Döviz kurunun Türkiye dış ticaretine etkisi
The effect of exchange rates on Turkey's foreign trade
- Tez No: 810470
- Danışmanlar: PROF. DR. FETULLAH AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Döviz kuru, bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini ifade eder ve özellikle dalgalı bir yapıya sahip olan ülkelerde, dış ticaretin seyrini etkileyen önemli bir faktördür. Türkiye gibi sıkça döviz kuru dalgalanmalarının yaşandığı ülkelerde, döviz kuru hareketleri hem ithalat hem de ihracat açısından önem taşır. Örneğin, Türk lirasının yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesi, Türkiye'nin ithalatını maliyetli hale getirirken, ihracatını destekleyebilir. Ancak, tersi bir durumda, yani Türk lirasının yabancı para birimleri karşısında değer kazanması, ihracatı zorlaştırırken ithalatı ucuzlatabilir. Dolayısıyla, bir ülkenin ekonomik kalkınması için döviz kuru hareketlerinin etkilerinin iyi anlaşılması ve yönetilmesi hayati önem taşır. Bu çalışmada, Türkiye'nin 2013-2022 yılları arasındaki aylık veriler kullanılarak reel efektif döviz kuru ile ihracat ve ithalat miktar endeksleri arasındaki ilişki E-Views paket programı kullanılarak araştırılmıştır. Öncelikle, değişkenlerin durağanlıkları Augmented Dickey Fuller (ADF) birim kök testiyle incelenmiş ve daha sonra Johansen eşbütünleşme testiyle değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkiler test edilmiştir. Sonrasında, hata düzeltme modeli kullanılarak kısa dönem değişikliklerin uzun dönem dengesi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki nedenselliği incelemek için Granger nedensellik testi kullanılmış ve son olarak varyans ayrıştırması yapılmıştır. Analiz sonuçları, reel efektif döviz kuru, ihracat ve ithalat arasında uzun dönemli bir ilişki olduğunu, hata düzeltme mekanizmasının çalıştığını ve kısa-uzun dönem arasındaki dengesizliğin bir sonraki dönemde yaklaşık %30-35 oranında azaldığını göstermektedir. İhracat ile ithalat arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu da saptanmıştır. Varyans ayrıştırma analizi sonuçlarına göre, reel efektif döviz kurundaki değişikliklerin ihracat ve ithalat üzerinde zayıf bir etkisi olduğu, ancak ihracat ile ithalat arasında güçlü bir ilişki tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The exchange rate refers to the value of a country's currency against other countries' currencies and is an important factor that affects the course of foreign trade, especially in countries with frequently fluctuating exchange rates, such as Turkey. Exchange rate movements are important for both imports and exports. For example, if the Turkish lira depreciates against foreign currencies, it can make imports more expensive and support exports. However, in the opposite case, if the Turkish lira appreciates against foreign currencies, it can make exports more difficult and imports cheaper. Therefore, understanding and managing the effects of exchange rate movements is crucial for a country's economic development. This study investigates the relationship between Turkey's real effective exchange rate and the export and import volume indices using monthly data from 2013 to 2022. The E-Views software package was employed for data analysis. First, the stationarity of the variables was examined using the Augmented Dickey Fuller (ADF) unit root test, and then the long-term relationships between the variables were tested using the Johansen cointegration test. Afterward, the short-term effects of changes on the long-term equilibrium were analyzed using the error correction model. The Granger causality test was used to examine the causality between the variables, and finally, a variance decomposition analysis was performed. The analysis results show that there is a long-term relationship between the real effective exchange rate, exports, and imports, and the error correction mechanism is working, and the imbalance between short and long-term is reduced by approximately 30-35% in the next period. It was also found that there is a bidirectional causality relationship between exports and imports. According to the variance decomposition analysis, changes in the real effective exchange rate have a weak effect on exports and imports, but there is a strong relationship between exports and imports.
Benzer Tezler
- Gümrük Birliği sonrası Türkiye-Avrupa Birliği dış ticaretinde tarım: Bir araştırma
Agriculture in Türkiye-European Union foreign trade after the Customs Union: A research
İSMAİL BERKAY ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHUN DOĞAN
- Küresel ekonomik krizin Türkiye'nin dış ticaretine etkisi: Ülke gruplarına göre Çekim Modeli analizi
The effect of the global economic crisis on Turkey's international trade: Gravity Model analysis by country groups
YEŞİM CAN
Doktora
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ARZU İMREN KARAOSMANOĞLU
- Döviz kuru oynaklığının Türkiye'nin tarımsal dış ticaretine etkisi
The effect of exchange rate volatility on Turkey's agricultural foreign trade
GÜNGÖR KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2015
EkonomiGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİSTAN ERDAL
- Türk dış ticaretinin sektörel bazda incelenmesi ve j-eğrisi etkisinin araştırılması
The investigation of Turkey's foreign trade balance and j-curve effect at industries level
MELTEM ŞEREFLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKarabük Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN KARAMELİKLİ
- Emek verimliliği ve döviz kurunun ihracata etkisi: Türkiye ve seçilmiş ülke analizleri
The effects of labor productivity and FX rate on export: Turkey and chosen country analysis
İZZET TAŞAR