar toplanan bilgiler gerçeği mümkün olduğu kadar yansıtsa da kentsel gelişime bağlı olarak arazi kullanımları farklılıklar göstermekte ve yol ağları yayılarak değişebilmektedir. Kentsel ulaşım planlaması, sürekliliği olan, değişen koşullara göre yenilenmesi gereken döngüsel bir süreçtir. Bu nedenle, kentsel gelişim ile kentsel ulaşım planlama sürecinin koordinasyonu zorlaşmaktadır. Bazı durumlarda, tahminler sonucunda üretilen çözümler, kentsel ulaşım sorunlarına yeterli derecede cevap verememektedir. Bu durumun nedeni, kentsel ulaşım planlamasının, kentsel ölçekte yapılan her plan kademesinde yeterli ölçüde ele alınmamasından kaynaklanmaktadır. Mekânsal planlamanın yapıldığı her ölçekte ulaşım planlamasının da yapılması gerekmektedir. Özellikle küçük ve orta ölçekli kentlerin gelişmelerine bağlı olarak artabilecek ulaşım ve trafik problemlerinin yaratabileceği olumsuz etkilerini henüz başlamadan belirlemek ve önlem alabilmek için kentsel ulaşım planlarının farklı bakış açılarıyla hazırlanması gerekmektedir. Sürdürülebilir ulaşım parametrelerinin kentsel ulaşım planlama sürecine dahil edildiği geçerli ve ortak bir planlama anlayışı ise bulunmamaktadır. Bu nedenle, çalışmanın temel amacı; bu tür kentler için yapılması planlanan kentsel ulaşım planlama süreci ile sürdürülebilir ulaşım parametrelerinin bütünleştirilmesidir Çalışmada, bütünleştirme, sürdürülebilirliğin ölçülebilir ulaşım parametrelerinden“erişebilirlik”parametresinin dahil edilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Böylece, hem mekânsal planların yapıldığı her ölçekte kentsel ulaşım planlarının geliştirilmesi sağlanabilecek, hem de sürdürülebilir ulaşım sağlanarak yeni ve özgün bir planlama yaklaşımı oluşturulabilecektir. Özellikle küçük ve orta ölçekli kentlerin ulaşım planlamalarında kullanılması hedeflenen model ile yapılacak sürdürülebilir kentsel ulaşım planlama yaklaşımının sürdürülebilir kentsel gelişimlerine de katkı sunması hedeflenmektedir. Sürdürülebilirliğin diğer ölçülebilir ulaşım parametrelerinin olup olmadığı veya eklenip eklenemeyeceği farklı bir araştırma konusu oluşturacağından, çalışmada kapsam dışı bırakılmıştır. Bu nedenle, modelin ölçülebilir diğer parametreler ile geliştirilmesinin mümkün olabileceği öngörülmektedir. Kentsel ulaşım planlama sürecinin en önemli aşamaları yolculukların oluşturma ve oluşturulan yolculukların dağıtılması aşamalarıdır. Diğer aşamalar ise ilk aşamadaki veriler kullanılarak belirlenmektedir. Bu nedenle, çalışmada sadece bu iki aşama ele alınmaktadır. Erişebilirlik parametresi, ilgili aşamalara arazi kullanımı ve ulaşım ilişkisi çerçevesinde dahil edilmektedir. Daha sonra mevcut/olası yolculuk oluşumlarında sürdürülebilir ulaşım türlerinden seçilecek herhangi birinin kullanılabilmesi için aynı yol kapasitesinde bu yolun oluşturulabilme olanakları belirlenmekte ve çalışmanın modeli kurgulanmaktadır. Çalışmada, sürdürülebilir kentsel ulaşım planlamasına ilişkin önerilen model, örneklem alanda, orta ölçekli bir kent olan Edirne kentinde uygulanmıştır. Uygulamada, öncelikle kentin mevcut verilerine bağlı olarak ileriye dönük kentsel ulaşım planlaması için yolculuk oluşturma ve dağılım aşamalarına yönelik hesaplamalar yapılmıştır. Yapılan bu hesaplamalara sürdürülebilirliğin“erişebilirlik”parametresi dahil edilmiştir. Parametrenin dahil edilmesinde Hansen Modeli kullanılmıştır. Yeniden yapılan hesaplamaya bağlı olarak yolculuklar oluşturulmuş ve Trafik Analiz Bölgeleri (TAB'lar) ile ilişkisi kurulmuştur. Daha sonra kentin önemli bir taşıt yolu olan Talatpaşa Caddesi'ndeki iki kavşak arasında mevcut yolda yol üstü bisiklet yolu yapılması durumunda yolun kapasite değişikliği hesaplanmıştır. Mevcut ve ileriye yönelik yolculukların oluşturulmasında sürdürülebilir ulaşım türlerinden biri olan bisiklet nedeni ile hesaplamalarda ek bir yük getirmediği belirlenmiştir. Ek yük getirmemesi durumunda, kentin sürdürülebilir ulaşımına da katkı sağlamasına olanak verilmektedir. Çalışmada, Edirne kentinin tüm Trafik Analiz Bölgeleri belirlenip, hesaplamaları yapıldığından; kentin diğer taşıt yollarının ek yük durumları hesaplanabilmektedir ancak çalışmada kapsam dışında bırakılmıştır. Model, tüm küçük ve orta ölçekli kentlerin kentsel ulaşım planlamalarında kullanılabilecektir. Beş bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde; konu ile ilgili yapılan çalışmalar, çalışmanın amacı, kapsamı ve sınırlılıkları belirlenmektedir. İkinci bölümde çalışma ile ilgili kavramsal çerçeve açıklanmaktadır. Kentsel ulaşım planlamasında kullanılan modeller; bu modeller arasında günümüzde en çok kullanılan Dört Aşamalı Kentsel Ulaşım Planlaması (DAKUP) modeli, arazi kullanımı ile ulaşım ilişkisi; yolculuk oluşturma-dağılımı modelleri ve erişilebilirlik teorisi kavramsal olarak ele alınmaktadır. Üçüncü bölüm; sürdürülebilir kentsel ulaşım planlaması ve kent içi yollardaki kapasitenin belirlenmesine ilişkin amaç, kriter ve parametrelerin incelendiği bölümdür. İnceleme; kentsel ulaşımın çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliğe etkileri; trafik, hareketlilik ve erişilebilirliğin sürdürülebilirlik açısından nasıl etkileşim halinde oldukları üzerinden yapılmaktadır. Dördüncü bölüm, kentsel ulaşım planlamasında erişebilirliğin dahil edilerek modelin kurgulandığı ve örneklem alanda uygulandığı bölümdür. Örneklem alan için öncelikle trafik analiz bölgeleri belirlenmiş, bu bölgelerin erişebilirlik ölçümleri yapılmış, bölgeler arasında yolculuklar oluşturulmuş ve dağılımları hesaplanmıştır. Daha sonra bu hesaplamalar ile erişilebilirlik arasındaki ilişki belirlenmiştir. Belirlenen ilişkinin, kentin iki trafik analiz bölgesini birleştiren alanda analizleri yapılmıştır. Beşinci bölüm, elde edilen verilerin değerlendirildiği ve geleceğe yönelik önerilerin yer aldığı sonuç bölümüdür.

Özet (Çeviri)

In research on urban transportation planning, evaluations are made using numerical data such as demographic characteristics, income level, number of vehicles per capita. Based on these evaluations, future scenario analyzes are conducted with predictions designed for specific periods. In this way, solutions are sought for current problems and potential future urban transportation issues. However, despite efforts to gather data that reflects reality as much as possible, land use patterns and road networks can vary due to urban development. Urban transportation planning is a cyclical process that requires continuous renewal to adapt to changing conditions. Therefore, coordinating urban development with the urban transportation planning process becomes more challenging. In some cases, the solutions generated based on predictions may not adequately address urban transportation problems. This is because urban transportation planning is not adequately addressed at every planning stage conducted at the urban scale. Transportation planning should be carried out at every scale of spatial planning. Urban transportation plans should be prepared with different perspectives in order to determine the negative effects of transportation and traffic problems that may increase due to the development of small and medium-sized cities, and to take precautions before they begin. There is no valid and common planning understanding in which sustainable transportation parameters are included in the urban transportation planning process. Therefore, the main purpose of the study is; It is the integration of sustainable transportation parameters with the urban transportation planning process planned for such cities. Thus, it will be possible to develop urban transportation plans at every scale where spatial plans are made, and a new and original planning approach will be created by providing sustainable transportation. It is aimed that the sustainable urban transportation planning approach to be made with the model, which is aimed to be used in the transportation planning of especially small and medium-sized cities, will also contribute to the sustainable urban development. Whether sustainability has other measurable transportation parameters or whether they can be added or not will be a different research topic, so it is excluded from the study. Therefore, it is foreseen that it may be possible to develop the method with other measurable parameters. The most important stages of the urban transportation planning process are trip generation and trip distribution. Other stages are determined based on the data collected in the first stage. Therefore, this study only focuses on these two stages. The parameter of“accessibility”is included in these stages within the framework of the relationship between land use and transportation. Subsequently, the possibilities of creating a bicycle lane within the same road capacity to enable the use of bicycles, one of the sustainable modes of transportation, in existing/potential trip formations, are determined, and the methodology of the study is designed. In the study, the proposed model for sustainable urban transportation planning is applied in Edirne, a medium-sized city in the sample area. In the application, calculations were first made for trip generation and trip distribution for future urban transportation planning based on the city's existing data. The parameter of“accessibility”was included in these calculations. The Hansen Model then used to incorporate the parameter. Based on the recalculations, trips were generated, and their relationship with Traffic Analysis Zones (TABs) was established. Subsequently, the capacity change of the existing road was calculated if a bicycle lane was constructed on Talatpaşa Avenue, an important arterial road in the city. It was determined that the inclusion of bicycle transportation in the existing and future trip formations does not impose an additional burden in the calculations. If no additional burden is imposed, it allows for the contribution to the city's sustainable transportation. Since all Traffic Analysis Zones in Edirne were determined and their calculations were made in the study, the additional load conditions of other roadways in the city can be calculated, but this was excluded from the scope of the study. The method can be used in the urban transportation planning of all small and medium-sized cities. The first section of the study, consisting of five sections, determines the scope, limitations, and purpose of the study, as well as the previous studies related to the subject. The second section explains the conceptual framework related to the study. The models used in urban transportation planning, with the Four-Step Urban Transportation Planning (FSUTP) model being the most commonly used model among these; the relationship between land use and transportation; trip generation and distribution models; and the concept of accessibility theory are conceptually discussed. The third section is the part where the parameters, criteria, and objectives related to sustainable urban transportation planning and the determination of road capacity in urban roads are examined. The examination is based on the impacts of urban transportation on environmental, social, and economic sustainability and how traffic, mobility, and accessibility interact in terms of sustainability. The fourth section is the part where the model is designed and applied in the sample area by incorporating accessibility into urban transportation planning and determining road capacity. For the sample area, traffic analysis zones were first determined, and their accessibility measurements were made, and then trips were generated and their distributions were calculated among the zones. Subsequently, the relationship between these calculations and accessibility was determined. The analyses were conducted in the area connecting two traffic analysis zones in the city, which is an important transportation corridor. The fifth section is the conclusion section where the obtained data are evaluated, and future recommendations are presented.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    243869

    Ulaşım ağının kentsel hizmet alanlarının yerseçimine etkilerinin İstanbul tarihi yarımada örneğinde değerlendirilmesi

    The evaluation of impacts of transportation networks on the location of urban facilities in the case of Istanbul historic peninsula

    CENK HAMAMCIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    UlaşımYıldız Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİYE YENEN

  2. Tez No

    167706

    Bütünleşik planlama yaklaşımı ile HRS'lerin diğer ulaşım sistemleri ile ilşkisinin irdelenmesi Konya örneği

    Analysis of relation between light rail transportation systems and other transportation systems with the integrated planning aproach case of Konya

    SEDEF ERYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaSelçuk Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ÇİĞDEM ÇİFTÇİ

  3. Tez No

    871853

    Yolculuk davranışlarına sosyal yapının etkisi: Kocaeli merkez ilçe örneği

    The effect of social structure on travel behaviour: The case of Kocaeli central district

    ÖZGE İREM ALTUNAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN

  4. Tez No

    637323

    Evaluation of interchange stations as public spaces: The case of Sogutlucesme Station

    Aktarma merkezlerinin kentsel mekan bağlamında değerlendirilmesi: Çalışma alanı Söğütlüçeşme İstasyonu

    SULTAN SELİN SAĞLAM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EDA BEYAZIT İNCE

  5. Tez No

    788313

    Kıyı erişilebilirliğinin ölçülmesi: CBS ortamında yöntemsel denemeler

    Measurement of coastal accessibility: Methodological trials GIS environment

    HAZAL GEÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaAkdeniz Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KIVANÇ ERTUĞAY

Geri Dön