Aziz Mahmut Hüdâyî Dîvânı'ndan bestelenmiş eserlerin güfte, biçim ve usûl açısından incelenmesi
An analysis of the works composed from Aziz Mahmut Hüdâyî's Dîvân in terms of lyrics, form and method
- Tez No: 813453
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ ÇOBAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Türk Müziği, Aziz Mahmut Hüdâyî, Güfte, Beste, Biçim, Usûl, Turkish Music, Aziz Mahmut Hüdâyî, Lyric, Composition, Form, Tempo
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 422
Özet
Aziz Mahmut Hüdâyî; yaşadığı 16. ve 17. yüzyılda yedi padişahın taht-ı devlette bulunduğu ve bu padişahların büyük hürmet ve alâka ile bilgi ve görüşlerine müracaât ettikleri tasavvuf tarihinin en şöhretli ve yetkin mutasavvıflarındandır. Birçok yerde müderrislik vazifeleri icra etmiş, Osmanlı devletinde“kadılık”makamına kadar yükselmiştir. Hem muâsırı olan ve hem de kendisinden sonra yaşamış birçok âlim ve şâiri fikrî yönden etkilemiştir.“Celvetiyye”tarîki onunla teşekkül etmiştir. Vefâtında altmış kadar halifesi ve otuz kadar eseri ile Anadolu ve Balkanlar'daki dînî-tasavvûfî hayat üzerinde derin tesirler uyandırmıştır. O, aynı zamanda şiirlerine nazîreler yazılmış mutasavvıf bir şâirdir.Tüm bu vasıfları sebebiyle Tasavvuf Tarihi için olduğu kadar; kendi şiirlerine beste yapacak derecede ilm-i mûsikîye vukûfiyeti bulunması, günümüze kadar şiirlerinin birçok bestekârca bestelenmesi, ehl-i tasavvuf ve mûsikî tarafından hâlen de sevilerek icrâ ediliyor olması da onu Türk Musikisi sahası içinde de şüphesiz önemli bir yere yerleştirmiştir.Nitel bir özellik taşıyan çalışmamızda; Cumhurbaşkanlığı nota arşivlerinde bulunan, sözleri Aziz Mahmut Hüdâyî'nin“Dîvân-ı İlâhiyât”ından alınarak bestelenmiş eserleri tespit edip onları güfte, biçim ve usûl açısından tahlil etmeye çalıştık. Bu çalışmada evrenimiz“Türk Söz Mûsikîsi beste yapımında güfte ve usûl”, örneklemimiz ise“Güftesi Aziz Mahmut Hüdâyî'ye ait olan bestelenmiş eserler”dir.
Özet (Çeviri)
Aziz Mahmut Hüdâyî is one of the most famous and competent sufis in the history of Sufism, that sultans, which total of seven sultans were in charge in the 16th and 17th centuries, consult to their knowledge and opinions with great respect and relevance. He performed the task of mudarris (similar to a professor) in many places and was able to move into the position of kadi (judge and legal authority in a particular district) in the Ottoman Empire. He influenced many scholars and poets both his contemporaries and who lived after him intellectually. Also, the Celvetiyye sect was formed with him. With about sixty successors and about thirty works up to his death, he had profound effects on religious-sufi life in Anatolia and the Balkans. He is also a Sufi poet who was written a lot of nazire, poems similar to his work written by other poets. Thanks to all these qualities, as well as to the history of Sufism, the fact that he has the ability to compose his poems, that his poems have been composed by many composers to date, and that it is still performed by people of Sufism and music, has undoubtedly placed it in an important place in the field of Turkish Music. In our qualitative study, we identified the works composed from the work of Aziz Mahmut Hüdâyî called“Dîvân-ı İlâhiyât”in the Presidential notation archives and tried to analyze them in terms of wording, form, and tempo. In this study, our population is“lyrics and tempo in the production of Turkish Oral Music compositions”, and our sample is“Composed works whose lyrics belong to Aziz Mahmut Hüdâyî”.
Benzer Tezler
- Fenayi Cennet Mehmed Efendi ve Divanı
Fenayi Cennet Mehmed Efendi and his Divan
ABDULLAH AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Kemâl-i Ümmî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A functional dictionary of the sufi terminology in the Divan of Kemâl-i Ümmî
GÖRKEM SÜRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Aziz Mahmud Hüdayi Divanı'nda dini muhteva
The content exploration in Aziz Mahmud Hüdayi's Divan
İKLİMA GENÇDOĞAN
- Üftâde Dîvânı'nda dinî tasavvufî muhtevâ
Religious sufistic content in The Uftade divan
ADEM KIYICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET ATİK
- Azîz Mahmûd Hüdâyî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A concept dictionary of the sufi terminology in the Divan of Azîz Mahmûd Hüdâyî
GÜLDEMET GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ