Eski Uygur Türkçesinde değiştirim
Substitution in the old Uighur Turkish texts
- Tez No: 813276
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN ALTUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Dil, geçtiği dönemde yaşananlardan etkilenen canlı bir varlıktır. Eski Uygurca veya Eski Uygur Türkçesi denilen Türk Dili dönemi ise dönemin siyasi ve dini olaylarından etkilenmiştir. Çinlilerle yapılan savaşlardan dolayı Çinceden etkilenmiş, din değişiminden dolayı farklı alfabeler kullanmışlardır. Eski Uygur Türkçesi döneminden günümüze ulaşmış metinler pek çok araştırmacı tarafından çalışılmış ve Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Dönemin dil gelişimi hakkında fikir sahibi olunabilmesi adına dilbilim çalışmalarının yanında metindilbilim çalışmalarının da sürdürülmesi gerekmektedir. Metindilbilim, metni metin olmayandan ayırmak için metinsellik ögelerinden yararlanır. Metinsellik ögelerinden biri de metnin dilbilgisel bağını temsil eden bağdaşıklıktır. Bağdaşıklık, dilbilgisel ve sözlüksel bağdaşıklık olarak ikiye ayrılmaktadır. Dilbilgisel bağdaşıklığın içerisinde ise gönderim, değiştirim ve eksilti ögeleri bulunmaktadır. Değiştirim, bu ögeler içerisinden metin içerisindeki bir ögenin yerini anlamına bir kontrasyon katarak yani değiştirerek koymaktadır. Bu çalışmanın amacı Eski Uygur Türkçesinde belirlenen 18 metnin değiştirim ögelerinin tespit edilmesi ve sınıflandırılmasına bir bakış ortaya koymaktır. Kendi içerisinde isme dayalı, eyleme dayalı ve tümceye dayalı şeklinde üçe ayrılan değiştirim ögeleri çalışmada bu başlıklar altında sınıflandırılmış ve metinlerden alınan parçalarda değiştirim yedeği ve asiline açıklanarak yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Language is a living entity that is affected by the events of its time. The period of Turkish language called Old Uyghur or Old Uyghur Turkish was affected by the political and religious events of the period. They were influenced by Chinese due to the wars with the Chinese and used different alphabets due to the change of religion. The texts that have survived from the Old Uyghur Turkish period have been studied by many researchers and translated into Turkey Turkish. In order to have an idea about the language development of the period, textlinguistics studies should be continued in addition to linguistics studies. Textlinguistics utilizes the elements of textuality to distinguish text from non-text. One of the elements of textuality is cohesion, which represents the grammatical connection of the text. Cohesion is divided into grammatical and lexical cohesion. Grammatical cohesion includes the elements of reference, substitution and ellipsis. Substitution replaces an element in the text by adding a contrast to its meaning. The aim of this study is to identify and categorize the substitution elements of 18 texts in Old Uyghur Turkish. The modification elements, which are divided into three as noun-based, verb-based and clause-based, are classified under these headings in the study and the modification substitute and main are explained and included in the passages taken from the texts.
Benzer Tezler
- Eski Uygur Türkçesinde tasarlama kiplerinin yapı ve işlev bakımından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NURDAN BENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Eski Uygur Türkçesinde tıp terimleri
Medical Terms in old Uighur Turkic
MACİDEGÜL BATMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA BİNNUR ERDAĞI DOĞUER
- Eski Uygur Türkçesinde dua / alkış (Anlambilimsel bir inceleme)
Prayer / blessing in the Old Uighur Turkish (A semantic study)
MUSTAFA AĞCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT GÜL
- Eski Uygur Türkçesinde ağızlar
Dialects in Old Uighur
HAYRİYE GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN
- Eski Uygur Türkçesinde öz (core) - dış (peripheral) katmanlı birleşik yapılarda zamansallık
Temporal clauses in core and peripheral junctures in old Uighur Turkish
GÜLSER ERSOY
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA