Analitik hiyerarşi yöntemi (AHY) ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak sel risk potansiyelinin değerlendirilmesi: Isparta ili Uluborlu-Senirkent havzası örneği
Evaluation of flood risk potential using analytical hierarchy process (AHP) and geographic information systems (GIS): Example of Isparta province Uluborlu-Senirkent basin
- Tez No: 808425
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM İSKENDER SOYASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Malzeme Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Ülkemizin sahip olduğu morfolojik ve topoğrafik özelliklerinden dolayı oldukça engebeli ve sarp bir yapıya sahiptir. Son yıllarda gözlenen düzensiz ve ani yağış olayları sonrası bu engebeli yapıda taşkın ve sel afetlerinin görülme sıklıklarında bir artış meydana gelmiştir. Çalışma alanı Uluborlu-Senirkent havzası Batı Akteniz'de Göller Bölgesi olarak isimlendirilen ve Batı Toroslar karst kuşağı üzerinde yer almaktadır. Çalışma alanı bulunduğu bölge itibari ile karstik kireçtaşlarıyla kaplı yüksek topoğrafik yapıya sahiptir. Uluborlu-Senirkent havzasında geçmiş yıllarda da sel afetleri görülmüş olup, mevcut iklim şartları dikkate alındığında çok sık görülen yoğun yağışlar sonrası olası bu afetlerin olması muhtemeldir. Bu çalışmanın temel amacı, çalışma alanında gelecekte olabilecek sel afetlerinden en az etkilenebilmek ve gerekli önlemlerin alınması amacıyla sel risk analizi (SRA) yapılmasıdır. Sel analizi sonucunda elde edilecek sonuçlar, doğrudan afet risk yönetimi çalışmalarında kullanılabilecektir. SRA'nde, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Analitik Hiyerarşik Yöntemi (AHY) birlikte kullanılmıştır. SRA'nde yağış, eğim, arazi kullanımı, toprak, akarsuya olan mesafe ve jeoloji parametreleri olmak üzere altı temel parametre kullanılmıştır. Bu ana parametrelerin belirlenmesinde çalışma alanının temel özellikleri dikkate alınmıştır. Ana parametreler ve bu parametrelere ait alt parametreler AHY kullanılarak derecelendirilmiştir. Bu işlem sonucunda tüm parametreler sel risk katılarına göre ağırlık derecelendirme katsayıları elde edilmiştir. Bu katsayılar kullanılarak CBS ortamında SRA yapılarak tematik haritalara hazırlanmıştır. SRA sonucunda sel risk haritası oluşturulmuştur. Sonuç olarak; Uluborlu-Senirkent havzasında güney bölgede yer alan yüksek topoğrafyaya sahip alanların sel afet riskine sahip olduğu bulunmuştur. Senirkent'te 1995 ve 1996 yıllarında gerçekleşen sel afetinin bulunduğu alanı da içine alan bu sonuç yapılan çalışmanın doğruluğunu teyid etmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkiye has a very rugged and steep structure due to its morphological and topographic characteristics. After the irregular and sudden precipitation events observed in recent years, there has been an increase in the frequency of flood and flood disasters in this rugged structure. The study area is located on the Western Taurus karst belt, which is called the Lakes Region in the Western Mediterranean, in the Uluborlu-Senirkent basin. The study area has a high topographic structure covered with karst limestones. Flood and flood disasters have also been seen in the Uluborlu-Senirkent basin in the past years, and considering the current climatic conditions, it is likely that these disasters will occur after heavy rains that are very common. The main purpose of this study is to carry out a flood and flood risk analysis in order to be least affected by future floods and floods in the study area and to take necessary precautions. The results to be obtained as a result of flood and flood analysis can be used directly in disaster risk management studies. Geographic Information Systems (GIS) and Analytical Hierarchical Process (AHP) were used in an integrated way in stone and risk analysis. Six basic parameters, namely precipitation, slope, land use, soil, distance to stream and geology, were used in flood and risk analysis. In determining these main parameters, the basic features of the study area were taken into account. Main parameters and sub-parameters of these parameters were graded using AHP. As a result of this process, weight rating coefficients were obtained according to the flood and flood risk solids of all parameters. By using these coefficients, flood and flood risk analysis was made in GIS environment and thematic maps were prepared. As a result of the flood risk analysis, a flood risk map was created. Consequently, it was found that the areas with high topography in the southern region of the Uluborlu-Senarkent basin are at risk of flood disaster. This result, which includes the area where the flood disaster occurred in Senarkent in 1995 and 1996, confirmed the accuracy of the study.
Benzer Tezler
- Coğrafi bilgi sistemleri ile analitik hiyerarşi yöntemi kullanılarak Bitlis ilinin afet risk analizi
Disaster risk analysis of Bitlis province using geographical information systems and analytical hierarchy method
ELİF SEVGİ BİRİNCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiBitlis Eren ÜniversitesiAcil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CİHAN AYDIN
- Taşkın alanlarının sentetik açıklı radar (SAR) görüntüleri ve analitik hiyerarşi yöntemi (AHY) ile belirlenmesi
Determination of flood risk areas by synthetic open radar (SAR) and Analytical Hierarchy Method
İLKNUR SAYKILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH POYRAZ
- Sakarya nehri alt havzasının taşkın riski analizinin uzaktan algılama ve CBS ile belirlenmesi
Evaluation of flood risk analysis in Sakarya sub basin by using remote sensing and GIS
ORKAN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU
- Coğrafi bilgi sistemi ile taşkın risk analizi: Osmaneli/Bilecik örneği
Flood risk analysis with geographic information system: A case study of Osmaneli̇/Bilecik
YASİN DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriKonya Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH İŞCAN
- Çok kriterli karar verme yöntemi ve coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak en uygun okul yerlerinin belirlenmesi: Uşak ili merkez ilçe örneği
Determination of the most suitable school sites by using multiple criteria decision making methods and geographic information systems: case study of central district of Uşak, Turkey
MURAT BAŞEĞMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM