Sosyal bilgiler derslerinin düşünme dostu sınıf özellikleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of social studies courses in terms of thinking-friendly classroom features
- Tez No: 812410
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNDÜ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu araştırmada ortaokul 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler derslerinin düşünme dostu sınıf özelliklerinin öğrenci ve öğretmen görüşlerine başvurarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma araştırma yöntemi benimsenmiştir. Veriler Doğanay ve Sarı (2012) tarafından oluşturulan Düşünme Dostu Sınıf Ölçeği ve araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda Konya ili merkez ilçelerinde öğrenim gören 1897 öğrenciden, nitel boyutunda ise yine aynı okullarda görev yapan 15 sosyal bilgiler öğretmeninden veri toplanmıştır. Elde edilen nicel veriler ilişkisiz örneklemler t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak, nitel veriler ise tematik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analiz sonucunda öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerini yüksek düzeyde düşünme dostu olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Ölçek puanlarının cinsiyete göre değişmediği ancak alt sınıflarda öğrenim gören, daha yüksek not ortalamasına ve anne ve baba eğitim düzeyine sahip, dersi daha fazla seven ve ilgi duyan, üst sosyoekonomik okullarda öğrenim gören öğrenciler lehine anlamlı olduğu görülmüştür. Nitel verilerin analizi sonucunda ise araştırmaya katılan öğretmenlerin bazılarının özgür bir sınıf ortamı oluşturdukları gerekçesi ile kendilerini yeterli gördükleri; bazılarının ise fiziksel imkansızlıklar, kısıtlı ders süresi gibi gerekçelerle kendilerini yeterli bulmadığı belirlenmiştir. Öğretmenler özellikle nitelikli toplum oluşturabilmek için düşünme becerileri eğitiminin gerekliliğini ve bu kapsamda en uygun ders olarak içeriği ve yapısı nedeniyle sosyal bilgiler dersi öne çıktığını vurgulamıştır. Öte yandan öğretmenlerin derslerde düşünme becerilerini geliştirmek için ise sıklıkla soru-cevap yöntemi kullandıkları ve akıllı tahtaları tercih ettikleri, ölçme-değerlendirme için ise özel çalışmalar yapmadıkları belirlenmiştir. Düşünme becerileri eğitimi kapsamında ailelerin eğitimsiz olması, geçici koruma statüsündeki öğrencilerin dil problemleri, ulusal sınavların etkisi, ekonomik sorunlar kalabalık okul ve sınıflar, okulların fiziksel yetersizlikleri gibi pek çok sorunla karşılaştıklarını da ifade etmişlerdir. Araştırma bulguları ile bağlantılı olarak karşılaştıkları problemlere sosyal bilgiler sınıfı, okulların fiziksel bakımdan iyileştirilmesi, ailelere ve öğretmenlere düşünme becerileri eğitimlerinin verilmesi, ders kitaplarının uygun hale getirilmesi, öğrenci odaklı uygulamalar, öğrencilerin genel kültürlerini arttırmaya yönelik faaliyetler gibi öneriler getirmişlerdir. Son olarak düşünme becerileri eğitiminde karşılaşılan en önemli sorunlar ailelerin eğitimsiz olması, geçici koruma statüsündeki öğrencilerin dil problemleri, ulusal sınavların etkisi, ekonomik sorunlar, kalabalık okul ve sınıflar, fiziksel yetersizlikler olarak sıralanmıştır. İlgili öneriler ise öncelikle bu sorunların giderilmesine yöneliktir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to evaluate the 5th, 6th and 7th grade social studies courses of secondary school in terms of thinking skills education by referring to the opinions of students and teachers. Mixed research method was adopted in the research. The data were collected with the Düşünme Dostu Sınıf Ölçeği created by Doğanay ve Sarı (2012) and semi-structured interviews created by the researcher. The quantitative dimension of the research consists of 1897 students studying in the central districts of Konya and the qualitative dimension consists of 15 social studies teachers working in the same schools. The obtained quantitative data were analyzed by using unrelated samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) and qualitative data were analyzed by using thematic analysis method. As a result of the analysis of quantitative data, it was determined that the students evaluated the social studies courses as high-level thinking friendly. It was seen that the scale scores did not change according to gender, but they were significant in favor of students studying in lower grades, having higher grade point averages and mother and father education levels, loving and interested in the course more, and studying in upper socioeconomic schools. As a result of the analysis of qualitative data, some of the teachers who participated in the study considered themselves sufficient on the grounds that they created a free classroom environment; some of them did not consider themselves sufficient due to physical impossibilities and limited course time. Teachers especially emphasized the necessity of thinking skills training in order to create a qualified society and in this context, social studies course came to the fore due to its content and structure as the most appropriate course. On the other hand, it was determined that teachers often used question-answer methods and preferred smart boards to improve their thinking skills in the lessons and did not carry out special studies for assessment and evaluation. They also stated that they faced many problems such as the lack of education of families, language problems of students under temporary protection status, the impact of national exams, economic problems, crowded schools and classrooms, and physical inadequacies of schools. In connection with the research findings, they brought suggestions such as social studies class, physical improvement of schools, providing thinking skills training to families and teachers, making textbooks appropriate, student-oriented practices, activities to increase the general culture of students. Finally, the most important problems encountered in thinking skills training are listed as uneducated families, language problems of students under temporary protection status, the effect of national exams, economic problems, crowded schools and classrooms, physical disabilities. The relevant recommendations are primarily aimed at eliminating these problems.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının toplumsal katılımla ilgili hakların kullanımına ilişkin görüşleri
Pre-service social studies teachers' views on the usage of rights related to civic participation
GÖKHAN ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. SANCAR OZANER
- Coğrafi bilgi sistemlerine (Cbs) dayalı sosyal bilgiler öğretiminin mekansal düşünme becerilerine etkisi
The effect of geographical information systems (Gis) based on social studies teaching on spatial thinking skills
FATİH SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ AKBAŞ
- Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin eleştirel düşünme becerisine ve çevresel duyarlılığına etkisi
The effect of creative drama method on students' critical thinking skills and environmental awareness in social studies
ÖZLEM ÖZARPALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU GENÇTÜRK GÜVEN
- Oluşturmacı sosyal bilgiler öğretiminde örnek olay incelemesi tekniği kullanımının öğrencilerin empatik düşünme becerilerine etkisi:Bir eylem araştırması
The effect of case study technique as a teaching practice on puppils' empathic thinking skills in the constructivist social studies classroom: An action research
ABDULLAH UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DURSUN DİLEK